Του Λίνου Υφαντή,
Σαν σήμερα συνέβη το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνομπίλ σε πυρηνικό αντιδραστήρα στην Ουκρανία, που τότε άνηκε στην Σοβιετική Ένωση. Η διαρροή ραδιενέργειας επηρέασε όλη την Ευρώπη με μόλυνση τροφίμων και κατακόρυφη αύξηση των ποσοστών καρκίνων τα επόμενα χρόνια.
Το ραδιενεργό σύννεφο χρειάστηκε μερικές μέρες για να επηρεάσει την Ελληνική επικράτεια. Ήταν ήδη Μεγάλη Παρασκευή 2 Μαΐου, καθώς το Πάσχα συνέπιπτε τότε στις 4 Μαΐου. Το Μεγάλο Σάββατο το μεσημέρι το ραδιενεργό νέφος κάλυψε το μεγαλύτερο μέρος της χώρας με διαφορετικά επίπεδα έκθεσης.
Ο Όλυμπος και η Πίνδος “έσωσαν” την Αιτωλοακαρνανία.
Επειδή το ραδιενεργό νέφος ήταν σε χαμηλότερο ύψος από τον Όλυμπο και επειδή ερχόνταν από βορειοανατολική κατεύθυνση αποτέλεσε το φυσικό σύνορο και δεν επηρέασε την Δυτική Ελλάδα και την Αιτωλοακαρνανία, σύμφωνα με τον καθηγητή Σιμόπουλο. Συγκεκριμένα σε ρεπορτάζ της εφημερίδας “τα Νέα” είχε αναφέρει:. «Το 1986, από το Τσερνόμπιλ, ξεκίνησαν τρία διαδοχικά ραδιενεργά νέφη. Το ένα κατευθύνθηκε προς τη Σκανδιναβία, το δεύτερο προς την Κεντρική Ευρώπη και το τρίτο προς τα Βαλκάνια και την Ελλάδα. Το τελευταίο κυμάνθηκε σε ύψος χαμηλότερο του Ολύμπου και έτσι το βουνό λειτούργησε ως «φυσικό σύνορο». H Ήπειρος εμφανίζεται στους χάρτες “καθαρή” από ραδιενέργεια. Αντίθετα η Θεσσαλία, η Κεντρική Μακεδονία και τμήμα της Στερεάς Ελλάδας παρουσιάζουν υψηλές συγκεντρώσεις».
Το παραπάνω γεγονός φαίνεται και από τους παρακάτω χάρτες εξάπλωσης της ραδιενέργειας. Όπως μπορείτε να δείτε χαμηλότερα ποσοστά ραδιενέργειας είχαν φτάσει στην Ήπειρο και την Αιτωλοακαρνανία σε σχέση με την Κεντρική Ελλάδα και την Μακεδονία. Η επιρροή του γεωφυσικού ανάγλυφου του Ολύμπου και πιθανότατα της Πίνδου είναι ορατή.
“Μην του φας έχ΄Τσέρνουμπιλ!”
Κλίμα πανικού υπήρξε όπως ήταν αναμενόμενο σε όλη την Ελλάδα, σε άλλες περιοχές πολύ περισσότερο καθώς είχαν εκτεθεί περισσότερο από τη ραδιενέργεια.
Η Αιτωλοακαρνανία δεν πήγε πίσω και ακολουθούσαν πολλοί το παράδειγμα της υπόλοιπης Ελλάδας, όπου απέφευγαν να τρώνε οπωροκηπευτικά από τους κήπους ( σ.σ.ήταν πολλοί τότε) ή να ψήνουν αρνί το Πάσχα έξω για το φόβο της βροχόπτωσης που μετέφερε… Τσερνομπίλ.
Λίγο η έλλειψη ενημέρωσης, λίγο ο πανικός ανακατεύτηκαν με το Αιτωλοακαρνάνικο ταπεραμέντο και εκείνο το Πάσχα τροφές που δεν ήταν κατεψυγμένες από το σούπερ μάρκετ ήταν απαγορευμένες. “Μη φας απ του κήπου, έχ΄Τσέρνομπιλ!”:Ήταν η χαρακτηριστική ατάκα για κάθε..ύποπτο πιοϊον!
Το Μαγιάτικο “ραδιενεργό” Πάσχα του 1986 πέρασε ανεπιστρεπτί. Παρόλα αυτά όμως τα κατάλοιπα του ραδιενεργού καισίου έμειναν για δεκαετίες στην περιοχή. Δυστυχώς οι αυξήσεις θανάτων από την επάρατη νόσο ήταν γεγονός. Παρακάτω παρατίθενται ενδεικτικά δύο χάρτες, ένας από το 1995 και ένα από το 2006, 10 και 20 χρόνια περίπου μετά, όπου δείχνουν ότι οι δείκτες ραδιενεργού καισίου εξακολουθούσαν να υπάρχουν. Και όπως επίσης φαίνεται η Αιτωλοακαρνανία οριακά γλίτωσε από μεγάλη έκθεση….