Η καθημερινότητα όλων έχει αλλάξει με την «επέλαση» του διαδικτύου. Πλέον έχουν εφευρεθεί νέοι τρόποι για την επικοινωνία, για την εκπαίδευση, για την εργασία, ακόμη και για την ψυχαγωγία, που δεν είχε φανταστεί κανείς, μέχρι και πριν από λίγες δεκαετίες. Ωστόσο, όπως κάθε τι νέο και καινοτόμο, μαζί με τις αμέτρητες ευκαιρίες που προσφέρει, συνοδεύεται από σημαντικές προκλήσεις, ειδικά σε ό,τι αφορά την ασφάλεια και την προσβασιμότητα.
Όσοι χρησιμοποιούν το διαδίκτυο, θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι ότι θα συναντήσουν κινδύνους που σχετίζονται με την προστασία των προσωπικών τους δεδομένων, τις κυβερνοεπιθέσεις, την παραπληροφόρηση και τις διαδικτυακές απάτες.
Επιπλέον σημαντικό πρόβλημα αποτελεί η ίδια η πρόσβαση σε διαδικτυακούς ιστοτόπους, είτε λόγω φυσικών περιορισμών είτε λόγω κακού σχεδιασμού ιστοσελίδων και εφαρμογών. Σε έναν κόσμο που βασίζεται ολοένα και περισσότερο στην τεχνολογία, είναι κρίσιμο να επικυρωθεί η ασφαλής πλοήγηση όλων, χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς.
Οι Κίνδυνοι του Διαδικτύου: Από τις Απάτες Μέχρι της Κυβερνοεπιθέσεις
Το τεράστιο εύρος επιλογών και πληροφοριών του διαδικτύου, ενώ αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματά του, κρύβει σοβαρούς κινδύνους για τους χρήστες. Ένας από τους μεγαλύτερους είναι η παραβίαση των προσωπικών δεδομένων, είτε μέσω κακόβουλων επιθέσεων, είτε μέσω κοινοποίησης πληροφοριών – από τους ίδιους τους χρήστες – σε μη επαληθευμένες σελίδες.
Επιθέσεις όπως το phishing είναι από τις πιο συχνές απειλές, όπου χάκερς προσπαθούν να παρακινήσουν τους χρήστες, να αποκαλύψουν προσωπικά τους στοιχεία, όπως κωδικούς πρόσβασης και στοιχεία τραπεζικών λογαριασμών. Παράλληλα υπάρχει φόβος για κακόβουλα λογισμικά, που «μολύνουν» τις συσκευές και αποσπούν δεδομένα, ή τις καταστρέφουν εσωτερικά.
Ένας από τους κλάδους όπου η ασφάλεια και η προσβασιμότητα είναι καθοριστικής σημασίας, είναι οι online στοιχηματικές εταιρείες. Οι πλατφόρμες αυτές δέχονται και είναι υπεύθυνες, για έναν τεράστιο όγκο προσωπικών και οικονομικών δεδομένων, γεγονός που τις καθιστά στόχο για χάκερς, ενώ παράλληλα δημιουργεί αμφιβολίες στους ίδιους τους χρήστες, οι οποίες βεβαια κάμπτονται με βάση τα συστήματα κρυπτογράφησης που παρέχονται σε αυτές. Επιπλέον, υπάρχουν στοιχηματικές χωρίς ταυτοποίηση, οι οποίες επιτρέπουν στον κάθε επισκέπτη να απολαύσει όλο το offering της εκάστοτε σελίδας, απαιτώντας την επαλήθευση του προφίλ του μόνο κατά την στιγμή της ανάληψης. Είναι σημαντικό το κοινό να επιλέγει αξιόπιστες εταιρείες, που χρησιμοποιούν αυστηρά μέτρα ασφαλείας, εξασφαλίζοντας την προφύλαξη των προσωπικών δεδομένων.
Τέλος, στη λίστα με τις ανεπιθύμητες εκπλήξεις του διαδικτύου, συγκαταλέγεται η παραπληροφόρηση και τα fake news. Με τα social media να είναι η πρώτη πηγή ενημέρωσης στις μέρες μας, ο κόσμος συχνά εκτίθεται σε ψευδείς πληροφορίες που επηρεάζουν, σε μεγάλο βαθμό, την κρίση και τις αποφάσεις του. Παράλληλα η ανωνυμία και η δυνατότητα δημιουργίας fake profile, που προσφέρει το διαδίκτυο, πληθαίνει τα φαινόμενα διαδικτυακού εκφοβισμού (cyberbullying) και εξαπάτησης, τα οποία επηρεάζουν ένα τεράστιο αριθμό ανθρώπων παγκοσμίως.
Η Ασφάλεια στο Διαδίκτυο: Προστασία Προσωπικών Δεδομένων
Για να απολαύσει κάποιος μια ασφαλή διαδικτυακή περιήγηση, πρέπει να εφαρμόσει μερικά βασικά βήματα προστασίας. Ανάμεσα σε αυτά είναι η χρήση ισχυρών κωδικών, οι οποίοι θα πρέπει να είναι διαφορετικοί για κάθε λογαριασμό ή προφίλ που δημιουργείται, ενώ εξαιρετικά βοηθητική είναι και η λειτουργία του 2 factor authenticator, με την οποία ελέγχεται οποιαδήποτε προσπάθεια πρόσβασης στον εκάστοτε λογαριασμό. Παράλληλα, η συστηματική ενημέρωση του λογισμικού των συσκευών, καθώς και η χρήση προγραμμάτων antivirus, βοηθούν στην προστασία, από κακόβουλα λογισμικά.
Προσβασιμότητα: Ένα Δίκτυο για Όλους
Η πρόσβαση στο διαδίκτυο θεωρείται αυτονόητη για όλους, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι δεδομένη. Τα άτομα με αναπηρίες, όπως προβλήματα όρασης, ακοής ή κινητικότητας – συναντούν εμπόδια κατά την περιήγησή τους στους ιστοτόπους. Οι ιστοσελίδες και οι εφαρμογές, που δεν είναι σχεδιασμένες εξυπηρετώντας όλα τα πρότυπα προσβασιμότητας, καθιστούν δύσκολη ή και αδύνατη τη χρήση τους από άτομα που εξαρτώνται από τεχνολογική στήριξη. Μερικά βοηθήματα είναι η δυνατότητα προσαρμογής της γραμματοσειράς και η κατάλληλη χρωματική αντίθεση.
Παράλληλα η εταιρίες Sony και Apple έχουν δημιουργήσει την καινοτόμα επιλογή του eye tracking. Με αυτή τη μέθοδο ο χρήστης μπορεί να ελέγχει τη συσκευή, χρησιμοποιώντας μόνο τα μάτια. Οι συσκευές VR της Sony αλλά και τα τελευταία μοντέλα κινητών της Apple, έχουν προσαρμοστεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να ακολουθούν την κίνηση των ματιών και να αναγνωρίζουν την «εντολή», αποκλειστικά από αυτήν. Οι επιχειρήσεις και οι οργανισμοί που δραστηριοποιούνται στο διαδίκτυο, είναι βασικό να επενδύσουν στη βελτίωση της ψηφιακής τους προσβασιμότητας, ώστε να διασφαλίσουν ότι δε θα δημιουργηθεί κοινωνικός αποκλεισμός.
Η Σημασία της Ισορροπίας Μεταξύ Ασφάλειας και Προσβασιμότητας
Παρότι η ασφάλεια και η προσβασιμότητα είναι δύο ξεχωριστά ζητήματα, στην πραγματικότητα είναι στενά συνδεδεμένα, καθώς είναι απαραίτητος ο συνδυασμός τους για μία ομαλή περιήγηση. Ο λόγος είναι ότι η προστασία των χρηστών πρέπει να είναι δεδομένη, χωρίς όμως να δημιουργεί επιπλέον εμπόδια στην πρόσβαση.
Για παράδειγμα, το 2 factor authenticator είναι ένα πολύτιμο εργαλείο ασφαλείας, χωρίς όμως να προσφέρει εναλλακτική για χρήστες με δυσκολία πρόσβασης στις διάφορες συσκευές, λειτουργώντας έτσι αποτρεπτικά, για ένα μεγάλο ποσοστό του κόσμου. Αντίστοιχα, η επιβολή δημιουργίας σύνθετων και πολλαπλών κωδικών πρόσβασης μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα για χρήστες με γνωστικές δυσκολίες ή άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Αντίθετα, η χρήση βιομετρικών δεδομένων ή η δυνατότητα επιλογής προσαρμοσμένων μεθόδων ταυτοποίησης.
Η ασφαλής και προσβάσιμη πλοήγηση στο διαδίκτυο δεν είναι απλώς ένα τεχνικό ζήτημα, αλλά μια κοινωνική αναγκαιότητα. Η ευθύνη για τη δημιουργία ενός ασφαλούς και χωρίς αποκλεισμούς ψηφιακού περιβάλλοντος βαραίνει τόσο τους παρόχους υπηρεσιών όσο και τους ίδιους τους χρήστες, που οφείλουν να ενημερώνονται και να προστατεύουν την παρουσία τους στον ψηφιακό κόσμο.
