Μία από τις πρώτες εκδοχές σκληρού δικομματισμού που έζησε η χώρα ήταν η σύγκρουση μεταξύ του Χαρίλαου Τρικούπη και του Θεόδωρου Δηλιγιάννη. Στις αναγνώσεις του παρόντος, ο πρώτος συνδέθηκε με εκσυγχρονιστικές πολιτικές και τα μεγάλα έργα. Ο δεύτερος στραμμένος πιο πολύ προς το εσωτερικό και με μία πιο συντηρητική ρητορική.
Ο Δηλιγιάννης ήταν πρωταγωνιστής στα πολιτικά πράγματα της χώρας για δεκαετίες. Μεταξύ άλλων, είχε 5 θητείες ως Πρωθυπουργός της χώρας, οι περισσότερες εκ των οποίων σύντομες. Η πέμπτη, που ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 1904 έμελλε να είναι και η τελευταία του.
Το χρονικό της δολοφονίας
Το απόγευμα της 31ης Μαΐου του 1905, ο Δηλιγιάννης φτάνει με την άμαξά του στην είσοδο της Βουλής, στην οδό Σταδίου. Δίπλα του ήταν ο σωματοφύλακάς του, Γιάννης Πάνος. Ένας άνδρας εμφανίστηκε ξαφνικά και προθυμοποιήθηκε να του ανοίξει την πόρτα. Ο Δηλιγιάννης, τον ευχαρίστησε. Λίγα δευτερόλεπτα ο άνδρας θα τον μαχαίρωνε στην κοιλιά και ο Δηλιγιάννης θα οδηγούνταν στο νοσοκομείο όπου θα άφηνε την τελευταία του πνοή.
Όπως φάνηκε αργότερα, δράστης της δολοφονίας ήταν ο Μανιάτης Αντώνης Γερακάρης, άνθρωπος του υποκόσμου που είχε το προσωνύμιο Κωσταγερακάρης. Ο Γερακάρης ήταν γνωστός χαρτοπαίκτης και μόνιμος θαμώνας χαρτοπαικτικών λεσχών. Συχνά έπιανε και δουλειά σε λέσχες ως μπράβος. Φαίνεται από αναφορές ότι είχε μεγάλη σωματική διάπλαση και ήταν γύρω στα 35.
Ο Δηλιγιάννης ήταν σε όλη του την πολιτική καριέρα φανατικός πολέμιος της χαρτοπαιξίας. Έβλεπε μάλιστα τις χαρτοπαικτικές λέσχες ως μέρη ανομίας και παραβατικότητας και ως εκ τούτου είχε αποφασίσει να τις κλείσει όλες. Όπως είναι λογικό, η κίνησή του αυτή είχε ξεσηκώσει πολλές αντιδράσεις.
Ο Γερακάρης δούλευε ως μπράβος σε μία τέτοια λέσχη, οπότε η πολιτική του Δηλιγιάννη ουσιαστικά τον άφησε χωρίς δουλειά. Απο δημοσιεύματα της εποχής διαβάζουμε ότι ο ίδιος ήταν πατέρας 5 παιδιών τα οποία λόγω της ανεργίας του πατέρα τους. Ο Γερακάρης ήθελε οπωσδήποτε να πάρει εκδίκηση.
Δευτερόλεπτα μετά τη δολοφονική επίθεση που έκανε η φρουρά της Βουλής και ένα εξοργισμένο πλήθος κινήθηκε εναντίον του. Ο ίδιος σώθηκε χάρη σε έναν λοχία. Εκεί μας παραδίδεται ένας σύντομος διάλογος.
– «Τι έκανες μωρέ», του είπε.
– «Έκλεισε τα χαρτοπαίγνια και εψόφησα από την πείνα»
Η δίκη του Γερακάρη
Έξι μήνες μετά τη δολοφονία του Δηλιγιάννη, ο Κωσταγερακάρης δικάστηκε ως φυσικός αυτουργός. Στο πλάι του δικάστηκε και ο Γεώργιος Μητσέας. Ο τελευταίος ήταν ιδιοκτήτης της χαρτοπαικτικής λέσχης στην οποία δούλευε ο Γερακάρης. Φαίνεται μάλιστα ότι στην πρώτη κατάθεσή του, ο Γερακάρης ήταν αυτός που έριξε το φταίξιμο στον Μητσέα.
Στον δικαστήριο που έγινε, ο Γερακάρης αρνήθηκε πως ήταν μόνιμος θαμώνας των λεσχών. Υποστήριξε η οικογένειά του πεινούσε, «πως δεν είχε κακουργήσει ποτέ και πως για τρεις ημέρες πριν την δολοφονία, την οποίαν δεν είχε προμελετήσει, τριγύριζε στους δρόμους», όπως διαβάζουμε σε κείμενο του Χρήστου Ζερίτη. Ταυτόχρονα πήρε πίσω τα περί ενοχής του Μητσέα.
Τελικά ο Γερακάρης καταδικάστηκε σε θάνατο και ο Μητσές σε 8 χρόνια κάθειρξη. Ο πρώτος οδηγήθηκε στις φυλακές στο Παλαμήδι και μετά στις φυλακές Μιλτιάδου. Εξομολογήθηκε και το ξημέρωμα της 11ης Ιουνίου οι φύλακες τον πήραν και τον οδήγησαν στον τόπο εκτέλεσης. Ο εισαγγελέας του διάβασε την καταδίκη. Ο Γερακάρης δέχτηκε την ποινή του και ζήτησε συγχώρεση.
Στη συνέχεια οδηγήθηκε στη λαιμητόμο. Έμεινε στην ιστορία ως ο πρώτος άνθρωπος που δολοφονεί Έλληνα Πρωθυπουργό, μετά τον Καποδίστρια, χωρίς μάλιστα να έχει άμεσα πολιτικά κίνητρα.
Τρομερό ενδιαφέρον έχει ένα μοιρολόι-κατάρα που επεφύλασσε στον Γερακάρη η αδερφή του, κατά τον θρήνο της για τον χαμό.
«Βρε διάβολε και σατανά
απόνταν εγεννήθηκες κάνα καλό δεν έκανες
τρέχ’ από δω τρέχ’ από κει
στο διάβολο και στην οργή.
Δεν έπερνες μία τριχιά να δέσεις το λαιμούλι ζου
ω και να πάης να πνιγής παρά ετούτο πώκαμες
και σκότωσε το Βασιλιά
τον Βασιλέα του ντουνιά.
Η μοίρα ζου ζε μοίρανε κάνα καλό να μην ιδής
τώρα ‘στα τελευταία σε συγκολήθη ο διάβολος
να κάνης το πολύ κακό
και να σκλαβώσης το Λαό.
Είνε ντροπή και συφορά που κάθωμαι και μελετώ
τον πομπεμένο, τον λοβό,
που έπιασε και σκότωσε ένα πανέριο πρόσωπο.
Τώρα θα ιδού από δανά που θέου να σε κόψουσι
με το βασιλικό σπαθί
να δικιωθή ο Βασιλιάς
όλος ο κόσμος κ’ ο ντουνιάς.
Κτεν.»
Νίκος Σταματίνης