Τη δυνατότητα να παρέχουν κοινωφελή εργασία αντί να εκτίσουν ποινή φυλάκισης, δίνει ο δήμος Αγρινίου σε ανθρώπους οι οποίοι έχουν καταδικαστεί για πταίσματα ή πλημμελήματα σε μικρές ποινές φυλάκισης. Το πρόγραμμα εφαρμόζεται από το 2010 κι έχει πολύ θετική ανταπόκριση από τους ίδιους τους καταδικασμένους ενώ επιπλέον παρέχει πολλαπλά οφέλη στο σωφρονιστικό σύστημα, στο δήμο και στην ίδια την κοινωνία.
Περίπου 50 άτομα συμμετέχουν αυτή τη στιγμή στο πρόγραμμα. Όλοι τους είναι καταδικασμένοι σε πολύ μικρές ποινές, λίγων μηνών ή ακόμα και εβδομάδων, συνήθως για οικονομικές παραβάσεις. Από τη στιγμή που ανακοινώνεται η καταδικαστική απόφαση από το διακστήριο, έχουν το δικαίωμα να κάνουν αίτηση στο δήμο με την οποία αιτούνται την μετατροπή της ποινής από φυλάκιση σε παροχή κοινωφελούς εργασίας. Ο δήμος εξετάζει την κάθε περίπτωση και αποδέχεται την μετατροπή της ποινής.
Στη συνέχεια, οι υπηρεσίες του δήμου κατανέμουν τις ώρες προσφοράς εργασίας των συμμετεχόντων και εκπονούν το σχετικό πρόγραμμα. Οι ποινές κυμαίνονται σε μερικές εκατοντάδες ώρες εργασίας και έχουν διάρκεια λίγων χρόνων. Για παράδειγμα, κάποιος ο οποίος έχει καταδικαστεί σε 200 ώρες κοινωνικής εργασίας, οι ώρες του μπορεί να κατανεμηθούν σε 2 ώρες εργασίας κάθε Παρασκευή για 100 εβδομάδες, δηλαδή για σχεδόν 2 χρόνια. Το πρόγραμμα «σπάει» σε μεγάλο χρονικό διάστημα ώστε η διάρκεια της ποινής να γίνεται αντιληπτή από τον καταδικασμένο.
Οι ενδιαφερόμενοι κατευθύνονται κατά κανόνα στην υπηρεσία πρασίνου του δήμου, όπου εκτελούν βοηθητικές εργασίες όπως το πότισμα ή το μάζεμα των φύλλων. Σε περίπτωση που κάποιος διαθέτει τεχνική ειδικότητα, όπως ελαιοχρωματιστής ή χτίστης, κατευθύνεται σε αντίστοιχη υπηρεσία. Όσοι κατοικούν σε περιοχές έξω από το Αγρίνιο προσέρχονται στις κατά τόπους υπηρεσίες ούτως ώστε να μην επιβαρύνονται με παραπανήσιες μετακινήσεις.
Ο δήμος και οι εργαζόμενοι σε αυτόν καταβάλουν κάθε προσπάθεια ώστε οι προσφέροντες εργασία να μην αισθάνονται μειονεκτικά. Αναφέρονται σε αυτούς ως «συναδέλφους» και εργάζονται πλάι-πλάι με διακριτικότητα. Υπάρχει πολύ μεγάλη αποδοχή αυτής της εναλλακτικής έκτισης ποινής από τους ίδιους τους καταδικασθέντες, οι οποίοι αισθάνονται ευγνωμοσύνη που δεν χρειάζεται να περάσουν καθόλου χρόνο στη φυλακή.
Η συμμετοχή του δήμου στο πρόγραμμα έγινε κατόπιν σχετικής απόφασης του δημοτικού συμβουλίου και αίτησης που έγινε προς το Υπουργείο Δικαιοσύνης. Οι υπηρεσίες του δήμου έχουν περιλάβει με ευαισθησία αλλά και αυστηρότητα τον θεσμό, ούτως ώστε αυτός να μην υποβαθμιστεί και να συνεχίσει να προσφέρεται. Οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα δεν λαμβάνουν κανενός είδους οικονομική αμοιβή ενώ δεν προβλέπεται η ασφάλισή τους σε κάποιον φορέας. Για το λόγο αυτό και οι εργασίες που παρέχουν είναι αυστηρά βοηθητικές κι ελαφράς μορφής.
Τα οφέλη είναι πολλά, πρώτα απ’ όλα για τους ίδιους τους καταδικασμένους. Αποφεύγουν εντελώς την φυλακή τον στιγματισμό και μπορούν να μένουν κανονικά στα σπίτια τους, μαζί με τις οικογένειές τους. Συμμετέχουν σε κάθε κοινωνική εργασία ενώ παράλληλα μπορούν να εργάζονται κανονικά στις δικές τους δουλειές. Ωφελημένο είναι και το σωφρονιστικό σύστημα, το οποίο επιτυγχάνει αποσυμφόρηση των φυλακών και αποφεύγει τα σχετικά έξοδα φυλάκισης. Τέλος, ο ίδιος ο δήμος επωφελείται με την παροχή της κοινωφελούς εργασίας.
Ο μεγαλύτερος ωφελούμενος όμως είναι η ίδια η κοινωνία. Μέσω αυτού του εναλλακτικού τρόπου έκτισης ποινών αποφεύγει να περιθωριοποιήσει μέλη της τα οποία έχουν υποπέσει σε ελαφρά παραπτώματα, επιδεικνύοντας όχι μόνο κοινωνική ευαισθησία αλλά αποφεύγοντας ταυτόχρονα όλες τις αρνητικές επιπτώσεις που έχει για έναν άνθρωπο ο εγκλεισμός του στη φυλακή.
Kώστας Καρακώστας-ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ