Περάσαμε από την οδό Αθηνάς και περιηγηθήκαμε σε έναν ναό με πολλές ιδιαιτερότητες. Οι καμένοι τοίχοι από την, άγνωστης προέλευσης, πυρκαγιά, τα τάματα και οι ασιατικές χριστιανικές εικόνες.
Η ώρα είναι περίπου 2 το μεσημέρι και παρά τη δυνατή ζέστη, η οδός Αθηνάς, ένας από τους πιο πολυσύχναστους δρόμους της πόλης, σφύζει από ζωή. Ανάμεσα στα καταστήματα που πουλούν από βαλίτσες μέχρι εξοπλισμό για νεοσύλλεκτους φαντάρους, υπάρχει ένας χώρος που δεν μοιάζει με όλους τους άλλους.
Πρόκειται για ένα πέτρινο εκκλησάκι, το οποίο διατηρεί το καμπαναριό του ακόμη μέχρι σήμερα άθικτο. Περνάμε την είσοδό του. Εκεί βρίσκεται ένας νεωκόρος, ο οποίος ανάβει μερικά καντήλια. Μια επισκέπτρια στέκεται δίπλα του και δεν σταματάει να του κάνει ερωτήσεις. Η αρχιτεκτονική του ναού, όντως, προκαλεί αρκετές απορίες.
Η κυριότερη έχει να κάνει με τους καμένους τοίχους της εκκλησίας που είναι αφιερωμένη στην Αγία Κυριακή. Όπως εξηγεί ο νεωκόρος και υπεύθυνος για τη συντήρηση του ναού, είναι άγνωστο το πότε ξέσπασε η πυρκαγιά, η οποία προκάλεσε τεράστιες φθορές στον χώρο. Παρά την καταστροφή, οι τοίχοι δεν έχουν βαφτεί από τότε. Έτσι το μόνο που έχει μείνει είναι μόνο μερικές μορφές αγίων, οι τοιχογραφίες των οποίων γλίτωσαν από την απόλυτη καταστροφή.
Οι σπάνιες εικόνες από την Ασία και οι θεωρίες για την ανέγερσή της
Ο ίδιος εξηγεί ότι ο ναός χτίστηκε τον έβδομο αιώνα μ.Χ.. Ανατρέχοντας, όμως, κανείς στον επίσημο ιστότοπο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, διαβάζει ότι η εκκλησία, το πιο πιθανό είναι ότι, δημιουργήθηκε κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Εκεί ενημερωνόμαστε, επίσης, ότι είναι διαστάσεων 11×3,50 μ., μονόκλιτη καμαροσκέπαστη βασιλική.
Οι τοιχογραφίες της είναι αρκετά νεότερες, χωρίς ακόμη μέχρι σήμερα να έχει επιβεβαιωθεί το όνομα του αγιογράφου που τις δημιούργησε. Κάνοντας μια μικρή περιήγηση στο χώρο, υπάρχουν αρκετά χρυσά τάματα από πιστούς αλλά και μια ακόμη πιο μικρή αίθουσα. Εκεί παρατηρείται κάτι μοναδικό: στους τοίχους του ναού υπάρχουν κρεμασμένες μερικές χριστιανικές εικόνες που δεν προέρχονται από την περιοχή μας αλλά από την Άπω Ανατολή.
Ο Χριστιανισμός στην περιοχή, και πιο συγκεκριμένα στην Κίνα είναι παρών από τον έβδομο αιώνα, ενώ θεωρείται η ταχύτερα αναπτυσσόμενη θρησκεία στοιχεία. Μπορεί τα ακριβή δεδομένα να μην είναι διαθέσιμα, σήμερα υπολογίζεται ότι στην περιοχή ζουν περισσότεροι από 30 εκατομμύρια πιστοί. Όπως σημειώνει ο νεωκόρος, πρόκειται για μια σπάνια περίπτωση ναού, καθώς τέτοιες εικόνες δεν συναντώνται εύκολα στην Ελλάδα.
Η φωτογραφία που φαίνεται να λύνει το μυστήριο
Τι γνωρίζουμε, όμως, για αυτόν τον τόσο ιδιαίτερο ναό που όλοι έχουμε προσπεράσει αλλά λίγοι έχουμε μπει στο εσωτερικό του για να τον εξερευνήσουμε; Το πρώτο δεδομένο που έχουμε είναι μια ασπρόμαυρη και αρκετά παλιά φωτογραφία της οδούς Αθήνας. Το μάτι φυσικά πέφτει πάνω στον βράχο της Ακρόπολης που βρίσκεται στο βάθος. Κάτω αριστερά, όμως, υπάρχει μια πολύ σημαντική λεπτομέρεια.
Μπορεί ο δρόμος να είναι εντελώς διαφορετικός από το σημερινό, καθώς υπάρχουν πολύ λιγότερα και πολύ κοντύτερα κτίρια, ωστόσο, ο ναός της Αγίας Κυριακής είναι εκεί με το καμπαναριό του. Και τώρα θα αναρωτηθεί κανείς: τι γυρεύει εκεί πέρα ένα μικρό χριστιανικό εκκλησάκι;
Σύμφωνα, λοιπόν, με την παράδοση, κατά πάσα πιθανότητα πρόκειται για κοιμητηριακό ναό νεκροταφείου, που υπήρχε μεταξύ αυτής και της Παντάνασσας στο Μοναστηράκι. Σ’ αυτό ίσως συνηγορεί και η, νεότερη βέβαια, τοιχογραφία της Μέλλουσας Κρίσης που βρίσκεται εντός αυτού.
Πρόκειται επίσης ένα από τα πολύ λίγα εναπομείναντα πέτρινα εκκλησάκια της Αθήνας που έχουν διασωθεί στο κέντρο της πόλης, μαζί με τη Μικρή Μητρόπολη, που είναι χτισμένη ακριβώς δίπλα στη Μητρόπολη Αθηνών και την εκκλησία της Αγίας Δύναμης στην αρχή της οδούς Μητροπόλεως.
Η ζέστη όσο περνάει η ώρα αυξάνεται, για αυτό και ο υπεύθυνος του ναού βάζει μπρος τους δύο ανεμιστήρες που υπάρχουν στο χώρο. Το ξύλινο τέμπλο του ιερού της εκκλησίας δημιουργεί αντίθεση από το μαύρο, λόγω των φθορών από την πυρκαγιά, ταβάνι. Ο νεωκόρος κάθεται αποκαμωμένος σε ένα μικρό τραπεζάκι και σημειώνει μερικά φακελάκια, μέσα στα οποία υπάρχουν μικρά λευκά χαρτιά. Κατά πάσα πιθανότητα πρόκειται για τάματα.
Έξω από τον πέτρινο ναό υπάρχει να ρολόι που λειτουργεί κανονικά και μία βρύση. Πολλοί περνούν και τον παρατηρούν, αλλά δεν κάνουν το βήμα να περάσουν μέσα. Η πόρτα παραμένει ανοιχτή μέχρι το απόγευμα για τους επισκέπτες. Ένα από τα παλαιότερα και πιο ξεχωριστά εκκλησάκια της Αθήνας, έτοιμο προς εξερεύνηση.
Άκης Κατσούδας