Οποιαδήποτε ελληνική πόλη θα ήταν μη συγκρίσιμη με μια αμερικάνικη εκ προοιμίου. Καμιά φορά όμως η ιστορία κρύβει μερικές ομοιότητες που προκύπτουν από διαφορετικά “success story”.
Οι ΗΠΑ έχουν ως αντιπαράδειγμα την χρεοκοπία του Detroit. Η Ελλάδα έχει ένα από τα πολλά παραδείγματα την αιμορραγία μιας επαρχιακής πόλης σε ανθρώπινο δυναμικό και την απραξία σε έργα υποδομής με ορίζοντα δεκαετιών: Μια από αυτές το Αγρίνιο.
Αντιπαραβάλλουμε την ιστορία του Detroit με τον αντίστοιχο τίτλο της. Για να δούμε το πόσο διαφορετικά είναι τα προβλήματα σε άλλες όχθες του πλανήτη:
Σημαντικές περικοπές
Ως συνέπεια της πτώχευσης το Ντιτρόιτ προχώρησε στην περιστολή δημόσιων δαπανών. Μισθοί και συντάξεις στον δημόσιο τομέα μειώθηκαν ραγδαία, σχολεία συγχωνεύθηκαν, εκκλησίες έπαυσαν να λειτουργούν. Το νοσοκομείο της φωτογραφίας σε ένα προάστιο του Ντιτρόιτ έβαλε λουκέτο.
Η κατάσταση στη δημόσια υγεία είναι κρίσιμη, ενώ σε πολλά νοσοκομεία οι ώρες αναμονής είναι μεγάλες λόγω ελλείψεων σε προσωπικό.
Αγρίνιο: Το κεντρικό κράτος αποφασίζει…
Υπέρογκο δημόσιο χρέος
Το Ντιτρόιτ ήταν κάποτε η «ατμομηχανή» των ΗΠΑ. Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο εδώ κατασκευάζονταν πολεμικά οχήματα και αεροπλάνα. Αργότερα έγινε η καρδιά της αυτοκινητοβιομηχανίας, η «Motor City».
Όταν όμως μεγάλες βιομηχανίες όπως η Ford έφυγαν η οικονομική ζωή άρχισε να μαραζώνει, με την ανεργία να εκτινάσσεται στα ύψη. Το δημόσιο χρέος του Ντιτρόιτ άγγιξε τα 18 δις δολάρια πριν την πτώχευση.
Ο «σωτήρας»
Παρά τον σάλο που προκάλεσε η κήρυξη του Ντιτρόιτ σε πτώχευση το πρόγραμμα διάσωσης που ανακοινώθηκε το Μάρτιο του 2013 από τον δικηγόρο Κέβιν Ορ θεωρείται επιτυχημένο. Από τα μέσα Δεκεμβρίου το δημοτικό συμβούλιο επανέκτησε τις αποφασιστικές αρμοδιότητες που είχε χάσει.
Ο Ορ είχε πείσει μισθωτούς και συνταξιούχους να αποδεχθούν τις περικοπές, ενώ χρήματα εισρέουν ήδη στα δημόσια ταμεία.
Αγρίνιο: Η ελληνική πραγματικότητα είναι γεμάτη υποκειμενισμούς. Συν τοις άλλοις, δε υπάρχει καμία “Motor City”. Όπως και αυτή, τα νοσοκομεία πάντως και το δημόσιο χρεώνονται σε κεντρικές πολιτικές επιλογές.
Έσοδα από την πολιτιστική κληρονομιά
Στο Μουσείο Τεχνών του Ντιτρόιτ έργα σπουδαίων καλλιτεχνών, όπως του Βαν Γκογκ και του Πικάσο, κοσμούν τους τοίχους του. Ειδικοί εκτιμούν ότι η αξία της συλλογής ανέρχεται στα 4 με 5 δισεκατομμύρια δολάρια.
Σύμφωνα με το σχέδιο διάσωσης τις μόνιμες συλλογές διαχειρίζεται πλέον ίδρυμα, από τα έσοδα του οποίου το Ντιτρόιτ αναμένεται να εξασφαλίσει περίπου 800 εκατομ. δολάρια στα επόμενα χρόνια.
Αγρίνιο: Καμιά οργανωμένη προσπάθεα για προσέλκυση εσόδων μέσω εισαγόμενων έστω πολιτιστικών επισκεπτών
Η παλιά γοητεία ξαναζωντανεύει
Οι σκουριασμένες εγκαταστάσεις παλιών βιομηχανικών μονάδων αποκτούν σταδιακά και πάλι ζωή. Η απότομη πτώση στις τιμές των ακινήτων προσφέρει καλές ευκαιρίες για νέες επενδύσεις.
Πολλά από τα κτήρια αυτά προσελκύουν ακόμη και το ενδιαφέρον καλλιτεχνών, ενώ μετατρέπονται σε στούντιο, γκαλερί, γραφεία. Μια νέα αρχιτεκτονική κουλτούρα γεννιέται μέσα από τις στάχτες της βιομηχανικής ζώνης.
Αγρίνιο: Η παλαιά κουλτούρα ξαναζωντάνευσε σε δυο-τρεις περιπτώσεις χωρίς τα ανταποδοτικά οφέλη που αναφέρονται. Πόσο μάλλον η γέννηση μιας νέας αρχιτεκτονικής.
Ευκαιρίες για καινοτομία
Νέοι σεφ νοικιάζουν παλιά βιομηχανικά κτήρια μετατρέποντάς τα σε μοντέρνα εστιατόρια. Μη κυβερνητικές οργανώσεις, όπως η Ponyride, διαθέτουν πρώην εργοστασιακούς χώρους σε ιδιώτες ή καλλιτέχνες που θέλουν να κάνουν τα πρώτα τους βήματα στον επιχειρηματικό τομέα ή στις τέχνες.
Αγρίνιο: Καμιά ιδέα για βιομηχανικά κτίρια; Όσο για τις μη κυβερνητικές, δεν είναι το πλέον κατάλληλο εργαλείο ανάπτυξης στην Ελλάδα…
Εργασία και κοινωνική προσφορά
Η Βερόνικα Σκοτ φτιάχνει από παλιά υφάσματα παπλώματα και ζεστά πανωφόρια για τους άστεγους του Ντιτρόιτ. Η ίδια θέλοντας να προσφέρει κοινωνικό έργο ίδρυσε μία μικρή επιχείρηση, η οποία απασχολεί ήδη οκτώ εργαζομένους.
Πολλές αντίστοιχες νεοφυείς επιχειρήσεις γεννήθηκαν στο Ντιτρόιτ το τελευταίο χρόνο με αντικείμενο την αστική ανάπλαση αλλά και την κοινωνική προσφορά.
Αγρίνιο: Θα μπορούσε αλλά δεν υπάρχει. Οι πολυχώροι ( καπναποθήκες κτλ) δεν έχουν κανέναν σχεδιασμό εσόδων, εξωτερικών τουλάχιστον. Όσο για νεοφυείς επιχειρήσεις “αστικής αναπλάσεως και κοινωνικής προσφοράς”, αυτές έχουν αντικείμενο που εκτελείται από την αυτοδιοίκηση.
Πηγή ( για Detroit) : Deutsche Welle
Συμπέρασμα: Οι αρμοδιότητες στους δήμους και αντίστοιχη η σκυτάλη άλλων αρμοδιοτήτων σε ιδιώτες δεν έδωσαν λύσεις. Τα μόνα που ακούγονται θετικά κάπως είναι οι ενότητες για αναβίωση παλιάς γοητείας της πόλης και ενίσχυση της παλαιάς καινοτομίας. Μόνο που δεν είδαμε κανένα συνολικό συγκροτημένο σχέδιο με επιμέρους δράσεις. Το περιμένουμε να το δούμε και στο Αγρίνιο, στην πόλη που φαίνεται να δίνεται προς το παρόν έμφαση μόνο στο λειτουργικό της κομμάτι…
Άγριος