Κείμενο και φωτογραφίες: Απόστολος Κων/νου Καρακώστας
Σήμερα 15 Μάη όπως κάθε χρόνο, ανεξαρτήτως καιρικών καταστάσεων που επικρατούν και χαρακτηρίζουν την περιοχή, έγινε η Θεία Λειτουργία και ο εορτασμός της γιορτής του Αγίου Ανδρέα του Ερημίτη.
Οι προβλέψεις του καιρού δεν ήταν και οι καλύτερες για σήμερα, αλλά αυτό δεν πτόησε τους πιστούς της περιοχής αυτής του Ορεινού Βάλτου και όχι μόνο, που από νωρίς το πρωί άρχισαν να καταφθάνουν.
Η πρωινή ομίχλη που σκέπαζε το τοπίο μέχρι το μεσημέρι έκοβε την πανέμορφη θέα της κοιλάδας του Αχελώου και των απέναντι χωριών και βουνών της Ευρυτανίας.
Σχετικό κρύο και υγρασία έκανε πολλούς επισκέπτες να μετανοιώσουν που δεν φόρεσαν πιο ζεστά ρούχα.
Οι πιο προνοητικοί γνωρίζοντας από προηγούμενες εμπειρίες τους ήρθαν με χειμωνιάτικα μπουφάν και κάποιοι κρατώντας ομπρέλες.
Αν και είμαστε στα μέσα Μάη, έχει συμβεί πολλές φορές να βρέχει και να ρίχνει χιόνι η και χαλάζι!
Πολλοί φοβούμενοι για βροχή αφού προσκύνησαν και άναψαν κερί στον Άγιο προτίμησαν να γυρίσουν για ασφάλεια στο ξέφωτο στην Αγραπιδούλα όπου γίνεται και το ετήσιο πανηγύρι.
Οι εθελοντές μέλη του συλλόγου Χαλκιοπουλιτών εξυπηρέτησαν τους προσκυνητές με καφέδες, αναψυκτικά, ποτά, σουβλάκια, ψητά και άλλα εδέσματα που οι κάτοικοι της περιοχής πρόσφεραν για τους επισκέπτες, όπως κάνουν κάθε χρόνο μέσα απ’ την καρδιά τους, διατηρώντας έτσι μια πατροπαράδοτη αρετή που χαρακτηρίζει τον τόπο μας, την φιλοξενία.
Όταν τελείωσε η Θεία Λειτουργία στην σπηλιά και επέστρεψαν το σύνολο των προσκυνητών ξεκίνησε η μουσική και ο χορός.
Ίσως φέτος να ήρθε λιγότερος κόσμος από άλλες χρονιές που η μέρα ήταν ηλιόλουστη, αλλά ήταν εξίσου όμορφη η όλη εκδήλωση και για πολλούς πρωτόγνωρη μέσα στο ομιχλώδες τοπίο!
Σ’ αυτό το βουνό και τα δάση του, στην μακραίωνη ιστορία του Ορεινού Βάλτου, πάντα ήταν το ασφαλές καταφύγιο για τους κατατρεγμένους σε πολεμικές καταστάσεις κατοίκους.
Ειδικά στα χρόνια της Τουρκοκρατίας οι αγωνιστές Χαλκιοπουλίτες είχαν εδώ πάνω τα ταμπούρια τους και κρατούσαν άμυνα στους εισβολείς που δεν τολμούσαν να πλησιάσουν.
Η Καλάνα σε όλες τις δύσκολες καταστάσεις ήταν η πιο σίγουρη «αποκλίστρα».
Αλλά και στην πρόσφατη ιστορία μας εδώ πάνω άνθισε η Εθνική Αντίσταση με παλληκάρια που δεν δίσταξαν να βγουν στο «κλαρί» και να πολεμήσουν για την ελευθερία της πατρίδας μας.
Ο γιατρός Στυλιανός Χούτας εδώ στο Χαλκιόπουλο είχε κατά την διάρκεια της κατοχής το Αρχηγείο του.
Ζώντας και συμπολεμώντας με τους ηρωικώς μαχόμενους κατοίκους, αγάπησε για πάντα τον τόπο και τους συμπολεμιστές του.
Στο βιβλίο του «Η Εθνική Αντίσταση των Ελλήνων» εκδόσεως 1961, γράφει χαρακτηριστικά:
«Οι Βαλτινοί έχουν πολύ ανεπτυγμένον το αίσθημα της μεταξύ των αλληλεγγύης, της φιλανθρωπίας και της φιλοξενείας. Φημίζονται δε έκπαλαι διά το ανυπότακτον του χαρακτήρος των και την συγκινητικήν προς τα όπλα αγάπη των. Κατά τους χρόνους της Τουρκοκρατίας η περιοχή του Βάλτου ετέλει εν διαρκεί ανταρσία. «Κάτω στου Βάλτου τα χωριά» ήσαν, καθώς λέγει το δημοτικό τραγούδι, «οι κλέφτες οι πολλοί, όλοι ντυμένοι στο φλωρί…» Εξ αυτών διασημότεροι υπήρξαν, ο Κοντογιάννης από τους Χαλκιοπούλους, ο μετέπειτα αρματωλός Υπάτης, ο Μπουκοβάλας εκ Μηλιάς, αρματωλός Αγράφων και ο περίφημος ναυμάχος και καταδρομεύς Γιάννης Σταθάς εκ Σταθά (Δουνίστης). Ονομαστοί επίσης υπήρξαν οι εκ Θυάμου «κλέφτες» Χρήστος Μηλιώνης, Μαλεσιάδας και ο Σκυλοδήμος. Περί τους τελευταίους, προ της επαναστάσεως του 21 χρόνους ενεφανίσθησαν ο Ίσκος εκ Δουνίστης ως αρχηγός του άνω Βάλτου, Κων/νος Ράγκος και ο επ’αδελφώ ανεψιός των Χρήστος Ράγκος, ο επανομαζόμενος «Νιάφας» (1) εκ Συντέκνου, σημειώσαντες αξιόλογον πολεμικήν δράσιν και κατά την Επανάστασιν του 1821» Σημείωση (1) : Ο ιστορικός της Επαναστάσεως του 1821 Κασομούλης γράφει ότι ο «Νιάφας έγινε δακτυλοδεικτούμενος για την παλληκαριά του».
Φράφει ακόμη: «Αι αμέσως υπερκείμεναι της οδού, εις το σημείον αυτό, δασώδεις οροσειραί του Μακρυνόρους και τα υψίπεδα της Καλάνας και του Γαβρόβου, παρέχουν ιδεώδη κρησφύγετα και ορμητήρια δι’ ένοπλον επί της οδού δράσιν ατάκτων»
Παρακάτω σελίδα από το βιβλίο «Η Εθνική Αντίσταση των Ελλήνων» εκδόσεως 1961,του τέως Υπουργού Στ. Χούτα
Σημείωση:
Ανδρέας Ίσκος,
Ήταν αρματολός του Βάλτου στην Δυτική Ελλάδα.
Ο Ίσκος διέμεινε στο Βάλτο και συγκεκριμένα στη Μηλιά,
Στο υπ’ αρ. 17786 έγγραφο της Ελληνικής Κυβέρνησης την 28η Φεβρουαρίου 1844 απεστάλη στον Υποστράτηγο Ανδρέα Ίσκο, Διοικητή Ακαρνανίας, κατάσταση με 93 ονόματα Βαλτινών αγωνιστών στους οποίους απονεμήθηκε από τον Βασιλέα Όθωνα το Χάλκινο Αριστείο ανδρείας.
Τα περισσότερα είναι δυσανάγνωστα, μερικά που διαβάζονται ευκρινώς είναι τα παρακάτω:
Αναγνώστης Σωτήρης Χαλκιόπουλον Ιδομένης
Καραγιάννης Σ. Χαλκιόπουλον Ιδομένης
Γεώργιος Αλπός Θιρεκίσι Θυάμου
Παρακάτω σελίδα από το βιβλίο «Η Εθνική Αντίσταση των Ελλήνων» εκδόσεως 1961,του τέως Υπουργού Στ. Χούτα
Σημείωση:
Ανδρέας Ίσκος,
Ήταν αρματολός του Βάλτου στην Δυτική Ελλάδα.
Ο Ίσκος διέμεινε στο Βάλτο και συγκεκριμένα στη Μηλιά,
Στο υπ’ αρ. 17786 έγγραφο της Ελληνικής Κυβέρνησης την 28η Φεβρουαρίου 1844 απεστάλη στον Υποστράτηγο Ανδρέα Ίσκο, Διοικητή Ακαρνανίας, κατάσταση με 93 ονόματα Βαλτινών αγωνιστών στους οποίους απονεμήθηκε από τον Βασιλέα Όθωνα το Χάλκινο Αριστείο ανδρείας.
Τα περισσότερα είναι δυσανάγνωστα, μερικά που διαβάζονται ευκρινώς είναι τα παρακάτω:
Αναγνώστης Σωτήρης Χαλκιόπουλον Ιδομένης
Καραγιάννης Σ. Χαλκιόπουλον Ιδομένης
Γεώργιος Αλπός Θιρεκίσι Θυάμου
1 Σχόλιο
Παραμελήθηκε φέτος ο Άγιος Ανδρέας ο ερημίτης.
Δεν ανέβηκε ο δεσπότης ούτε στον εσπερινό, ούτε το πρωί.
Οπότε ούτε και άλλοι ιερείς – συνεργάτες, εκτός από τον παπα- Δημήτρη Πατσιαλό (προς τιμήν του).
Φαγητά σουβλάκια ημέρα Τετάρτη, κύριοι του πλιτιστικού συλλόγου, δεν αρμόζουν!