Λογοτεχνικές Σελίδες
Γιώργος Σεφέρης: 50 χρόνια από το Nobel Λογοτεχνίας
Του Παναγιώτη Δρέλλια
‘’O Στρατὴς Θαλασσινὸς περιγράφει έναν άνθρωπο”
(από τα πιο δραματικά και τα πιο αινιγματικά ποιήματα του Γιώργου Σεφέρη)
Μα τί έχει αυτὸς ο άνθρωπος;
Όλο το απόγευμα (χτες, προχτὲς και σήμερα) κάθεται
με τα μάτια καρφωμένα σε μία φλόγα
Σκόνταψε πάνω μου το βράδυ,
καθὼς κατέβαινε τη σκάλα μου είπε:
«Το κορμὶ πεθαίνει, το νερὸ θολώνει, η ψυχὴ διστάζει
κι ο αγέρας ξεχνάει, όλο ξεχνάει,
μα η φλόγα δεν αλλάζει».
Μου είπε ακόμη:
«Ξέρετε αγαπώ μια γυναίκα
που έφυγε ίσως στον κάτω κόσμο.
Δεν είναι γι᾿ αυτὸ που φαίνομαι τόσο ερημωμένος
προσπαθώ να κρατηθώ απὸ μία φλόγα γιατὶ δεν αλλάζει».
Ύστερα, μου διηγήθηκε την ιστορία του.
Τον ποιητή «του Καημού της Ρωμιοσύνης» Γιώργο Σεφέρη υπενθυμίζουμε τιμώντας τα 50 χρόνια από την απονομή του βαρύτιμου Βραβείου Νobel Λογοτεχνίας το 1963
Ο Γ. Σεφέρης(1900-1971), πρωτοπόρος της ανανεωτικής ποίησης στη χώρα μας τον 20ο αιώνα, κατόρθωσε να ενσωματώσει στην πνευματική μας παράδοση τον ευρωπαϊκό μοντερνισμό και τα σύγχρονα νεωτερικά ρεύματα, με επιδράσεις, κυρίως, από τους E. Pounde και T. Eliot.
Ξεκινώντας με παραδοσιακά στιχουργικά σχήματα («Στροφή», 1931), διαμόρφωσε αργότερα ένα ιδιότυπο ποιητικό οικοδόμημα με βασικά χαρακτηριστικά το συγκρατημένο ύφος, τον ήρεμο – χαμηλό τόνο, την εκφραστική λιτότητα, την ελλειπτικότητα και υπονοητικότητα του λόγου. Μνημειώδη παραμένουν τα έργα του: «Στέρνα» (1932), «Μυθιστόρημα» (1935), «Ημερολόγιο Καταστρώματος» (Α΄,Β΄,Γ΄), «Κίχλη», και το ύστατο «Τρία κρυφά ποιήματα» (1966). Το κύκνειο άσμα του ήταν το προφητικό ποίημα για το τέλος των τυράννων της δικτατορίας: «Επί ασπαλάθων» (1971).
Η αναγωγή της καθημερινής ομιλίας σε ποιητικό λόγο με αναντίρρητη την λεκτική διαύγεια, αποτελεί προσωπικό επίτευγμα του Γ. Σεφέρη, του πρώτου Έλληνα που τιμήθηκε με Νόμπελ Λογοτεχνίας (1963), προσδίδοντας στα Ελληνικά Γράμματα την αίγλη της διεθνούς αναγνώρισης και της οικουμενικότητας.
Παραθέτουμε αυτούσιο το σκεπτικό της Σουηδικής Ακαδημίας (που τού απένειμε το Βραβείο):
«Το ποιητικό έργο του Σεφέρη δεν είναι πλούσιο σε μέγεθος, αλλά λόγω της μοναδικής του σκέψης, του ύφους του και της ωραίας γλώσσας αναδείχθηκε το μόνιμο σύμβολο για καθετί που είναι άφθαρτο στην Ελληνική αντίληψη ζωής. Η Ελλάδα αποτελεί τη μόνιμη σκηνογραφία της ποίησής του, στην οποία παίρνει τη θέση μιας οπτασίας τραχείας και μιας απαλής μεγαλοπρέπειας.
Η Σουηδική Ακαδημία- με μεγάλη ευχαρίστηση μέσω του Βραβείου αυτού προς το Γιώργο Σεφέρη -αποτίνει φόρο τιμής προς τη σημερινή Ελλάδα, της οποίας ο φιλολογικός πλούτος ανέμενε ίσως επί πολύ να λάβει τον στέφανο δάφνης που της αναλογούσε».
Ένα λαμπρό κείμενο συμπυκνωμένου θαυμασμού και ουσιαστικής αποτίμησης για τον ποιητή της «γενιάς του ’30», τον υπεύθυνο πνευματικό άνθρωπο που προσέφερε την ποιητική του ιδιοφυΐα στην υπόθεση του Πολιτισμού και των Γραμμάτων στην Ελλάδα του 20ου αιώνα.
panagd@otenet.gr