Κείμενο και φωτογραφίες Απόστολος Κων. Καρακώστας
Στο «παραλιακό» Ματσούκι Αγρινίου το δειλινό της Παρασκευής 12 Ιούλη επαναλήφθηκε η επιτυχημένη εκδήλωση των προηγούμενων ετών που διοργάνωσαν νέα παιδιά με πολλή όρεξη και κέφι, για μικρούς και μεγάλους.
Πλούσιο και ποικίλο το πρόγραμμα του παραλίμνιου φεστιβάλ που κρατάει ένα διήμερο και χαρίζει όμορφες ειρηνικές στιγμές με ωραία μουσική στους “δραπέτες” λόγω καύσωνα κοντινής πόλης του Αγρινίου.
Πολλά ήταν τα δρώμενα των δύο ημερών 12 και 13 Ιούλη, μερικά από τα κυριότερα ήταν ποικίλες δραστηριότητες για παιδιά, ξεναγήσεις στον αρχαιολογικό χώρο της Στράτου, εκθέσεις τοπικών προϊόντων και εξαιρετικά μουσικά σχήματα που ψυχαγώγησαν τους εκατοντάδες επισκέπτες.
Πέρα και πάνω απ’ όλα την πρώτη μέρα των εκδηλώσεων έγιναν εξαιρετικές ομιλίες που παρακολούθησαν με μεγάλο ενδιαφέρον πολλοί ενσυνείδητοι και δραστήριοι πολίτες της περιοχής.
Τις ομιλίες θα μπορούσαμε να τις χαρακτηρίσουμε μοναδικές για τον πλούσιο υγροβιότοπο της Αιτωλοακαρνανίας. Έγιναν στο κατ’ εξοχήν ταιριαστό περιβάλλον, δίπλα στα νερά του Αχελώου που σχηματίζουν την τεχνητή λίμνη Στράτου.
Προσκεκλημένη κεντρική ομιλήτρια στην ενημερωτική για τους πολίτες εκδήλωση ήταν η κυρία Αθηνά Οικονόμου-Αμίλλη, Ομότιμη Καθηγήτρια του Τμήματος Βιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ).
Η κυρία Οικονόμου αναφέρθηκε στα προηγούμενα προγράμματα που υλοποιήθηκαν στην περιοχή των λιμνών και λιμνοθαλασσών της Αιτωλοακαρνανίας, από το Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), χρηματοδοτημένα ή μη, των οποίων τα αποτέλεσμα ήταν :
Η εκπόνηση διδακτορικών διατριβών και η δημοσίευση εργασιών σε έγκριτα διεθνή περιοδικά.
Η υλοποίηση προγραμμάτων χρηματοδοτημένων κυρίως από τη Ε.Ε. και η διεξαγωγή ημερίδων και συμποσίων στην περιοχή.
Η καθιέρωση του μαθήματος «Λιμνολογία» στους φοιτητές του Τμήματος Βιολογίας του ΕΚΠΑ αλλά και σε μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών.
Και άλλες δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού.
(περισσότερα από την επιστημονική της ομιλία και το βιογραφικό της ακολουθούν στο τέλος του κειμένου).
Ο επόμενος ομιλητής ήταν ο Αντιπεριφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας, Βιώσιμης Ανάπτυξης, Ενέργειας, Χωροταξίας και Περιβάλλοντος κύριος Στυλιανός Μπλέτσας. Στο επίκαιρο θέμα του ανέλυσε τις ενέργειες της Π.Δ.Ε. για την προστασία και την ανάδειξη του Ποταμού Αχελώου και της Λίμνης Τριχωνίδας. (και του κυρίου Μπλέτσα η ομιλία ακολουθεί στο τέλος του κειμένου).
Τρίτος ομιλητής στην κατατόπιση των προσκεκλημένων ήταν ο Αντιδήμαρχος του Δήμου Αγρινίου με αρμοδιότητες υπηρεσιών του καταργούμενου Νομικού Προσώπου με την επωνυμία ΚΟΙΠΑ, κύριος Ανδρέας Σκαρτσάρης. Το θέμα της ομιλίας του ήταν το Αγρίνιο πόλη του νερού και του πολιτισμού. (επίσης ολόκληρη η ομιλία του κυρίου Σκαρτσάρη ακολουθεί στο τέλος).
Εκ μέρους των διοργανωτών η κυρία Σωτηρία Τόγια συντόνισε άψογα την εκδήλωση. Και ευχαρίστησε όλους όσους συνέβαλαν στην διεκπεραίωση του φεστιβάλ. Ο διοργανωτής κύριος Κωνσταντίνος Ραγιάς καλωσόρισε τους ομιλητές και το κοινό. Μίλησε για την επιδίωξη της εκδήλωσης να συνδράμει στην ανάδειξη της φυσικής ομορφιάς της Αιτωλοακαρνανίας αλλά και της ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς το τόπου.
Την εκδήλωση χαιρέτισε εκ μέρους του Δήμου Αγρινίου ο Δημοτικός Σύμβουλος κύριος Κωνσταντίνος Κιτσοπάνος. Χαιρετισμούς απηύθυναν ο Πρόεδρος της Τ.Κ. Ματσουκίου κύριος Χαράλαμπος Κουτρουμάνος και ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Αιτωλοακαρνανίας κύριος Παναγιώτης Κέκελος.
Ο Βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας με την Νέα Δημοκρατία κύριος Αθανάσιος Παπαθανάσης χαιρέτισε επίσης την εκδήλωση.
Σε κάθε ενδιαφερόμενο επισκέπτη στην είσοδο του χώρου της εκδήλωσης προσφέρθηκε πολυτελής τόμος που εξέδωσε με τίτλο «Τριχωνίδα και Λυσιμαχία, οι δίδυμες λίμνες» ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.). Ο καλαίσθητος τόμος περιέχει εκατοντάδες φωτογραφίες από τους υγροβιότοπους και την βιοποικιλότητα των οικοσυστημάτων των λιμνών.
Η εκδήλωση συνδιοργανώθηκε από την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, τον Δήμο Αγρινίου, την Riverview Project Κοιν.Σ.Επ., και τον Ναυτικό Όμιλο Αγρινίου.
Στηρίχθηκε από το Επιμελητήριο Αιτωλοακαρνανίας, τον Ερυθρό Σταύρο, την Ακτίνα Εθελοντισμού του Δήμου Αγρινίου, το Αστικό ΚΤΕΛ Αγρινίου, (δωρεάν μεταφορές επισκεπτών), την Λέσχη Αρχιμαγείρων Ελλάδας και τον Δήμο Αμφιλοχίας.
Ακολουθούν οι ομιλίες των εισηγητών στην ενημερωτική εκδήλωση με τίτλο «Υδρότοποι Ζωής».
- Αθηνά Οικονόμου-Αμίλλη, Ομότιμη Καθηγήτρια Βιολογίας του ΕΚΠΑ. «Παρουσίαση ενός νέου εγκεκριμένου Ευρωπαϊκού Προγράμματος HORIZON για την προστασία των Φυσικών Ευρωπαϊκών Λιμνών όπου ως λίμνη επίδειξης περιλαμβάνεται και η Τριχωνίδα».
«ΤΙΤΛΟΣ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΕΓΚΕΚΡΙΜΜΕΝΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 2024-2028»
Ολοκληρωμένες αναδυόμενες προσεγγίσεις για κοινή προστασία και αποκατάσταση των Φυσικών Λιμνών στο πνεύμα της στήριξης της Ευρωπαϊκής Εμβίου Κληρονομιάς (ProCleanLakes)
(Στην αγγλική: Integrated emerging approaches for joint protection and restoration of Natural Lakes in the spirit of European life heritage support (ProCleanLakes)
Το πρόγραμμα εντάσσεται στις Δράσεις της ΕΕ για την Εφαρμογή της Αποστολής «Αποκατάσταση των Ωκεανών και των Υδάτων μας μέχρι το 2030» [Actions for the implementation of the Mission Restore our ocean and waters by 2030]
– Προστασία και αποκατάσταση υδάτων/ εξάλειψη ρύπανσης στα θαλάσσια και γλυκά ύδατα.
– Βιώσιμη οικονομία και εγκαθίδρυση κυκλικής οικονομίας στη λεκάνη απορροής.
ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ 18 Μέλη – 12 Πανεπιστήμια
ΩΣ ΛΙΜΝΕΣ ΕΠΙΔΕΙΞΗΣ επελέγησαν 3 λίμνες: (νότια – κεντρική – βόρεια Ευρώπη). Trichonis – Brates Lake (Romania) – Langvatnet (Νορβηγία).
ΩΣ ΛΙΜΝΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ επελέγησαν επίσης 3 λίμνες: Vrasko (Κροατία) – Medard (Τσεχία) – Zaghen (Ρουμανία).
ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΕΠΙΛΕΓΟΥΝ ΕΠΙΣΗΣ άλλες 3 Ευρωπαϊκές λίμνες για εφαρμογή των αποτελεσμάτων.
ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ
Ο γενικός στόχος του προγράμματος ProCleanLakes είναι η επιστημονική ανάπτυξη ενός Σχεδίου Δράσης για την αποκατάσταση και προστασία των Ευρωπαϊκών Φυσικών Λιμνών με τη συμμετοχή ενός ευρέος φάσματος ενδιαφερομένων μερών, συμπεριλαμβανομένου του κοινού.
Το Σχέδιο δράσης ενσωματώνει:
- Βελτιωμένη οικολογική και χημική κατάσταση των ENL, συμπεριλαμβανομένης της βιοποικιλότητας με τη χρήση νέων ολοκληρωμένων Λύσεων βασισμένων στη Φύση (NbS) – Στην κατεύθυνση αυτή θα εφαρμοστούν όλες οι παραδοσιακές αλλά και σύγχρονες εκτιμήσεις για τη χημική κατάσταση, αλλά και για τη βιολογική ποικιλότητα
- Χρήση νέων Ψηφιακών λύσεων 4.0 για την υποστήριξη της παρακολούθησης, αποκατάστασης, προστασίας του οικοσυστήματος και μεταφορά γνώσης σε άλλες περιοχές
- Ενεργοποίηση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων με βάση την έννοια της κυκλικής οικονομίας, διασφαλίζοντας τη μετάβαση από τη Γαλάζια στην Πράσινη Οικονομία
- Ευαισθητοποίηση, ενδυνάμωση, οικοδόμηση ικανοτήτων και από κοινού ανάπτυξη μιας λύσης με τους πολίτες και τους ενδιαφερόμενους φορείς (stakeholders) που σχετίζονται με προβλήματα και ενοχλητικές προκλήσεις ως προς την αποκατάσταση και την προστασία των Ευρωπαϊκών Φυσικών Λιμνών.
ΜΕΛΕΤΕΣ ΣΤΗ ΛΙΜΝΗ ΤΡΙΧΩΝΙΔΑ (κατά τα 2 πρώτα χρόνια)
ΧΗΜΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ: [κλασσικές και εξειδικευμένες με χημικές αναλύσεις αιχμής (πχ μικροπλαστικά) τόσο στο νερό όσο και στα παρόχθια ιζήματα σε περιοχές που διαφέρουν από την άποψη γεωλογικού υποστρώματος].
ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ: Φυτοπλαγκτόν/μακρόφυτα/βένθος/ψάρια
ΚΛΑΣΣΙΚΉ ΠΡΟΣΈΓΓΙΣΗ: (Φωτονική και ηλεκτρονική μικροσκοπία)
ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ: (Ποικιλότητα, σύνθεση και μεταβολές των μικροβιακών υδρόβιων κοινωνιών με τη χρήση μεταγονιδιωματικών τεχνικών DNA ολόκληρου του γονιδιώματος – Διερεύνηση των κρίσιμων μελών και προτύπων που μπορεί να σχετίζονται με διάφορες περιβαλλοντικές πιέσεις)
ΤΗΛΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ: (Προσδιορισμός της τροφικής κατάστασης της λίμνης σε βάθος 15-20 ετών και σε διαφορετικές οικο-περιοχές για να ληφθούν υπόψη οι διαφορετικές περιβαλλοντικές συνθήκες που επηρεάζουν τις βιολογικές διεργασίες στις λίμνες.
ΟΛΑ ΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ και ΧΗΜΙΚΑ θα κατατίθενται σε πλατφόρμες πληροφοριών και ειδικά αποθετήρια της ΕΕ που χρησιμοποιούνται για τη διαχείριση των υδατικών οικοσυστημάτων με πρόσβαση σε εγγεγραμμένους φορείς.
ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΛΙΜΝΗ ΤΡΙΧΩΝΙΔΑ (σε βάθος 4ετίας).
- Ευαισθητοποίηση, ενδυνάμωση, οικοδόμηση ικανοτήτων και από κοινού ανάπτυξη μιας λύσης με τους πολίτες και τους ενδιαφερόμενους φορείς (stakeholders) που σχετίζονται με προβλήματα και ενοχλητικές προκλήσεις ως προς την αποκατάσταση και την προστασία των ENL.
- Ενεργοποίηση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, πχ τουριστική ανάπτυξη, εκμετάλλευση των ενδημικών και άλλων υδρόβιων οργανισμών και τη χρήση τους από την εγχώρια και όχι μόνο βιομηχανία καλλυντικών και8 φαρμακευτικών προϊόντων.
Σύντομο βιογραφικό της κυρίας Αθηνάς Οικονόμου-Αμίλλη
Καθηγήτρια Οικολογίας (“Υδατικά Οικοσυστήματα με έμφαση στα Φύκη”) Τμήματος Βιολογίας Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ). Περισσότερα: https://sites.google.com/view/athena-economou-amilli/biographiko
——————o—————–
- Ομιλία Αντιπεριφερειάρχη Στυλιανού Μπλέτσα
Θέμα: Ενέργειες της Π.Δ.Ε. για την προστασία και ανάδειξη του Ποταμού Αχελώου και της Λίμνης Τριχωνίδας.
Το πλούσιο υδάτινο δυναμικό της Αιτωλοακαρνανίας αποτέλεσε ανέκαθεν ταυτοτικό στοιχείο της φύσης, της ιστορίας, της οικονομίας και του πολιτισμού της. Η απόδοση θεϊκών ιδιοτήτων στον ποταμό Αχελώο κατά την αρχαιότητα εξάλλου καταμαρτυρά την ιδιαίτερη θέση που καταλάμβανε πάντοτε ο ποταμός σε όλες τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες της ευρύτερης περιοχής.
Περνώντας στο σήμερα, είναι σαφές πως το νερό ταυτίζεται απολύτως με την έννοια και τις πρακτικές της βιώσιμης ανάπτυξης. Είναι ενδεικτικό ότι όλες οι χώρες – μέλη της Ε.Ε. έχουν εγκρίνει τη συμφωνία του Ο.Η.Ε με τίτλο «Αλλάζοντας τον Κόσμο μας – Ατζέντα του 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη», που αποτελεί ορόσημο για την στρατηγική επίτευξης αειφορίας και στην οποία ορίζονται ως ξεκάθαροι στόχοι η βιώσιμη διαχείριση του νερού και η προστασία των υδάτινων συστημάτων και οικοσυστημάτων.
Για αυτό το λόγο η χάραξη πολιτικής σε ζητήματα υδάτινων πόρων έχει απασχολήσει την παγκόσμια κοινότητα, κινητοποιώντας την διοίκηση σε πολλαπλά επίπεδα προς την κατεύθυνση της ανάληψης συγκεκριμένων δράσεων. Η πολιτική για τα νερά συναντάται και ως διαχείριση των υδατικών πόρων ή διαχείριση νερού αντίστοιχα και περιλαμβάνει στρατηγικές διαδικασίες χάραξης πολιτικής και υιοθέτησης κανόνων οι οποίοι συμβάλουν στην προστασία, διαφύλαξη, ανάδειξη και χρήση των υδατικών πόρων.
Μέτρο ανάπτυξης των στρατηγικών δύναται να αποτελέσει η διαχείριση συνιστωσών όπως η εξέλιξη της κλιματικής αλλαγής και η λειψυδρία που παρουσιάζεται έντονα και εκτιμάται ότι έως το 2050 το 57% του πλανήτη θα πάσχει από το φαινόμενο της έλλειψης νερού τουλάχιστον έναν μήνα το χρόνο.
Εν κατακλείδι, οι πολιτικές εφαρμόζονται σε τρία επιμέρους επίπεδα με βάση το πρώτο (διεθνές επίπεδο) όπου σχηματίζονται κατευθυντήριες γραμμές οργάνωσης από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και διαδίδονται στα αμέσως επόμενα δύο (περιφερειακό και τοπικό επίπεδο) που αφορούν διαδοχικά τις Ευρωπαϊκές και Εθνικές/Περιφερειακές πολιτικές και ορισμένες αναφέρονται σε τοπικό επίπεδο.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η Π.Δ.Ε. αναλαμβάνει συνεχώς πρωτοβουλίες, που αποσκοπούν τόσο στη διαφύλαξη του υπερπολύτιμου αγαθού του νερού όσο και της ανάδειξης των αναπτυξιακών συνιστωσών των υδάτινων οικοσυστημάτων.
Ως προς τον ποταμό Αχελώο θα πρέπει πρωτίστως να τονιστεί το γεγονός ότι αποτελεί πηγή παραγωγής πράσινης ενέργειας ήδη από τη δεκαετία του 1960 μέσω των υδροηλεκτρικών φραγμάτων κατά μήκος του ρου του. Εσχάτως δε, με το υπό εξέλιξη έργο της αντλησιοταμίευσης, η συνεισφορά του στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας αναβαθμίζεται έτι περαιτέρω. Εδώ όμως τίθεται το ερώτημα ποια αντισταθμιστικά οφέλη απολαμβάνει η τοπική κοινωνία από όλα αυτά τα έργα. Προφανώς, ελάχιστα κι αυτό είναι κάτι που μας προβληματίζει ιδιαίτερα και για αυτό το λόγο ως ΠΔΕ είμαστε διατεθειμένοι να ανοίξουμε άμεσα αυτό το διάλογο.
Παράλληλα, μέσω της πρότασης που είχα την τιμή να καταθέσω προσωπικά ως Προέδρος του ΤΕΕ Αιτωλ/νίας και η οποία υιοθετήθηκε άμεσα από τον Περιφερειάρχη κ. Ν. Φαρμάκη, τα τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει η πλωτή περιήγηση στη τεχνητή λίμνη των Κρεμαστών. Η διαδικασία αυτή με τη μεγάλη ανταπόκριση του κοινού κατέδειξε τις πολλαπλές δυνατότητες τουριστικής ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής, που αν συνδυαστεί με έτερες μορφές εναλλακτικού τουρισμού, μπορεί να προσφέρει αυξημένη προστιθέμενη αξία σε προϊόντα και υπηρεσίες των κατοίκων της.
Σε αυτό το σημείο πρέπει να καταστεί σαφές το εξής: Οποιαδήποτε ανθρωπογενής δραστηριότητα πλησίον των ευαίσθητων υδατικών οικοσυστημάτων του Αχελώου δεν μπορεί να λάβει χώρα δίχως τον απαραίτητο, συνολικό χωροταξικό σχεδιασμό. Αυτό σημαίνει πρακτικά πως τόσο ο τουριστικός χωροταξικός σχεδιασμός όσο και η χωροθέτηση των ΑΠΕ θα πρέπει πρωτίστως να ανταποκρίνονται πλήρως σε όλα τα επιστημονικά κριτήρια που θέτει η χωροταξία. Αν αυτό δε συμβαίνει τότε δεν μπορούμε να μιλάμε για βιώσιμη ανάπτυξη.
Για αυτό το λόγο στην Π.Δ.Ε. παρακολουθούμε στενά και επιβλέπουμε όλες τις εξελίξεις σχετικά με τον πολυεπίπεδο χωροταξικό σχεδιασμό, που βρίσκεται υπό εξέλιξη αυτήν την περίοδο σε όλη της επικράτεια της Περιφέρειας. Στόχος μας είναι αφενός να εξασφαλίσουμε την επιστημονική αρτιότητα αυτού του σχεδιασμού και αφετέρου να αποτρέψουμε οποιαδήποτε άναρχη ανάπτυξη, δίχως σεβασμό στις αρχές της αειφορίας. Η αποφυγή αντικρουόμενων χρήσεων γης αποτελεί ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο σημείο στο οποίο δίνουμε ιδιαίτερα βαρύτητα.
Είναι προφανές πως τόσο ο ποταμός Αχελώος όσο και η λίμνη Τριχωνίδα εντάσσονται ταυτόχρονα σε αυτό το χωροταξικό πλαίσιο υπό την επίβλεψη της Π.Δ.Ε. Θα πρέπει να αναφερθεί πως αυτή τη στιγμή εκπονούνται ταυτόχρονα το πρόγραμμα «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» που αφορά στα Τοπικά και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια, το νέο Ειδικό Χωροταξικό Πλαισίου για τον Τουρισμό, αλλά και Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΕΠΜ), που αφορά στις προστατευόμενες περιοχές «Natura 2000» της Περιφέρειας.
Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, απαιτείται άμεση εγρήγορση αλλά και επιστημονική επάρκεια προκειμένου το αποτέλεσμα όλων αυτών των μελετών να υπηρετούν το διττό στόχο μας που δεν είναι άλλος από την ταυτόχρονη προστασία του νερού αλλά και της ανάπτυξης του τόπου μας.
Είναι δεδομένο πως στην Π.Δ.Ε. με τον κατάλληλο σχεδιασμό και τη βέλτιστη διαχείριση οικονομικών και ανθρωπίνων πόρων θέτουμε ήδη τις ορθές βάσεις ώστε ο ποταμός Αχελώος αλλά και η λίμνη Τριχωνίδα να συνεχίσουν να αποτελούν πηγή ζωής για τη χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής αλλά και να αποδώσουν τα μέγιστα αναπτυξιακά οφέλη στους συμπολίτες μας που θα έχουν αποκλειστικά βιώσιμα και φιλοπεριβαλλοντικά χαρακτηριστικά.
——————ο——————
- Ομιλία του Αντιδημάρχου Ανδρέα Σκαρτσάρη
Αγρίνιο πόλη του νερού και του πολιτισμού
Αναρωτιέμαι πολλές φορές γιατί το Αγρίνιο χτίστηκε στον κάμπο και όχι κατά μήκος του Αχελώου ή στα παράλια κάποιας από τις πολλές λίμνες της περιοχής, όπως συμβαίνει σε πολλές, μεγάλες και καλά αναπτυγμένες πόλεις του εξωτερικού αλλά και της Ελλάδας. Παρόλα αυτά είναι γενική παραδοχή ότι το Αγρίνιο είναι πόλη του νερού.
Και το νερό αποτελεί βασικό στοιχείο ζωής.
Ο άνθρωπος, εμείς αποτελούμαστε από 60-70% από νερό.
‘Όλα ξεκινούν από το νερό.
Στην αρχαιότητα οι περισσότεροι μύθοι ξεκινούσαν από το νερό. Βέβαια, οι αρχαίοι Έλληνες βρίσκονταν σε αδιαίρετη αισθαντική ενότητα με τη φύση. Είχαν μία οργανική αλλά και βιωματική σχέση μαζί της. Στις μέρες μας όταν λέμε ότι κάτι είναι ‘’ΜΥΘΟΣ’’ αυτό σημαίνει ότι είναι ψευδές ή παράλογο. Στα ομηρικά έπη ο μύθος ήταν κάτι τόσο αληθινό και λογικό όσο και το πραγματικό. Και οι αρχαίοι Έλληνες επινόησαν τους μύθους ως μία μέθοδο για να κατανοήσουν τον κόσμο και ΟΧΙ σαν ένα αφελή τρόπο για να τον εξηγήσουν.
Γεννήθηκαν και μεγάλωσαν σαν λαός μέσα στο φαντασιακό των μύθων, έδωσαν με αυτούς συνοχή στην ταυτότητά τους ως έθνος, έδωσαν έκφραση στη θρησκεία και τον πολιτισμό τους και καλλιέργησαν τη σχέση με τη φύση.
Μία σχέση ενσωμάτωσης και σεβασμού όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Ισπανός συγγραφέας και Ελληνιστής Πέδρο Ολάγια.
Γιατί τα αναφέρω αυτά.
Γιατί κατοικούμε σε ένα αρχαιολογικό παλίμψηστο.
Δίπλα μας είναι το αρχαίο θέατρο και πόλη της Στράτου, ο Αχελώος ποταμός.
Μην ξεχνάμε ότι το έμβλημα της πόλης του Αγρινίου βασίζεται σε ένα μύθο. Το μύθο της πάλης του Αχελώου με τον Ηρακλή.
Δεν αρκεί να λέμε απλά ότι είμαστε η πόλη του νερού.
Πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε αυτή τη χαμένη σχέση με την ιστορία του τόπου μας.
Να συνδεθούμε με τα ποτάμια και τις λίμνες μας.
Και πως μπορεί να γίνει αυτό;
Με την ενίσχυση της δημόσιας επίγνωσης του ιστορικού τοπίου της πόλης,
Με την επίτευξη αειφόρου ανάπτυξης που βασίζεται σε ισορροπημένες και αρμονικές σχέσεις μεταξύ
1.κοινωνικών αναγκών
2. πολιτισμού
3.Οικονομικής δραστηριότητας και 4.περιβάλλοντος.
Ο Σεφέρης έλεγε ‘’ αφήστε τα παιδιά να παίξουν με τις στάχτες’’…
Η πρόκληση της δημοτικής αρχής και της περιφέρειας θα πρέπει να είναι η διαπαιδαγώγηση των κατοίκων και κυρίως των παιδιών, ότι το τοπίο είναι το στοιχείο κλειδί της ατομικής και κοινωνικής ευημερίας και ότι η προστασία, διαχείριση και ο σχεδιασμός του εμπεριέχουν δικαιώματα αλλά …και ευθύνες για όλους.
Άρα αφού κάνουμε την αναγνώριση και την αξιολόγηση της κατάστασης που βρισκόμαστε, την ανάλυση της σχέσης του κέντρου με τα ποτάμια και τις λίμνες που περιβάλλουν την πόλη σε ευρύτερο γεωγραφικό πλαίσιο, αφού κάνουμε την εκτίμηση των στοιχείων και των χαρακτηριστικών του τοπίου, θα πρέπει να ακολουθήσει ο σχεδιασμός που θα ενσωματώσει την ανθρώπινη κλίμακα και τον καθημερινό τρόπο ζωής των ανθρώπων που κατοικούν στον τόπο.
Και όλα αυτά μέσα από ένα διάλογο μεταξύ του ιστορικού και φυσικού περιβάλλοντος, λαμβάνοντας υπόψιν την υφέρπουσα σύγκρουση παράδοσης και νεωτερικότητας αλλά και τις μνήμες του ξεχωριστού αγροτικού τοπίου που έχουμε.
Από την θεωρία στην πράξη. Πώς μπορεί να γίνει.
Θα αναφέρω δύο προτάσεις που μπορεί να βοηθήσουν.
- Η οργάνωση πολλών πολιτιστικών, θεματικών γεγονότων σε σημαντικά σημεία της πόλης και σημεία που σχετίζονται με το νερό. Είμαστε σε ένα από αυτά .Η προσπάθεια των παιδιών του RIVERVIEW PROJECT είναι σπουδαία και τους αξίζει ένα μεγάλο χειροκρότημα. Δεν μπορώ να φανταστώ κάτι άλλο από τη συνεχή και στοχευμένη ενίσχυση τέτοιων προσπαθειών από τους φορείς. Και επειδή έχω και προσωπική εμπειρία, ως διοργανωτής, από τέτοιες προσπάθειες μπορώ να διαισθανθώ και την απογοήτευση των παιδιών αυτών όταν νιώσουν ότι δεν στηρίζονται είτε από τους φορείς είτε και από τους κατοίκους. Προτείνω μάλιστα από του χρόνου ακόμη, να εξετάσουμε την πραγματοποίηση του φεστιβάλ σε χώρο που θα μπορεί να φιλοξενεί και κατασκηνωτές. Έχουμε πολύ πρόσφατη τη μεγάλη επιτυχία του φεστιβάλ που γίνεται στο Χελμό και που στη δεύτερη χρονιά του φιλοξένησε 15000 ανθρώπους, κυρίως νέους ανθρώπους. Μιλώντας για νέους, ήδη στο Δήμο Αγρινίου ετοιμάζουμε το μητρώο νέων του δήμου μας -το φεστιβάλ μάλιστα φιλοξενεί και το στάντ μας- και από το νέο έτος θα υπάρχει το δημοτικό συμβούλιο νέων που θα μπορεί να ενισχύσει και να συμμετέχει σε τέτοια φεστιβάλ, ακόμη και να διοργανώσει δικό του.
- Η δεύτερη πρόταση έχει να κάνει με επεμβάσεις τοπίου με καλλιτεχνικές αναφορές π.χ. γλυπτά, που να έχουν σχέση με το νερό και τους μύθους. Αυτού του τύπου οι επεμβάσεις δημιουργούν εμπειρίες που ενισχύουν πολύ τις ανθρώπινες σχέσεις μεταξύ των κατοίκων – και κυρίως των παιδιών- , συνεισφέρουν στην καθημερινή επικοινωνία με την τέχνη και το τοπίο γίνεται τοπόσημο.
Όλα αυτά που αναφέρθηκαν έχουν σαν στόχο όχι απλά να λεγόμαστε πόλη του νερού αλλά να αναπτύξουμε εκείνη την τοπιακή κουλτούρα που θα μας αναγκάσει να εμβαθύνουμε στο περιβάλλον και τον πολιτισμό του δήμου μας και να αναδείξουμε την ταυτότητα του με δημιουργικές ενέργειες και έργα .
Με στόχο όχι απλά να λεγόμαστε πόλη του νερού και του πολιτισμού αλλά… Να είμαστε!!!
Στον κύριο Σκαρτσάρη απάντησε ο οργανωτής του Φεστιβάλ κύριος Ραγιάς συμφωνώντας με την ιδέα του για την κατασκήνωση. Μάλιστα προ-καθόρισε και τον χώρο, στην αριστερή κοίτη του Αχελώου πιο κάτω από το φράγμα Καστρακίου, κοντά στον Άη Γιάννη της Σπολάϊτας. Δηλαδή σε κοντινή απόσταση, περίπου 4,5 χιλιομέτρων από το σημείο της εκδήλωσης.
Ευχόμαστε του χρόνου να γίνει κάτι ανάλογο με την εκδήλωση στο Χελμό!
Α.Κ.Κ.
