Σαν σήμερα πριν από 29 χρόνια σε ένα κόσμο τελείως διαφορετικό συνέβη το τρομακτικότερο γεγονός μιας ολόκληρης εποχής. Το ατύχημα στο Τσερνόμπιλ στην πάλαι ποτέ Σοβιετική Ένωση. Ένας μεγάλος αριθμός από όσους θα διαβάσουν για το γεγονός αυτό δεν θα ξέρουν καν πως ήταν ο κόσμος, μια εποχή που η Ουκρανία- όπου ήταν το ομώνυμο πυρηνικό εργοστάσιο και η περιοχή που σήμερα είναι πια ακατοίκητη- ήταν μαζί με την Ρωσία στον ίδιο συνασπισμό εθνοτήτων π.χ. και με τη Γεωργία, χώρες που σήμερα πια έχουν διεξάγει πολέμους μεταξύ τους. Και όλες μαζί σε ένα σύμφωνο με άλλες χώρες όπως η Ρουμανία, η Τσεχία ή η Πολωνία που θέλουν να ξεχάσουν εκείνα τα χρόνια αν και ακόμα υπάρχουν κάποιοι που ίσως να τα προτιμούν γιατί πέρναγαν καλύτερα. Και στις χειρότερες συνθήκες, άλλωστε, κάποιοι περνάνε καλά…
Το ατύχημα του Τσερνόμπιλ στοίχειωσε κυβερνήσεις και πεποιθήσεις για χρόνια ολόκληρα ενώ είχε και άμεσες συνέπειες που ακόμα δεν έχουν απαλειφθεί. Στην Ελλάδα είχαν απαγορευτεί τρόφιμα πάνω από μια βδομάδα μετά το γεγονός με αποτέλεσμα να προκληθεί πανικός, ενώ για χρόνια μετά οι μετρήσεις στη Βόρεια Ελλάδα μέχρι τη Θεσσαλία ήταν ανησυχητικές ως προς την παρουσία ραδιενεργών στοιχείων σε αέρα και νερό. Όλοι λίγο πολύ ξέρουν ότι και στα δικά μας τα βουνά εδώ στην ευρύτερη περιοχή που αποτελούν προέκταση της οροσειράς της Πίνδου «όσο πιο ψηλά πήγαινες τόσο χειρότερα ήταν τα πράγματα», αλλά ακόμα και σήμερα δεν έχουν αποτιμηθεί οι συνέπειες. Ακόμη και σήμερα σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, η Σουηδία υπάρχουν περιορισμοί με βάση εκείνο το γεγονός σε περιοχές και φάρμες ή ακόμα και σε ελεύθερα ζώα.
Πιο πάνω αναφέραμε ότι στην Ελλάδα εκείνη την εποχή τα πρώτα μέτρα πανικού πάρθηκαν μέρες μετά, για την ακρίβεια ξαφνικά στις 5 Μαΐου! Γιατί αυτό; Είναι και ο λόγος που γράφτηκε ετούτο το σημείωμα. Βλέπετε από όλες τις χώρες του τότε δυτικού κόσμου(με κυβέρνηση την πρώιμη ΠΑΣΟΚάρα)μόνο σε μία απαγορεύτηκε για μέρες οποιαδήποτε αναφορά στο ατύχημα με άνωθεν εντολές! Ναι, στα δύο κρατικά κανάλια που υπήρχαν τότε -και που σήμερα πολλοί θα ήθελαν κάμποσοι να επιστρέψουμε για να μαθαίνουμε τη μία και μοναδική «αλήθεια»-είχε πέσει απαγόρευση γιατί, η κυβέρνηση δεν ήθελε να έρθει σε σύγκρουση με τις τότε ιδεοληψίες της, παρότι δεν ανήκαμε στο Σύμφωνο της Βαρσοβίας. Ψυχολογικά όμως ανήκαμε ακόμα στο κομμάτι εκείνου του κόσμου που είναι απέναντι στον δυτικό(μόνο)ιμπεριαλισμό και αυτό αποδείχτηκε στη γενιά τη δικιά μου από τους πανηγυρισμούς μας στο σχολείο τη μέρα που έπεσε το διαστημόπλοιο Τσάλεντζερ των Αμερικανών με νεκρό όλο το πλήρωμά του! Αχ, πως το είχαμε γιορτάσει στο σχολείο την άλλη μέρα, εμείς οι τότε «αντιδεξιοί»…
Όλα αυτά δεν είναι επινοήσεις. Ευτυχώς τα έχει καταχωρίσει λεπτομερώς ένας πασίγνωστος αθλητικογράφος, ο Χρήστος Σωτηρακόπουλος, και σε βιβλίο και σε πολλές αναφορές, όπου περιγράφει πως είχε βρεθεί στην Ευρώπη, νεαρός σπίκερ, για τη μετάδοση ενός αγώνα, έμαθε το γεγονός και στη συνέχεια διαπίστωσε ότι για μια εβδομάδα δεν μπορούσε πουθενά να μεταδώσει στην Ελλάδα αυτά που έλεγε ολόκληρη η Ευρώπη! Τα βρίσκω πολύ επίκαιρα όλα αυτά, εξ ου και η σημερινή αναφορά. Δεν είναι η πρώτη φορά που κάνουμε την στρουθοκάμηλο. Το κάναμε και στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας όπου οι ήρωες ήταν οι ομόδοξοι αδερφοί μας Σέρβοι είτε ήμασταν αριστεροί είτε δεξιότεροι της Δεξιάς. Οι δυτικοί ενοχοποιούσαν συλλήβδην ένα λαό αλλά κι εμείς παραμυθιαζόμασταν ότι ήταν αμυνόμενοι οι «αδερφοί μας ενώ είχαν κάνει αισχρά πράγματα.
Τον ρόλο του «ανήκομεν εις την Δύσιν» δεν τον χωνέψαμε ποτέ. Δυστυχώς τώρα τα πράγματα σοβάρεψαν κι αν τότε κρίνονταν απλά οι ιδεοληψίες του Αντρέα και ενός συστήματος που μόλις πριν πέντε χρόνια από το συμβάν αυτό υποσχόταν να βγούμε από την ΕΟΚ και το ΝΑΤΟ, σήμερα υπάρχει ο κίνδυνος ενός διχασμού που μοιάζει με τα πρώτα χρόνια του περασμένου αιώνα.
Αφιερωμένη η σημερινή μέρα, λοιπόν, σε εκείνους που πάντα «τα έλεγαν». Σε εκείνους που ιμπεριαλισμό πάντα θεωρούσαν εκείνον που οι ίδιοι μάχονταν, αλλά που δεν είχαν να πουν τίποτε όταν άλλοι ιμπεριαλισμοί μπούκαραν σε άλλες χώρες. Στην αστική τάξη της χώρας που πάντα ήταν άφωνη σε κάτι τέτοια. Σε αριστερούς και δεξιούς που βγάζουν δελτία και κάνουν πορείες για το Ισραήλ αλλά δεν έχουν να πουν κάτι για τους 900 αμάχους που έχουν σκοτώσει οι Σαουδάραβες αυτές τις μέρες στην Υεμένη ή για την επέτειο προχτές από τη μέρα που 100 κορίτσια χάθηκαν από άλλους παλαβούς στη Νιγηρία. Σε εκείνους που σιωπούν για τα εγκλήματα κατά των χριστιανών και των μετριοπαθών από τους παλαβούς ισλαμιστές, εκτός από την γνωστή επωδό ότι «όλους αυτούς τους εξόπλισαν οι αμερικάνοι»- μισή αλήθεια . Σε όσους αρκεί να τα αποδίδουν όλα στην οικονομία, τα συμφέροντα και τις συμμαχίες και να τελειώνει η δουλειά. Αλλά ο κόσμος άλλαξε και το 1986 στο Τσερνόμπιλ θα μας το θυμίζει πάντα εμάς εδώ στην Ελλάδα.
Γ.Σ.