Του Λίνου Υφαντή,
Μια κομβικής σημασία φωτογραφία αναδημοσιεύουμε από το αρχείο της Μαίρης Παπαλάμπρου. Πρόκειται για την πιο παλιά φωτογραφία από τη συνοικία “Ώρα-Πασέικα” . Απεικονίζει τον χώρο όπου είναι ο σημερινός 1ος Παιδικός Σταθμός Αγρινίου. Στο συγκεκριμένο σημείο υπήρχε ρολόι από την εποχή της Τουρκοκρατίας για το οποίο έχουμε αναφερθεί σε προηγούμενα άρθρα: (https://www.agrinionews.gr/synoikia-ora-edo-ypirche-roloi-se-petrino-othomaniko-pyrgo-sto-agrinio-eos-teli-19ou-aiona/). Δυστυχώς το ρολόι δεν διασώθηκε σε φωτογραφία. Το πιθανότερο είναι να κατέρρευσε από τα τέλη του 19ου αιώνα. Η συγκεκριμένη φωτογραφία είναι η πιο παλιά της περιοχής και χρονολογείται από τα μέσα της δεκαετίας του 1920. Η φωτογραφία ήταν αρχικά γιο του καπνέμπορου Βασίλειου Παπαπαβασιλείου, ο οποίος διέμενε στην περιοχή πριν φύγει στη Γερμανία και διεσώθηκε από την εγγονή του Μαίρη Παπαλάμπρου.
Σύμφωνα με μαρτυρία της ιδίας στη θέση του παιδικού σταθμού διακρίνονται σοροί από πέτρες. Πρόκειται για απομεινάρια από παλιό σχολείο που βρίσκονταν εκεί σύμφωνα με ασθενείς μαρτυρίες παλαιοτέρων, οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν ως οικοδομικό υλικό για να κατασκευαστεί ο τότε καινούργιος παιδικός σταθμός, το κτίριο του οποίου υπάρχει ακόμα και σήμερα. Διακρίνονται οι εργάτες που κάνουν τις οικοδομικές εργασίες, τα θεμέλια του παιδικού σταθμού καθώς και οι μονοκατοικίες που υπήρχαν τότε στην περιοχή. Η έλλειψη πολυκατοικιών επιτρέπει στο βάθος την ορατότητα για τα τότε υπό κατασκευή Παπαστράτεια Εκπαιδευτήρια, η κατασκευή των οποίων ολοκληρώθηκε το 1930.
Το ερώτημα που εύλογα τίθεται και προκύπτει είναι από πότε χρονολογείται το συγκεκριμένο σχολείο που υπήρχε στο σημείο. Δεν πρόκειται για εκείνο που συντηρούσε ο ευεργέτης Σταϊκος. Το σχολείο λειτουργούσε σίγουρα τον 19ο αιώνα στο Αγρίνιο. Επειδή όμως η συγκεκριμένη συνοικία ονομάζεται “Ώρα” η “Πασέικα” λόγω των πασάδων που ζούσαν στην περιοχή, μήπως το σχολείο υπήρχε ήδη από την εποχή της Τουρκοκρατίας;. Η πρώτη καταγραφή άλλωστε σχολείου στο Αγρίνιο υπάρχει το 1775, το οποίο ήταν γνωστό ως “Σχολή του Αγρινίου” συνέχισε τη λειτουργία του και μετά την απελευθέρωση του Βραχωρίου ως ελληνική σχολή και αργότερα σε Γυμνάσιο. https://www.agrinionews.gr/pote-idrythike-proto-scholio-sto-tourkokratoumeno-vrachori-pii-daskali-tou/.
Οικιστικά η θέση του σχολείου συμπίπτει με βορειοανατολικά όρια του Βραχωρίου την εποχή της Τουρκοκρατίας που τελείωναν στο ρολόι. Κατάλοιπο αυτής είναι η γειτονιά με τη στενή ρυμοτομία που υπάρχει απέναντι από τη δημοτική αγορά που περικλείεται από τις οδούς Σκαλτοδήμου, Κακαβιά, Ι. Σταίκου και Αντωνοπούλου με πλακόστρωτα στενά σοκάκια, παλιά, ερειπωμένα αλλά και κατοικήσιμα σπίτια, ην οποία κατέγραψε πρόσφατα ο Γιάννης Γιαννακόπουλος, την καρδιά των “Πασέικων” όπως άλλωστε αναγράφεται και σε παλαιότερα συμβόλαια.
