Γράφει η Νόρα Καρατσικάκη – Βλάμη, MSc
Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Με αφορμή τη σημερινή παγκόσμια ημέρα καρδιάς και τη συνεχώς αυξανόμενη θνησιμότητα από καρδιαγγειακά νοσήματα, η σωστή ενημέρωση για την πρόληψή τους καθίσταται επιτακτική ανάγκη. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) οι καρδιαγγειακές παθήσεις είναι η κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως. Τα καρδιαγγειακά νοσήματα είναι μια ομάδα διαταραχών που αφορούν την καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία. Τα καρδιαγγειακά περιστατικά θανάτου αφορούν κυρίως τη στεφανιαία νόσο και το εγκεφαλικό επεισόδιο, που προκαλούνται από απόφραξη – συνήθως η άθροιση εναποθέσεων λιπώδους ιστού στα εσωτερικά τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων – που εμποδίζει τη ροή του αίματος προς την καρδιά ή τον εγκέφαλο.
Η διακοπή του καπνίσματος, η μείωση της πρόσληψης αλατιού, η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, η τακτική σωματική δραστηριότητα και η αποφυγή επιβλαβούς χρήσης αλκοόλ έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων. Επιπλέον, απαραίτητη προϋπόθεση για τη μείωση του κίνδυνου, θεωρείται η διαχείριση της υπέρτασης, του διαβήτη και της υπερλιπιδαιμίας.
Επίσης, ο γενετικός παράγοντας είναι εξίσου σημαντικός στην εμφάνιση των καρδιαγγειακών, ωστόσο, όλο και περισσότερα δεδομένα σήμερα επιβεβαιώνουν πως η λέξη κλειδί στην αντιμετώπισή τους είναι η πρόληψη και η αλλαγή του τρόπου ζωής προς το όφελος μας, αλλά και των παιδιών μας! Το ενδιαφέρον μας θα πρέπει να επικεντρωθεί στα…
Κάπνισμα Το τσιγάρο σχετίζεται με την αύξηση κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών. Η δυσμενής επίδραση του καπνίσματος συσχετίζεται με τον ημερήσιο αριθμό των τσιγάρων, καθώς και με τη διάρκεια του καπνίσματος. Το παθητικό κάπνισμα αυξάνει επίσης τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου.
Αλάτι Συμβάλλει στην αύξηση της αρτηριακής πίεσης και την εμφάνιση της υπέρτασης, επιβαρύνοντας κατ’ επέκταση και την καρδιά. Η ενδεδειγμένη ποσότητα αλατιού είναι λιγότερο από ένα κουταλάκι του γλυκού την ημέρα την οποία φαίνεται πως ξεπερνάμε καθημερινά τόσο ως ενήλικες όσο και τα παιδιά μας.
Αλκοόλ Η αυξημένη κατανάλωσή του πέρα των άλλων προβλημάτων σχετίζεται με αυξημένη αρτηριακή πίεση και αγγειακές δυσλειτουργίες. Εντούτοις η ήπια και ελεγχόμενη κατανάλωση συγκεκριμένων αλκοολούχων ποτών φαίνεται ότι σχετίζεται με την καλύτερη λειτουργία της καρδιάς και των αγγείων. Τέτοια ποτά είναι το κρασί και η μπίρα, που περιέχουν μια σειρά από ισχυρότατες αντιοξειδωτικές ουσίες, οι οποίες προστατεύουν από την δημιουργία δυσάρεστων για τον οργανισμό αρτηριοσκληρωτικών καταστάσεων.
Φρούτα και λαχανικά Είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά και φυτικές ίνες οι οποίες συμβάλλουν στη μείωση της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων στο αίμα. Φροντίστε να καταναλώνετε 5 μερίδες φρούτων και λαχανικών διαφορετικών χρωμάτων ημερησίως.
Ελαιόλαδο, κύρια πηγή λιπαρών Είναι πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και βιταμίνη E. Η αντικατάσταση των κορεσμένων λιπαρών της διατροφής από μονοακόρεστα και πολυακόρεστα συνδέεται με μείωση των επίπεδων «κακής» χοληστερόλης (LDL). Παράλληλα η βιταμίνη Ε του ελαιολάδου έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση.
Κορεσμένα λίπη Βρίσκονται στα ζωικά προϊόντα όπως το ζωικό βούτυρο, τα λιπαρά κρέατα, έτοιμα κέικ και γλυκά, καθώς και σε έτοιμα φαγητά. Η υψηλή πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών είναι συνδεδεμένη με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών και εγκεφαλικού επεισοδίου.
Ω-3 Τα ω-3 λιπαρά οξέα είναι γνωστά για τις ευεργετικές ιδιότητές τους, τη βελτίωση δηλαδή των επιπέδων της «κακής» χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων στο αίμα.
Άσκηση Σύμφωνα με πολλές επιστημονικές μελέτες, η συστηματική άσκηση μπορεί να αποτελέσει ένα από τα πιο ισχυρά «φάρμακα» για την αντιμετώπιση πολλών χρόνιων ασθενειών σήμερα. Υπολογίζεται πως ασκούμενοι συστηματικά μειώνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών και εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 35%. Για βέλτιστα αποτελέσματα αρκεί έστω και μισή ώρα άσκησης την ημέρα για πέντε τουλάχιστον ημέρες την εβδομάδα.
Έτσι, η εξατομικευμένη προσέγγιση με ένταξη απλών κανόνων διατροφής παράλληλα με μια συστηματική φυσική δρατσηριότητα και έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής μπορεί να επιβραδύνει την καρδιαγγειακή νόσο και να ελαττώσει το μελλοντικό κίνδυνο καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου. Μετριοπαθείς μειώσεις της παχυσαρκίας, του καπνίσματος, της αρτηριακής πίεσης και της χοληστερόλης είναι αρκετές ώστε να σταματήσουν τον καλπασμό της επιδημίας των καρδιαγγειακών παθήσεων.