Κείμενο Απόστολος Κων. Καρακώστας, φωτογραφίες Δήμητρας Τσιρώνη
Κατά το τρέχον Ιεραποστολικό έτος 2024-2025, πραγματοποιήθηκε η 8η συνάντηση του προγράμματος, στον Άγιο Ιωάννη της Σπολάιτας του Αγρινίου.
Την Κυριακή 18 Μαΐου 2025, στις 11:00 το πρωί, έγινε η 8η σύναξη με θέμα: «Δεύτε τελευταίον ασπασμόν» και το δοξαστικό της Νεκρωσίμου Ακολουθίας.
Ο Παπά Σπύρος ερμήνευσε τα εκκλησιαστικά κείμενα με απλά λόγια που κατανοούν οι πάντες. Προσεγγίζει τους ανθρώπους και τους δίνει την δυνατότητα να κατανοήσουν και να εμβαθύνουν στα μεγάλα διδάγματα μεγάλων μορφών της Χριστιανικής πίστης. Συγχαρητήρια του αξίζουν για την φιλότιμη προσπάθειά του.
(Η πλήρης ομιλία του ακολουθεί πιο κάτω)
Όλοι οι κάτοικοι και οι επισκέπτες φιλοξενήθηκαν στο αρχονταρίκι και όπως πάντα οι φιλόξενες εθελόντριες κυρίες της Σπολάϊτας πρόσφεραν καφέδες, τσάγια, αναψυκτικά, νερά και σπιτικά γλυκίσματα σε όλους.
Ας θυμίσουμε εδώ το πρόγραμμα για τον εορτασμό του Αγίου τον επόμενο μήνα:
Δευτέρα 23 Ιουνίου 2025, 07:30 το απόγευμα θα τελεστεί η Ακολουθία του Μεγάλου Πανηγυρικού Εσπερινού.
Τρίτη 24 Ιουνίου 2025, 07:00 το πρωί, Θα τελεστεί η Ακολουθία του Όρθρου και η Πανηγυρική Θεία Λειτουργία.
———————–ο———————–
Ομιλία πατρός Σπυρίδωνος στη Σύναξη της 18ης Μαΐου 2025: «Δεύτε τελευταίον ασπασμόν» και το δοξαστικό της Νεκρωσίμου Ακολουθίας
Αγαπητοί μου αδελφοί,
Με βαθιά συγκίνηση βρισκόμαστε σήμερα στην τελευταία σύναξη της φετινής χρονιάς, κατά την οποία ολοκληρώνουμε τη σειρά πνευματικών ομιλιών μας με θέμα την ερμηνεία της Νεκρωσίμου Ακολουθίας. Είχαμε τη χαρά και την ευλογία, για μήνες τώρα, να εμβαθύνουμε στις ιερές ευχές και τους ψαλμούς που η Εκκλησία μας τελεί μπροστά στο μυστήριο του θανάτου. Απόψε, κλείνουμε αυτό τον κύκλο με την ερμηνεία δύο συγκλονιστικών στοιχείων: του “Δεῦτε τελευταῖον ἀσπασμόν” και του δοξαστικού που ψάλλεται μετά την ανάγνωση του Ευαγγελίου.
- “Δεῦτε τελευταῖον ἀσπασμόν, δῶμεν ἀδελφοί τῷ θανόντι…”
Δεῦτε τελευταῖον ἀσπασμόν, δῶμεν ἀδελφοί τῷ θανόντι, εὐχαριστοῦντες Θεῷ· οὗτος γὰρ ἐξέλιπε τῆς συγγενείας αὐτοῦ, καὶ πρὸς τάφον ἐπείγεται, οὐκ ἔτι φροντίζων, τὰ τῆς ματαιότητος, καὶ πολυμόχθου σαρκός. Ποῦ νῦν συγγενεῖς τε καὶ φίλοι; Ἄρτι χωριζόμεθα, ὅνπερ ( ήνπερ) ἀναπαῦσαι Κύριος εὐξώμεθα.
Ελάτε να δώσουμε το τελευταίο ασπασμό στο νεκρό, ευχαριστούντες το Θεό. Διότι αυτός έφυγε από τη συγγένειά του και προς το τάφο πηγαίνει, μη φροντίζοντας πια για τα μάταια και για το πολυβασανισμένο σώμα. Πού θα είναι τώρα οι συγγενείς και οι φίλοι; Τώρα χωριζόμαστε, και ας παρακαλέσουμε τον Κύριο να τον (την) αναπαύσει.
Η Εκκλησία μάς καλεί με έναν λόγο συγκλονιστικό και απλό: “Ελάτε, αδελφοί, να δώσουμε τον τελευταίο ασπασμό στον νεκρό”. Δεν είναι μία ψυχρή, τυπική αποχαιρετιστήρια φράση. Είναι μία πρόσκληση γεμάτη πόνο, αλλά και πίστη. Δεν λέει “αποχαιρετήσουμε”, αλλά “εὐχαριστοῦντες Θεῷ”. Γιατί ακόμη και στον θάνατο, ο πιστός ευχαριστεί. Ο άνθρωπος που κοιμήθηκε δεν “χάθηκε” – αλλά “εξέλιπε τῆς συγγενείας αὐτοῦ”. Πέρασε δηλαδή από τη φθορά στην προσμονή της αφθαρσίας. Πηγαίνει στον τάφο όχι με απόγνωση, αλλά “οὐκ ἔτι φροντίζων, τὰ τῆς ματαιότητος”. Δεν μεριμνά πια για τη φθαρτή και πολύμοχθη σάρκα.
Μπροστά στο φέρετρο, η Εκκλησία διδάσκει: αυτός που αποχαιρετάμε, είναι ένα πρόσωπο που τώρα ξεκουράζεται. Το σώμα, το οποίο τόσο ταλαιπωρήθηκε, επιστρέφει στη γη. Αλλά η ψυχή, η αθάνατη, πηγαίνει στον Κύριο. Ο θάνατος, για τον πιστό, είναι ένα πέρασμα. Και η ευγνωμοσύνη μας στον Θεό, ακόμα και τώρα, μαρτυρεί πίστη, όχι παραίτηση.
Η πράξη της ταφής, όπως τελείται μέσα στο εκκλησιαστικό ήθος, έχει βαθιά πνευματική και θεολογική σημασία. Δεν πρόκειται απλώς για μια πολιτισμική παράδοση, αλλά για μια ανακεφαλαίωση της χριστιανικής ελπίδας. Το σώμα τίθεται «ὡς σπέρμα ἐν τῇ γῇ», κατά τον λόγο του Αποστόλου Παύλου, για να αναστηθεί «ἐν δόξῃ». Το χώμα που πέφτει πάνω στο σώμα δεν είναι το σφράγισμα της λήθης, αλλά το σφράγισμα της αναμονής. Ο τάφος γίνεται κρύπτη ελπίδας, και η Εκκλησία τον περιβάλλει με ύμνους, με ευχές, με φως και λιβάνι. Ο σταυρός πάνω στον τάφο δεν δείχνει την ήττα, αλλά την προσδοκία του Χριστού. Και η πομπή προς τον τάφο είναι, στην ουσία, μια λιτανεία που συνοδεύει την ψυχή προς την αιωνιότητα. Όλα έχουν σημασία: η στάση, η σιωπή, η προσευχή, ο ύστατος ασπασμός – είναι οι πράξεις της Εκκλησίας που μαρτυρούν: “οὐ θρηνοῦμεν ὡς οἱ λοιποὶ οἱ μὴ ἔχοντες ἐλπίδα”.
- Το δοξαστικό: “Ορώντες με ἄφωνον καὶ ἄπνουν…”
“Ορώντες με άφωνον και απνουν προκείμενον, κλαύσατε πάντες επ΄εμοί., αδελφοί και φίλοι, συγγενείς και γνωστοί. Την γαρ χθες ημέραν μεθ΄υμών ελάλουν, και άφνω επήλθε μοι η φοβερά ώρα του θανάτου. Αλλά δεύτε πάντες οι ποθούμενοί με , και ασπάσασθέ με τον τελευταίον ασπασμόν. Ουκ ετι γαρ μεθ΄υμών πορεύσομαι, ή συλλαλήσω του λοιπού. Εις κριτήν γαρ απέρχομαι, ένθα προσωποληψία ουκ έστι. Δούλος γαρ και δεσπότης ομού παρίστανται, βασιλεύς και στρατιώτης, πλούσιος και πένης, εν αξιώματι ίσω. Εκαστος γαρ εκ των ιδίων έργων ή δοξασθήσεται ή αισχυνθήσεται. Αλλ΄αιτώ πάντας και δυσσωπώ, αδιαλειπτως υπερ εμού προσεύχεσθαι Χριστώ τω Θεώ, ίνα μη καταταγώ δια τας αμαρτίας μου, εις τον τόπον της βασάνου, αλλ΄ινα με κατατάξη όπου το φως της ζωής.
Το δοξαστικό που ψάλλεται, μας μεταφέρει με μία δυνατή εικόνα: τον ίδιο τον νεκρό να μιλά, σαν να στέκεται ανάμεσά μας και να μας απευθύνεται. Μας λέει: “Εχθές μιλούσα μαζί σας, και ξαφνικά ήρθε η φοβερή ώρα του θανάτου”. Η ζωή μοιάζει τόσο εύθραυστη, τόσο περαστική. Αυτή η αλλαγή, από την επικοινωνία στη σιωπή, μάς συγκλονίζει.
Και συνεχίζει με μια ύστατη ικεσία: “Ασπασθείτε με για τελευταία φορά, γιατί δεν θα ξαναπορευθώ μαζί σας, ούτε θα σας μιλήσω ξανά”. Πόσο εύγλωττα περιγράφεται η διακοπή της επίγειας σχέσης, αλλά ταυτόχρονα και η πνευματική ανάγκη του κεκοιμημένου: “Εἰς Κριτήν γὰρ ἀπέρχομαι… δούλος καὶ δεσπότης… βασιλεὺς καὶ στρατιώτης… ἐν ἀξιώματι ἴσῳ”.
Η ισότητα μπροστά στον Θεό είναι απόλυτη. Όλοι, πλούσιοι και φτωχοί, επιφανείς και αφανείς, κρίνονται με ένα μέτρο: “ἐκ τῶν ἰδίων ἔργων”. Κι εκεί, ή θα δοξασθούμε, ή θα αισχυνθούμε. Αυτή η φράση είναι τρομακτική, αλλά και σωτήρια: γιατί μάς καλεί σε εγρήγορση.
Η τελευταία παράκληση του δοξαστικού είναι η πιο σπαρακτική: “Αἰτῶ πάντας… ὑπὲρ ἐμοῦ προσεύχεσθαι… ἵνα μὴ καταταγῶ… ἀλλ’ ἵνα με κατατάξῃ… ὅπου τὸ φῶς τῆς ζωῆς”. Δεν είναι η φωνή ενός απελπισμένου, αλλά ενός ταπεινού αδελφού που ξέρει την αλήθεια της ψυχής του και ζητά τις προσευχές μας. Αυτός είναι ο θησαυρός της Ορθοδοξίας: η προσευχή για τους κεκοιμημένους. Δεν τους ξεχνάμε, δεν τους αγνοούμε. Τους συντροφεύουμε με την αγάπη μας και με τη μνημόνευση στα Άγια.
Επίλογος
Αδελφοί μου, ας κρατήσουμε βαθιά στην ψυχή μας τη διδασκαλία που σήμερα ακούσαμε. Ο θάνατος δεν είναι το τέλος, αλλά το πέρασμα. Και η Εκκλησία, με απέραντη στοργή και σοφία, μας παιδαγωγεί να τον αντιμετωπίζουμε με πίστη, ευγνωμοσύνη, αγάπη και προσευχή.
Ανανεώνουμε, λοιπόν, το ραντεβού μας για τον Οκτώβριο, με την έναρξη των φθινοπωρινών μας συναντήσεων, πάντα με τη χάρη του Θεού και την ευχή του Επισκόπου μας. Εύχομαι σε όλους καλό καλοκαίρι, ευλογημένες διακοπές και πλούσια τη χάρη του Αναστημένου Χριστού στην καρδιά σας.
Με την ευκαιρία της λήξης του κύκλου μελέτης Αγίας Γραφής και της μηνιαίας σύναξής μας, θα πραγματοποιήσουμε μονοήμερη προσκυνηματική εκδρομή την Τρίτη 3 Ιουνίου στην Παναγία Σουμελά. Εκεί, θα έχουμε την ξεχωριστή ευλογία να τελέσουμε την Παράκληση προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας.
Θα ήθελα, με όλη μου την καρδιά, να ευχαριστήσω όλους εσάς που με συνέπεια, προθυμία και δίψα πνευματική συμμετείχατε σ’ αυτή τη διαδρομή. Ιδιαιτέρως ευχαριστώ τις κυρίες που διακόνησαν με αγάπη και φροντίδα την προετοιμασία των φαγητών και των κερασμάτων σε κάθε μας συνάντηση. Ο Θεός να σας ευλογεί και να σας ανταποδίδει τον κόπο και την προσφορά σας.
Α.Κ.Κ.
