Μπαίνει φρένο στα πνευματικά δικαιώματα;
Οι μαγαζάτορες στην εστίαση και την αναψυχή ελπίζουν
Γράφει ο Γιάννης Συμψηρής
Την ώρα που στο Αγρίνιο τα καταστήματα εστίασης και αναψυχής πρόκειται να πάνε σε έκτακτες εκλογές δυο χρόνια πριν από την κανονική λήξη της θητείας της τωρινής διοίκησης μια εγκύκλιος που εξέδωσε ο Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΟΠΙ) μπορεί να φέρει τα πάνω κάτω σε ένα από τα έξοδα που υποχρεούνται να καταβάλουν κάθε χρόνο. Πρόκειται για τα πνευματικά-συγγενικά δικαιώματα που αν ο μαγαζάτορας επιθυμεί να μην έχει μπλεξίματα του κοστίζουν σχεδόν 1.500 ευρώ ανά σεζόν για ένα μικρό καφέ! Και μάλιστα με διαδικασίες…περίεργες αφού αν ρωτήσεις μια από τις εταιρίες που εισπράττουν αυτά τα δικαιώματα, ποιους καλλιτέχνες εκπροσωπεί δεν πρόκειται να σου πει.
Σύμφωνα με αυτή την εγκύκλιο(εκδόθηκε στα τέλη του Μαΐου), ιδιοκτήτες εστιατορίων θα μπορούν να απαλλάσσονται από την καταβολή πνευματικών δικαιωμάτων κάτι που ανοίγει το δρόμο σε χιλιάδες καταστηματάρχες να μην πληρώνουν πνευματικά δικαιώματα.
Ο ΟΠΙ-ο οποίος υπάγεται στο υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού- αναφέρει ότι οι επιχειρηματίες όταν είναι να λάβουν από την εκάστοτε δημοτική αρχή τη λεγόμενη «άδεια μουσικής», μπορούν να κάνουν μία υπεύθυνη δήλωση που να λέει ότι η μουσική που χρησιμοποιούν δεν ανήκει σε καλλιτέχνες που έχουν εκχωρήσει τα δικαιώματά τους σε κάποιον από τους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης. Τέτοιοι οργανισμοί είναι η γνωστή σε όλους ΑΕΠΙ και η «Αυτοδιαχείριση» με την πρώτη να εκπροσωπεί πάνω από το 95% των δημιουργών στην Ελλάδα και τη δεύτερη ένα πολύ μικρό αριθμό συνθετών-στιχουργών.
Το internet η λύση;
Κι αν αναρωτιέστε αν θα καταργηθεί η μουσική η απάντηση είναι πως στο internet υπάρχουν χιλιάδες καλλιτέχνες που δεν έχουν εκχωρήσει δικαιώματα και οι οποίοι έχουν και σχετικές αναρτήσεις ότι το προϊόν τους είναι διαθέσιμο για κάθε χρήση, ελεύθερα. Αυτό βέβαια αποκλείει κάποια είδη ρεπερτορίου(μάλλον καλύτερα…).
Το κακό (ή το καλό…) είναι πως μπαρ και κέντρα διασκέδασης ή σκηνές με ζωντανή μουσική, όπου το «προϊόν» μουσική καθορίζει την κατανάλωση ποτού, επί του παρόντος δεν μπορούν να βρουν… «σωτηρία» στο ρεπερτόριο χωρίς δικαιώματα αλλά μικρά καφέ, φαστ φουντ, τυροπιτάδικα κ.α. δεν υπάρχει πια λόγος να πληρώνουν για…νταλκάδες. Ομοίως και εναλλακτικά ουζερί ή και ξενοδοχεία, που δεν χρειάζεται να παίζει το «πάγωσε η τσιμινιέρα»!
Εκεί που θα υπάρξει μπέρδεμα είναι στη χρήση τηλεόρασης και ραδιοφώνου όπου ενδεχομένως να ανοίξουν δικαστικές διαμάχες, καθώς ενδέχεται ιδιοκτήτες ξενοδοχείων ή καφέ που έχουν τηλεοράσεις σε κοινόχρηστους χώρους να αρνηθούν να πληρώσουν στην ΑΕΠΙ τα ίδια ποσά που πλήρωναν παλιότερα και θα ζητήσουν…περικοπή εξόδων, ίσως και κάτω από το μισό. Κι αυτό γιατί η εγκύκλιος λέει ότι οι ιδιοκτήτες πρέπει να δηλώσουν ενήμεροι ότι πρέπει να καταβάλουν δικαιώματα για ράδιο και τηλεόραση…
Σήμερα ένα εστιατόριο στο Αγρίνιο που έχει εμβαδόν από 90 έως 120 τ.μ., για να παίζει μόνο με cd player (χωρίς disc jockey) πρέπει να πληρώνει 756 ευρώ το χρόνο στην ΑΕΠΙ, ανεξάρτητα από το πόσες μέρες λειτουργεί κι άλλα τόσα στην κατηγορία των…συγγενικών!
Προς κατάργηση και τα «συγγενικά»;
Τα τελευταία πέντε χρόνια και στο νομό μας (αλλά ειδικά στο Αγρίνιο, το Μεσολόγγι και τη Ναύπακτο), ζητούν χρήματα και οι φορείς Απόλλων (οργανοπαίχτες), Ερατώ (τραγουδιστές) και Grammo (δισκογραφικές) για τα λεγόμενα «συγγενικά» δικαιώματα. Οι απαιτήσεις των τριών φορέων ανέρχονται στα ίδια περίπου επίπεδα με αυτά της ΑΕΠΙ, αλλά με τη νέα εγκύκλιο, οι ιδιοκτήτες των εστιατορίων και άλλων καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος που δεν ενδιαφέρονται για «επώνυμο» ρεπερτόριο, μπορούν να κάνουν τη σχετική υπεύθυνη δήλωση και θ’ απαλλάσσονται τόσο από τα πνευματικά όσο και από τα συγγενικά δικαιώματα.
Να σημειώσουμε ότι η ΑΕΠΙ εισπράττει και διανέμει στους δικαιούχους δημιουργούς περί τα 50 εκατ. ευρώ το χρόνο. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία, το δεύτερο εξάμηνο του 2009 η ΑΕΠΙ «μοίρασε» 25,3 εκατ. ευρώ. Απ’ αυτά τα 11,3 εκατ. ευρώ προέρχονταν από τις λεγόμενες «δημόσιες εκτελέσεις», δηλαδή από τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος.
Έρχεται, λοιπόν, ένα τέλος στο χαράτσι της ΑΕΠΙ; Όπως έχουμε αναφέρει δεν έχει ανακοινώσει ποτέ λίστα με τους καλλιτέχνες που εκπροσωπεί όπως και λίστα με ποσά και ονόματα καλλιτεχνών που τα έχουν λάβει! Αιτιολογία! Τα αθάνατα Ελληνικά ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα!
Εδώ και μερικούς μήνες, πάντως, ξεκίνησε στη χώρα μας η λειτουργία της Fairmusic, που εκπροσωπεί τον βελγικό οργανισμό Jamento, με αντικείμενο την πώληση συνδρομών (με κόστος σχεδόν στο 1/3 απ’ αυτά που ζητάει η ΑΕΠΙ) σε «ρεπερτόριο – πακέτο» που είναι απαλλαγμένο από πνευματικά δικαιώματα ύστερα από σχετική δήλωση των δημιουργών.