ΕΠΙΚΑΙΡΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ
Αλέξανδρος Αλεξανδράκης(1913-1968): ο ζωγράφος του έπους του 1940
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ
Ζωτικό και επίκαιρο αναδεικνύεται κάθε τέτοιες μέρες το μήνυμα του έπους του 1940, υπενθυμίζοντας στη νεότερη γενιά τις ηρωικές θυσίες του ελληνικού λαού για εθνική ανεξαρτησία, εδαφική ακεραιότητα και συλλογική αξιοπρέπεια.
Ο πόλεμος στα ελληνικά και αλβανικά βουνά έδωσε αφορμή τότε και στους εκπροσώπους της Τέχνης (Λογοτεχνία, Θέατρο, Μουσική Ζωγραφική, Γλυπτική) να περιγράψουν υμνητικά τον γενναίο εκείνο αγώνα των ανώνυμων μαχητών της πατρίδας.
Ο Αλέξανδρος Αλεξανδράκης(1913-1968) θεωρείται από τους βασικότερους ζωγράφους του ελληνοϊταλικού πολέμου και της κατοχής, γιατί μια σειρά από πίνακές του εξιστορούν σκηνές από το μέτωπο του μεγάλου εκείνου αγώνα.
Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, με δασκάλους τους Σπ. Βικάτο, Γ. Κεφαλληνό, Ουμβ. Αργυρό και υπηρέτησε ως πολυβολητής στην πρώτη γραμμή του μετώπου.
Με το ζωγραφικό πάθος που τον διέκρινε, αποτύπωσε με εκφραστική δύναμη και έντονο παλμό πολλές λεπτομέρειες στα τραχιά ηπειρωτικά βουνά, έχοντας μαζί του τα σύνεργα της τέχνης: μολύβι, πένα, χρωστήρα, κάρβουνο, χαρτί.
Όλες οι συνθέσεις του (80 σκίτσα, 22 πίνακες) εκθέτουν με μοναδικό τρόπο τις δραματικές στιγμές που έζησαν τα στρατευμένα νιάτα της χώρας μας, σ’ όλη τους τη δόξα, τη λαμπρότητα, αλλά και την τραγικότητα. Εικόνες όχι φανταστικές και εξιδανικευμένες, αλλά αληθινές, ολοζώντανες και ρωμαλέες, όπως τις είδε και τις βίωσε ο ίδιος ο δημιουργός.
Μια προσεκτική παρατήρηση και μια βαθύτερη μελέτη των πασίγνωστων πινάκων του (εκδόθηκαν στο συγκεντρωτικό λεύκωμα “ΕΤΣΙ ΠΟΛΕΜΟΥΣΑΝ ΤΟ 1940 – 41”) αποκαλύπτει την πραγματικότητα της εποχής: ηρωισμός, πείσμα, γενναιότητα, βαρύς χειμώνας, αδιάβατοι δρόμοι, σκληρή προέλαση πεζών και ιππικού, υλική ένδεια του στρατού, κρυοπαγήματα, πορείες τη νύχτα ,θάνατος (ιδιαίτερα συγκινητικός είναι ο πίνακας με τίτλο: “Η ΔΙΑΤΑΓΗ ΕΞΕΤΕΛΕΣΘΗ”, απεικονίζοντας στα χιονοσκεπή τοπία έναν νεκρό στρατιώτη).
Με τους πολύτιμους αυτούς πίνακες φωτίζονται με χρώμα, με ψυχή και συναίσθημα ανεξίτηλες στιγμές της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας και τονίζονται ανάγλυφα τα δεινά κάθε πολέμου.
Ο σπουδαίος, σεμνός και αλησμόνητος καλλιτέχνης Αλέξανδρος Αλεξανδράκης πέθανε σε ηλικία μόνο 55 ετών, αφήνοντας ένα αξιοπρόσεχτο και σπάνιο έργο που αποτρέπει στις ισοπεδωτικές συγκυρίες του παρόντος την εξασθένιση της ιστορικής μνήμης.
panagd@otenet.gr