H διακεκριμένη Ελληνίδα αρχιτέκτονας Δέσποινα Ταμπακοπούλου έχει μετάσχει στην υλοποίηση σημαντικών έργων στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα όπως η Όπερα του Ντουμπάι, το υπερύψηλο κτίριο Opera Grand και διατέλεσε διευθύντρια κατασκευών και project management για την εταιρεία RMJM, έχοντας υπό την εποπτεία της iconic πρότζεκτ όπως το UAE παβίλιον, το περίπτερο της Emirates Airlines για την Expo 2020, την κατασκευή του ξενοδοχείου Holiday Inn στο Dubai South κι άλλα σημαντικά έργα.
Το 2021, μαζί με δύο άλλους Έλληνες αρχιτέκτονες, τον Σωτήριο Τσούλο και τον Φίλιππο Ζαννέττο, δημιούργησαν την κατασκευαστική εταιρεία ΤΤΖ με έδρα το Ντουμπάι. Έχοντας διανύσει ήδη 11 χρόνια παραμονής στη χώρα θεωρεί τα Εμιράτα δεύτερη της πατρίδα. Ταξίδεψε για πρώτη φορά στο Ντουμπάι το 2013 για να περάσει από συνέντευξη «για ένα μεγάλο πρότζεκτ» χωρίς να γνωρίζει ποιο ήταν αυτό. Όταν έφτασε η ώρα της συνέντευξης την ενημέρωσαν πως την είχαν καλέσει για να συμμετάσχει στη κατασκευή του προεδρικού παλατιού στο Άμπου Ντάμπι. Έκτοτε το ένα έργο διαδέχθηκε το άλλο με αποτέλεσμα οι εμπειρίες που αποκόμισε να την φτάσουν σε υψηλό επίπεδο τεχνικής γνώσης, κάτι που δεν θα μπορούσε να επιτύχει εάν είχε παραμείνει στην Ελλάδα.
«Μετείχα στην κατασκευή των έργων αυτών και όχι στο σχεδιασμό ως μέλος ευρύτερων ομάδων, όμως πάντα σε θέσεις κλειδιά και έχοντας μεγάλη ευθύνη, καθώς πιθανά λάθη στη κατασκευή τέτοιων κτιρίων κοστίζουν εκατομμύρια και εμείς ήμασταν εκεί να διορθώνουμε τα λάθη των σχεδιαστών. Οι μηχανικοί υλοποίησης είναι
Για να προσθέσει: «Ένα πολύ σημαντικό θέμα που είχα να αντιμετωπίσω ήταν η παρουσία μου ως γυναίκα στα εργοτάξια, σε μεγάλα και σοβαρά συμβούλια, όπου έπρεπε να πω και να περάσω την άποψη μου. Σε κάποια ήμουν και η μοναδική γυναίκα που συμμετείχε. Όταν όμως είσαι σωστός επαγγελματίας μπορείς και κερδίζεις τον σεβασμό».
Τα έργα στα Εμιράτα τρέχουν με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, καθώς υπάρχουν οι απαραίτητες χρηματοδοτήσεις, και έτσι οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση είναι συνήθως περιορισμένες. Σημαντικό ρόλο παίζουν και οι ρήτρες που υπάρχουν προς τους εργολάβους από τους developers οι οποίοι προκειμένου να πετύχουν τους οικονομικούς τους στόχους θέτουν αδιαπραγμάτευτα αυστηρά προγράμματα, ενώ σε περίπτωση καθυστερήσεων υπάρχουν σοβαρότατες κυρώσεις για τον εργολήπτη.
«Επομένως είναι σχεδόν εγγυημένο ότι ένα έργο θα τελειώσει στο χρόνο του, ή με πολύ μικρή καθυστέρηση» εξηγεί η αρχιτέκτονας.
Τα τελευταία έτη, και παρά τις αναταραχές σε διεθνές επίπεδο, τον πόλεμο στην Ουκρανία και τον πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, τα Εμιράτα συνεχίζουν να είναι ένας ελκυστικός προορισμός για τους επενδυτές του real estate αλλά και να ωφελούνται όποτε επικρατεί χάος. Πέρυσι πουλήθηκαν 431 κατοικίες στο Ντουμπάι, αριθμός ρεκόρ, με την πλειονότητα των αγοραστών να είναι Ρώσοι.
Υπήρξε δε αξιοσημείωτη αύξηση αγοραστών από Αίγυπτο, Λίβανο, Πακιστάν και Τουρκία καθώς το Ντουμπάι θεωρείται ασφαλές καταφύγιο για κροίσους. Τελευταία ενδιαφέρον δείχνουν και αρκετοί συμπατριώτες μας οι οποίοι, σύμφωνα με την Δέσποινα Ταμπακοπούλου, πρόκειται για ανθρώπους προφανώς με οικονομική επιφάνεια αλλά και με διορατικότητα ως προς τις επενδύσεις, οι οποίοι θέλουν να κάνουν μια διασπορά στο επενδυτικό τους πορτοφόλιο προκειμένου να μην έχουν τοποθετημένα τα χρήματα τους μόνο σε μια οικονομία, ένα είδος risk management.
«Ενδιαφέρονται κυρίως για τα ακίνητα με το υψηλότερο ROI (Return on Investment) προκειμένου να εξασφαλίσουν την μεγαλύτερη απόδοση για την επένδυσή τους» προσθέτει η ιδιοκτήτρια της Epsilon Team, Εβίτα Ελευθερουδάκη, συνεργάτιδα της κας Ταμπακοπούλου στην Ελλάδα.
Τα κίνητρα για την αγορά ακινήτου στο Ντουμπάι είναι οι εγγυημένες αποδόσεις, το αφορολόγητο, η ταχύτητα στις αγοραπωλησίες και στις μισθώσεις ακινήτων, η ενδεχόμενη απόκτηση golden visa όπου εξασφαλίζει 10ετή visa για τους κατόχους ακινήτων.
Το «πόθεν έσχες»
Κι αν στην Ελλάδα και γενικότερα στην ΕΕ το «πόθεν έσχες» είναι απαραίτητο για μια αγοραπωλησία, στο Ντουμπάι δεν υπάρχει καν σαν έννοια, λέει η Ελληνίδα αρχιτέκτονας. Σαφώς σε μεταφορές χρημάτων προς το εξωτερικό υπάρχουν οι κατάλληλες διαδικασίες, οι οποίες όμως είναι πιο απλές και διέπονται από την κεντρική τράπεζα των Εμιράτων που είναι φιλική προς τους ξένους επενδυτές.
Όσο για τις τιμές των ακινήτων, αυτές έχουν τεράστιες διαφορές σε σχέση με την τοποθεσία. Ενδεικτικά ένα διαμέρισμα σε μια οικονομική περιοχή του Ντουμπάι με τρεις κρεβατοκάμαρες ξεκινάει από 350.000 ευρώ με 400.000 ευρώ. Στις πολυτελείς βίλες οι τιμές ξεκινούν από τις 600.000 ευρώ.
«Κάποιες βίλες που πρόσφατα σχεδιάσαμε ξεκινούν από 1.500.000 ευρώ και φτάνουν τα 11.250.000 ευρώ» αναφέρει η κα Ταμπακοπούλου.
Για την έντονη φημολογία που έχει αναπτυχθεί το τελευταίο διάστημα ότι το Ντουμπάι διανύει την τελευταία διετία της άνθησης του real estate, η Ελληνίδα αρχιτέκτονας εκτιμά πως ακόμα κι αν συμβεί, δεν πρόκειται να επαναληφθούν τα γεγονότα του 2008, καθώς οι Εμιρατινοί πήραν το μάθημά τους και ταυτόχρονα τα μέτρα τους.
«Βρισκόμαστε σαφώς σε μια πιο ώριμη φάση της οικονομίας των Εμιράτων, καθώς βλέπουμε ότι σταδιακά αρχίζει και μπαίνει φορολογία. Φέτος είναι η πρώτη χρονιά που έχουμε την εφαρμογή του εταιρικού φόρου που μέχρι και πέρυσι ήταν μηδενικός. Πρέπει επίσης να αναλογιστούμε ότι η οικονομία του Ντουμπάι στηρίζεται κατεξοχήν στους ξένους επενδυτές όσον αφορά το real estate και πως ο πόλεμος στη Ουκρανία συντέλεσε σημαντικά στην έλευση κεφαλαίων στη χώρα και ακόμα υπάρχουν ροές. Οι τιμές των ακινήτων εξακολουθούν να κινούνται ανοδικά, παρ’ όλα αυτά υπάρχουν πολλές ευκαιρίες ακόμα για κερδοφορία στα λεγόμενα off plan, στην αγορά γης αλλά και στα λίγο παλαιότερα ακίνητα σε καλή κατάσταση με την προσθήκη ανακαινίσεων» καταλήγει η Ελληνίδα αρχιτέκτονας.
Φρίξος Δρακοντίδης – www.protothema.gr