Έκανα πρόσφατα μια συζήτηση με έναν άνθρωπο που ξέρει τα αγροτικά ζητήματα από την καλή και την ανάποδη. Αφορμή βέβαια τα αγροτικά μπλόκα, κόκκινα τα δικά μας, λίγο πιο ροζ πάνω στο βορρά μόλις περάσεις τον κόμβο της Νίκαιας και ξεφύγεις από τον Μπούτα. “Μπλόκο” για κάποιους, “πρωτοβουλία” για άλλους και πόλεμος ανακοινώσεων.
Μερικά από τα αιτήματα δικαιότατα, άλλα συζητήσιμα. Το θέμα όμως είναι άλλο. Στην Ευρώπη, με την οποία είμαστε μαζί μέχρι να αποφασίσουμε μια μέρα να τα χαλάσουμε, ο αγρότης είναι ένας άνθρωπος που κρατάει βιβλία, που υπολογίζει μέχρι λεπτό τα έξοδά του και που το απόγευμα ή την Κυριακή(ναι, “καταραμένο το κέρδος της Κυριακής”, πρόσχωμεν…) προσπαθεί να βρει αγοραστές ή και αγορές(“κάτω η χούντα των αγορών και των ΜΜΕ”, πρόσχωμεν…) για το προϊόν του. Εδώ; Αν δείτε προσεκτικά τα περισσότερα μπλόκα θα διαπιστώσετε ότι έχουν πολλούς νέους του ΠΑΜΕ και πολλούς ηλικιωμένους του αγρού. Ο νέος άνθρωπος του αγρού όμως τι γίνεται; Ποια είναι η προοπτική του; Τώρα, όχι όταν αλλάξει η γη χέρια.
Όπως με πληροφορεί ο συνομιλητής μου τα χωριά έχουν πολύ κόσμο που πανικόβλητος παράτησε την Αθήνα. Νέοι γύρω στα τριάντα που δεν αντέχουν να είναι φτωχοί σε αυτό το νεοελληνικό δημιούργημα-τέρας έχουν επιστρέψει και θέλουν να μπουν στην παραγωγή. “Πως όμως”, λέει ο συνομιλητής μου, “έτσι μπαίνεις μέσα σε ένα χωράφι και σπέρνεις; Καταρχήν έχεις γη; Αν όχι πρέπει να νοικιάσεις. Που θα βρεις χρήματα; Μετά, περιφράξεις, λιπάσματα, απόδοση, οικονομία πάνω σε αυτό το θέμα. Ποιος θα στα μάθει αυτά; Το ξέρεις ότι εγώ από όταν άρχισα να βάζω ένα προϊόν πριν χρόνια μέχρι σήμερα, μπορώ να ρίξω τα έξοδά μου στο μισό από αυτά που έμαθα στην πορεία;”.
Το μυστικό, λοιπόν, θα ήταν να μπορούσε να δει το κράτος αυτή την ανάγκη των νέων αγροτών και να τους βοηθήσει γρήγορα, χωρίς γραφειοκρατίες να μπουν στη δουλειά και να αναπληρώσουν αυτά που δεν ξέρουν. Πως να γίνει όμως αυτό όταν πας να κάνεις μια αίτηση για βιολογικά π.χ. και σε μετράνε, σε βρίσκουν κάπως κοντό στα στρέμματα, σε ψειρίζουν από δω και από κει. Κάντο άνθρωπέ -και Περιφέρειά- μου γρήγορα, επείγει. Και μετά για 4-5 χρόνια τάραξέ τον στον έλεγχο. Αλλά όχι. Με τον παραδοσιακό δικό μας τρόπο.
Και δεν είναι μόνο αυτά: Ναι, οι αγρότες ξέρουν ότι φέτος είναι ότι πάρουν γιατί από του χρόνου τελειώνουν οι επιδοτήσεις και θα δίνονται μόνο κατά περίπτωση. Πόσοι ενώθηκαν να πάνε με τις τοπικές αρχές και να πιάσουν τα 3-4 μεγάλα σούπερ-μάρκετ της περιοχής και αν τους πουν “πόσες πατάτες θέλετε; πόσο καρπούζι, πόση πιπεριά;” Τόση. Εντάξει θα κάνουμε συμφωνία και θα τα παίρνετε αυτά από τη Μ. Χώρα, τα άλλα από Λεπενού κλπ, κλπ. Όχι, ούτε αυτό. Δεν συνδιαλεγόμαστε με τα μονοπώλια και τα σούπερ-μάρκετ.
Καλώς, μόνο να σας πληροφορήσω πως δουλεύουν άλλοι. Στη Γερμανία τα σπαράγγια τους (στις περιοχές που βγάζουν τέτοιο προϊόν) βγαίνουν 15 με 20 μέρες μετά τα δικά μας. Τα ελληνικά έχουν ήδη πάει στα σούπερ-μάρκετ όταν βγαίνουν τα γερμανικά. Μόλις όμως βγουν, άτυπα, μαζεύει ο υπεύθυνος αγροτικής πολιτικής της τοπικής κυβέρνησης τους ιδιοκτήτες και τους…σπρέχεν μερικά λογάκια. Αυτομάτως τα ελληνικά, αραβικά ή τούρκικα, πάνε λίγο στην άκρη και στο ράφι μπροστά μπαίνει το ντόπιο. Αυτό είναι επί της ουσίας παράνομο για την Ε.Ε. αλλά αν θέλει το σούπερ-μάρκετ ας μην το κάνει. Μόνο που εκεί όλοι μιλάνε με όλους και δεν υπάρχουν τα στεγανά των συνδικαλιστών και τα στεγανά των ιδιοκτητών και στη μέση η κοινωνία. Εδώ, τα τρακτέρ είναι στο δρόμο και μάλιστα όχι και πάρα πολλά. Έχουν αιτήματα οι αγρότες, αν υπάρχει η δυνατότητα να ικανοποιηθούν κανείς δεν λέει το αντίθετο. Κι ας μην ξανασυζητήσουμε αν υπήρξε πουθενά υπευθυνότητα για το νερό, τους πόρους ή “τα κιλά και τα λεφτά”. Αλλά θα είναι μια ακόμη αγορά χρόνου. Για τη δουλειά τους πότε θα υπάρξουν ιδέες και προτάσεις; Και από ποιον;
Γ.Σ.