Του Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου
Η 1η Νοεμβρίου είναι επέτειος της κοιμήσεως ενός μεγάλου θεολόγου της Εκκλησίας μας, του μακαριστού Πρωτοπρεσβυτέρου π. Ιωάννου Ρωμανίδη, καθηγητού της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, κοιμήθηκε 1 Νοεμβρίου 2001. Μελετούσα κατά καιρούς την διατριβή του για το «Προπατορικόν αμάρτημα» και διάφορα γραπτά κείμενά του, αλλά κυρίως ενετρύφησα στις Πανεπιστημιακές παραδόσεις του, όπως τις απομαγνητοφώνησα με συνεργάτες μου και αποτελούν σήμερα πέντε τόμους, με πολύ σημαντικό θεολογικό και ιστορικό περιεχόμενο.
Γνώρισα δε τον μακαριστό π. Ιωάννη όταν μετατέθηκα στην Αθήνα το 1987 και εκείνος ενδιέτριβε εκεί μετά την συνταξιοδότησή του και είχαμε σχεδόν σε καθημερινή βάση τηλεφωνική συνομιλία για όλα τα φλέγοντα θεολογικά και εκκλησιαστικά ζητήματα, και πολλές φορές είχαμε προσωπικές συναντήσεις και έτσι ο ίδιος με μύησε στην διδασκαλία του. Καρπός όλης αυτής της γνώσεως ήταν τα δύο βιβλία που εξέδωσα, ήτοι «Εμπειρική Δογματική της Ορθοδοξου Καθολικής Εκκλησίας, κατά τις προφορικές παραδόσεις του π. Ιωάννου Ρωμανίδη» (δύο τόμοι), και «Πατερική και Σχολαστική Θεολογία και το περιβάλλον τους, με βάση τις προφορικές παραδόσεις του π. Ιωάννου Ρωμανίδη».
Βεβαίως, πρέπει να σημειωθή ότι το 1997, δύο χρόνια μετά την εκλογή μου σε Μητροπολίτη Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου, υπέβαλε αίτηση και τον συγκατέλεξα στους Κληρικούς της Ιεράς Μητροπόλεως μου, πράγμα που έγινε ύστερα από το απολυτήριο που εξεδόθη από την Ιερά Αρχιεπισκοπή Αμερικής, στην οποία υπήγετο.
Εφέτος, στην επέτειο της μνήμης του, 24 χρόνια μετά την κοίμησή του, θα ήθελα να δημοσιεύσω ένα κείμενό του που προέρχεται από την διδασκαλία του στην Θεολογική Σχολή του Τιμίου Σταυρού Βοστώνης, το έτος 1961, που είναι από τα κατάλοιπα του τότε φοιτητού του π. Στεφάνου Αβραμίδη.
Πρόκειται για την διάκριση μεταξύ νού και διανοίας και είναι εκπληκτικό το πως ενώ ήταν νέος σε ηλικία 34 ετών είχε καταλήξει σε αυτά τα συμπεράσματα ότι ο νούς και η διάνοια είναι διαφορετικές ενέργειες της ψυχής. Ενώ κατά την φιλοσοφία γίνεται διάκριση μεταξύ ποιητικού και παθητικού νού, και κατά την δυτική θεολογία γίνεται σύγχυση μεταξύ του νού και της λογικής, οι Πατέρες της Εκκλησίας, όπως ερμηνεύει ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης, κάνουν την διάκριση μεταξύ νοεράς και λογικής ενέργειας.
Αυτό έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον ως προς το θέμα που μας απασχολεί στις ημέρες μας με την λεγομένη «τεχνητή νοημοσύνη», ότι πρέπει να λέγεται ή τουλάχιστον να εκλαμβάνεται ως τεχνητή ευφυία, γιατί η πνευματική νοημοσύνη είναι κάτι άλλο διαφορετικό. Πάντως, μου κάνει μεγάλη εντύπωση το πως ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης, τότε που δίδασκε στην Αμερική, σε ηλικία 34 ετών, έφθασε σε τέτοια συμπεράσματα που απαιτούν πολυχρόνια ασκητική πείρα ησυχαστού μοναχού!
Δημοσιεύεται η διδασκαλία του π. Ιωάννου Ρωμανίδη για το θέμα αυτό.
Πατήστε ΕΔΩ
