Παρότι διάγουμε μ ια εποχή που, θεωρητικά, τα εθνικά θέματα τραβούν το ενδιαφέρον του Έλληνα, ίσως να έχουν δίκιο εκείνοι που λένε πως με μια γερή δόση «οικονομίας»(βλέπε παροχές κι επιδόματα), ο συμπατριώτης μας μπορεί να ξεχάσει τα πάντα.
Βρέθηκε ο γράφων (όχι για όσο θα έπρεπε είναι η αλήθεια) στην παρουσίαση, χθες στην αίθουσα συνεδριάσεων του δημοτικού συμβουλίου στο Αγρίνιο, του βιβλίου του Ηπειρώτη Θοδωρή Δεύτου, «Το Πέρασμα Αντίκρυ». Πραγματεύεται τα όσα βίωσε η ελληνική κοινότητα της Βορείου Ηπείρου ή της Νότιας Αλβανίας-ανάλογα με ποιον συνομιλείς-, κυρίως από το καθεστώς Χότζα. Το πιο ανελεύθερο από τα κομμουνιστικά καθεστώτα της Ευρώπης.
Θα μπορούσε κανείς να πει πως, κάπου μιάμιση ώρα μετά την έναρξη της εκδήλωσης τα πιο πολλά καθίσματα στην αίθουσα ήταν κατειλημμένα. Όμως νωρίτερα η εικόνα ήταν μάλλον κάπως σαν«δεν έχει και πολύ κόσμο τελικά», το έβλεπες και ως παράπονο να πλανάται στον αέρα. Σε κάθε περίπτωση ο γράφων νόμιζε πως αίθουσα θα ήταν κατάμεστη και θα υπήρχαν κι όρθιοι, το βιβλίο έχει κυκλοφορήσει ήδη πολύ στη χώρα.
Κι όχι μόνο γι’ αυτόν τον λόγο. Γνωστά πρόσωπα της πολιτικής ζωής καλούσαν στην εκδήλωση, στο πάνελ ήταν επίσης γνωστά πρόσωπα, ενώ η κινητοποίηση περιελάμβανε και θρησκευτικό sms που καλούσε τους πιστούς να παραβρεθούν. Δεδομένων αυτών των συνθηκών, όχι, δεν μπορείς να πεις ότι έγινε χαμός.
Γιατί όμως έτσι; Ο ίδιος ο συγγραφέας είπε ότι ο Έλληνας έχει διαχρονικά δείξει ρατσισμό προς όσους ομοεθνείς έχουν επιχειρήσει να ενταχθούν στην μητέρα πατρίδα(πολιτικά μη ορθό να γράφεις με κεφαλαία τις λέξεις αυτές). Είπε ότι η Ελλάδα στάθηκε «κακή μητριά» προς τους Βορειοηπειρώτες κι ότι έχουν παράπονο και δεν κατανοούν το γιατί, ακόμη και σήμερα. Μέσα στην ίδια αίθουσα ο γράφων έχει ακούσει υποτιμητικά σχόλια για Βορειοηπειρώτη συμπολίτη μας, παρεμπιπτόντως, ενώ συνεδρίαζε το δημοτικό συμβούλιο. Έχουν περάσει χίλια χρόνια και ένα σωρό μνημόνια κι αγανακτισμένοι από τότε, δεν έχουν σημασία οι λεπτομέρειες.
Ο κ. Δεύτος είπε ότι «όλα είναι θέμα Παιδείας». Ότι ο Έλληνας είπε «τουρκόσπορους» όσους ήρθαν το 1922 από την Μ. Ασία και το 1955 από την Πόλη. Είπε «Ρωσοπόντιους» συλλήβδην όσους ήρθαν από τον Πόντο. Είπε «Αλβανούς» τους Βορειοηπειρώτες, φυσικά. Και-για να συμπληρώσουμε κάτι κι εμείς- παρότι οι προοδευτικοί τα επεσήμαναν αυτά για να δείξουν πως οι μέσοι νοικοκυραίοι φέρθηκαν στους ομοεθνείς τους, εντούτοις, οι ίδιοι προοδευτικοί θυμήθηκαν τώρα με την Μακεδονία ότι οι πιο πολλοί Έλληνες στη Μακεδονία έχουν έρθει από αλλού! Ότι δεν είναι… ντόπιοι! Παράνοια.
Ναι, αλλά γιατί όμως; Ποιος ο λόγος. Το «φταίει η Παιδεία», δεν απαντά σε τίποτε αν δεν πεις ποιος τη χρησιμοποίησε την Παιδεία και για ποιους σκοπούς. Με άλλα λόγια, ότι «κάποιος έκανε τους Έλληνες προσκυνημένους», δεν επαρκεί ως εξήγηση.
Είπε ο κ. Δεύτος ότι ένας Βορειοηπειρώτης αυτόπτης μάρτυς της εποχής του περιέγραφε-σε εξαιρετικά ελληνικά-πως «μετά την δωδεκάτη της νυκτός αντιλαλούσε το Αργυρόκαστρο από τα βογγητά των Ελλήνων φυλακισμένων». Γίνομαι δυσάρεστος αλλά το παραπάνω δεν απασχολεί σχεδόν κανέναν στο Αγρίνιο του Φεβρουαρίου του 2019, ειδικά αν είναι κάτω από 25 ετών. Κι αν δεν απαντήσουμε στο «γιατί ο Έλληνας δεν αγαπά αυτό που είναι» και μείνουμε στα «φταίει η Παιδεία», τίποτε δεν θα αλλάξει. Κάτι έγινε και ο Έλληνας δεν νιώθει κοντινό του τον ομοεθνή. Κάτι έγινε σε βάθος χρόνου, κάτι ανομολόγητο.
Γ. Συμψηρής