Του Γιώργου Μαρκατάτου
Τελευταία, πληθαίνουν οι κινητοποιήσεις των αγροτών μέσα στα πλαίσια των δυσκολιών που συναντούν για την καθημερινή επιβίωση του τομέα. Και εδώ ξεφεύγουμε πλέον από την επιβίωση των ίδιων των αγροτών και μπαίνουμε στην επιβίωση των ανθρώπων. Δεν είναι μόνο τα χρήματα που διαρκώς μειώνονται για την εφαρμογή της ΚΓΠ, αλλά οι συνθήκες μέσα στις οποίες έχουν εμπλακεί οι λαοί της ΕΕ, από σειρά λαθών της πολιτικής ηγεσίας τους οδηγεί την κατάσταση σε επικίνδυνα μονοπάτια. Οι αποτυχημένες προσπάθειες αναθεώρησης της πολιτικής αυτής, οδηγούν την Κομισιόν στο να αλληθωρίζει προς την επόμενη μεταρρύθμιση της ΚΓΠ
Η κατάσταση ολοένα και δυσχεραίνεται για την παραγωγική διαδικασία και ο πόλεμος στην Ουκρανία ολοένα και απορροφά μεγαλύτερα κονδύλια που πιέζουν τις λοιπές χρηματοδοτήσεις.
Δεν είναι τυχαίο ότι στο συμβούλιο γεωργίας που γίνεται στις 27 Ιανουαρίου, εξετάζονται οι αθέμιτες εμπορικές πρακτικές και ενίσχυση των γεωργών στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων, με στόχο να συζητήσουν και το ενδεχόμενο ενίσχυση της θέσης των γεωργών στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων. Δεν υπάρχουν δεδομένα που να συγκλίνουν στη λήψη απόφασης και φυσικά δεν υπάρχουν και πρόσθετοι πόροι για να ανακουφίσουν τους αγρότες. Άρα η λύση θα δοθεί και πάλι σε όλα τα κράτη με τις υπουργικές υποσχέσεις, χωρίς κόστος και χωρίς αντίκρισμα. Ταυτόχρονα οι υπουργοί θα συζητήσουν και το νέο μοντέλο λειτουργίας που θεωρούν ότι αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της νέας κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ) που τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2023.
Αυτό το νέο μοντέλο αντιπροσωπεύει μια στροφή προς μια ισχυρή εστίαση στις επιδόσεις και τα αποτελέσματα, καθώς και μια επανεξισορρόπηση των ευθυνών μεταξύ των χωρών της ΕΕ και της Επιτροπής, διατηρώντας παράλληλα το ισχυρό σύστημα διασφάλισης των δαπανών της ΚΓΠ.
Τι δε μας λένε στο σημείο αυτό τα σχετικά κείμενα:
- Χρειάζεται προσοχή και εγρήγορση από τους αγρότες όσον αφορά το θέμα της επανεξισορρόπησης των ευθυνών, για να μην οδηγηθούμε σταδιακά σε επανεθνικοποίηση των δαπανών της ΚΓΠ.
- Η διατήρηση ως ισχυρού του συστήματος διασφάλισης των δαπανών της ΚΓΠ είναι το λιγότερο σχήμα οξύμωρο, αφού κάθε χρόνο παρατηρούνται ισχυρές μειώσεις στον προϋπολογισμό των έργων για την εξυπηρέτηση της ΚΓΠ.
Και δυστυχώς όσοι αρνούνται να δουν την αποτυχία εφαρμογής της ΚΓΠ, δεν έχουν παρά να διαβάσουν τι λέει μια έρευνα που ζήτησε η επιτροπή Γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την επόμενη μεταρρύθμιση της ΚΓΠ, που παρέχει μια σειρά από νέα δεδομένα : Οι μεταβλητές στην εξίσωση είναι διάφορων μορφών όπως[1]:
Στην έκθεση φαίνονται οι μεταβλητές της επόμενης μεταρρύθμισης της ΚΓΠ προτείνοντας ποιοτική αξιολόγηση της τρέχουσας ΚΓΠ, επισκόπηση των κυριότερων προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο ευρωπαϊκός αγροδιατροφικός τομέας και επισκόπηση του στρατηγικού διαλόγου.
Όμως, αν δεν θέλουν ορισμένοι να αποδεχθούν ότι η Κομισιόν της κυρίας φον ντερ Λάιεν έχει αποτύχει και ως προς την εφαρμογή της νέας αναθεωρημένης ΚΓΠ, τουλάχιστον να μην κοροϊδεύουν τον κόσμο, υποστηρίζοντας ότι δεν υπάρχουν επαρκή περιθώρια για να κρίνουμε αν η αναθεωρημένη ΚΓΠ πέτυχε.
Ξεκάθαρα τα πράγματα: Η πολιτική που υιοθετήθηκε και εφαρμόζεται από το 2023 και μετά απέτυχε και τώρα όλοι επιζητούν να βρουν τους λόγους της αποτυχίας τους, παραγνωρίζοντας ότι έχουμε υποστηρίξει στο παρελθόν (από τις αρχές του 2022, μέχρι πριν δυο εβδομάδες) του λόγους που συνοψίζουμε και στο παρόν σημείωμά μας:
- Η απώλεια φθηνού αερίου που έρρεε από τη Ρωσία μέχρι την Ευρώπη και μεταξύ άλλων κατέληγε και στη γεωργία, διαδραμάτισε ουσιαστικό παράγοντα δυσχέρανσης της παραγωγής στον τομέα.
- Αν προσθέσει κανείς ότι οι πρώτες ύλες για την παραγωγή λιπασμάτων έρρεαν επίσης αφειδώς από τη Ρωσία προς τα εργοστάσια παραγωγής λιπασμάτων, γίνεται αμέσως κατανοητό ότι ο τομέας διέρχεται κρίση επιβίωσης.
Αυτά τα δυο στοιχεία από μόνα τους αρκούν για να δώσουν την πραγματικότητα για τον αγροτικό τομέα. Και δυστυχώς αυτό αφορά και την κτηνοτροφία, δεδομένου ότι για την παραγωγή των ζωοτροφών είναι αναγκαία και τα δυο προηγούμενα δεδομένα, ήτοι της φθηνής ενέργειας και της ύπαρξης λιπασμάτων.
Τι έγινε όμως έναντι των δυο σημαντικών δεδομένων για τη συνέχιση της αγροτικής παραγωγής. Οι κυβερνήσεις της ΕΕ πήραν την απόφαση να εξισορροπήσουν εκ νέου, τις ευθύνες μεταξύ των χωρών της ΕΕ και της Κομισιόν που καταβάλει τις δαπάνες κάθε πολιτικής, άρα και της ΚΓΠ.
Με μια παρατήρηση: οι αδύναμες χώρες κλήθηκαν να επανεθνικοποιήσουν μέρος των δαπανών της ΚΓΠ, όπως και οι πιο δυνατοί κρατικοί προϋπολογισμοί. Μόνο που, όπως είναι φυσικό, οι αγρότες σε χώρες όπως η Ελλάδα δε θα πάρουν από τον κρατικό κορβανά όσα θα πάρουν οι αγρότες μιας πλούσιας χώρας. Και ο ανταγωνισμός θα εντείνεται εις το διηνεκές, σε βάρος των δικών μας συμφερόντων. Χωρίς να υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Αντίθετα μάλιστα, αν εφαρμοστούν όσα υποστηρίζει ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, διαφαίνεται το ενδεχόμενο να δυσκολέψουν ακόμη περισσότερο τα πράγματα
Τονίζουμε ότι η ΚΓΠ που ισχύει, λειτουργεί με κανόνες και όσο περισσότερο είμαστε ενημερωμένοι τόσο θετικότερα μπορεί να αποδειχθούν τα γεγονότα. Στα πλαίσια λοιπόν της σειράς με τίτλο «Μάθε και Επένδυσε» θα επανέλθουμε από την ερχόμενη εβδομάδα με τα προγράμματα που υποστηρίζει η ΚΓΠ, σημειώνοντας ότι δεν πρέπει να αφήνουμε καμιά χαραμάδα να χάνονται ζωτικά κονδύλια από τον τομέα αυτό. Προς τούτο εντός του Φεβρουαρίου θέτουμε εκ νέου τον ΟΔΗΓΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΗΣ Ε.Ε. στη διάθεση των αγροτών του τόπου μας, γνωρίζοντας ότι μπορεί να τους είναι ένα χρήσιμο εργαλείο.
[1] https://research4committees.blog/2025/01/21/publication-the-next-reform-of-the-cap-the-variables-in-the-equation/