Αν και τα μέτρα κατά της πανδημίας οδήγησαν σε σημαντική μείωση της περιβαλλοντικής ρύπανσης το 2020, κυρίως στην ατμόσφαιρα, η καταπολέμηση της ρύπανσης δεν φαίνεται να έχει τελειώσει.
Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ), οι πιο επικίνδυνοι ρύποι για την ανθρώπινη υγεία είναι το διοξείδιο του αζώτου (NO2), το όζον (Ο3) και το βενζο[a]πυρένιο. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) παρουσιάζει τα πιο προσφατα επίσημα στοιχεία για το 2020, συν προσωρινά στοιχεία για το 2021, σχετικά με τις συγκεντρώσεις των κυρίων ατμοσφαιρικών ρύπων.
Σύμφωνα με μια μελέτη ενός από τους μεγαλύτερους οργανισμούς διαχείρισης απορριμμάτων του Ηνωμένου Βασιλείου, που προσφέρει υπηρεσίες συλλογής, διάθεσης και ανακύκλωσης απορριμμάτων, την Junk Bunk Ltd, το 96% του αστικού πληθυσμού της Ευρώπης εκτίθεται σε υψηλά επίπεδα σωματιδίων σκόνης που βρίσκονται στον μολυσμένο αέρα.
Τα άτομα με χαμηλή κοινωνικοοικονομική κατάσταση και οι μειονοτικές ομάδες εκτίθενται περισσότερο στην περιβαλλοντική ρύπανση και είναι πιο ευάλωτα στις επιπτώσεις που μπορεί να έχει αυτή στην υγεία. Ο βαθμός κινδύνου για την υγεία από την περιβαλλοντική ρύπανση ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία, τον τόπο διαμονής, την κατάσταση της υγείας του ατόμου και το ανοσοποιητικό του σύστημα.
Οι πληθυσμοί που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης προβλημάτων υγείας λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι:
- Άτομα με πνευμονικές παθήσεις, όπως άσθμα, χρόνια βρογχίτιδα, εμφύσημα και χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.
- Βρέφη και μικρά παιδιά.
- Άτομα που εργάζονται ή αθλούνται έξω.
- Ενήλικες άνω των 65 ετών.
- Άτομα με καρδιαγγειακά νοσήματα.
- Άτομα σε συνθήκες φτώχειας, που δεν έχουν πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη.
- Άτομα που καπνίζουν ή εκτίθενται σε παθητικό κάπνισμα
- Άτομα που εργάζονται σε επαγγέλματα όπου υπάρχει υψηλή έκθεση σε μολυσμένο αέρα.
- Άτομα που περνούν πολύ χρόνο κοντά σε πολυσύχναστους δρόμους.
Τα λεπτά σωματίδια σκόνης και η παγκόσμια ατμοσφαιρική ρύπανση παραμένουν πρόκληση σε διεθνές επίπεδο
Παρά την μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης το 2020, η πλειονότητα του αστικού πληθυσμού της ΕΕ έχει εκτεθεί σε μεγάλο βαθμό σε ατμοσφαιρικούς ρύπους και λεπτά σωματίδια. Η Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη και η Ιταλία αναφέρουν υψηλότερες συγκεντρώσεις σωματιδίων και βενζο[a]πυρένιου (καρκινογόνο), κυρίως λόγω της καύσης στερεών καυσίμων, όπως ο άνθρακας και τα καυσόξυλα και της χρήσης ορυκτών καυσίμων στη βιομηχανική παραγωγή.
Στα πλαίσια του σχεδίου δράσης για μηδενική ρύπανση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας προσδιορίζονται μια σειρά από ενέργειες που θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της ποιότητας του αέρα στην Ευρώπη. Σε αυτό περιλαμβάνεται αναθεώρηση των οδηγιών για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα, θέτοντας ως στόχο την εξισορρόπηση και την εναρμόνιση των προτύπων ποιότητας του αέρα της ΕΕ ανάλογα με τις προτάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).