Περιβάλλον νέων αβεβαιοτήτων δημιουργεί η επιβολή των δασμών που ανακοίνωσε ο πρόεδρος Τραμπ για δύο από τα πιο εμβληματικά αγροτικά προϊόντα, την επιτραπέζια ελιά και το ελαιόλαδο, για τα οποία οι ΗΠΑ, αποτελεί μια δυναμική αγορά.
Οι νέες συνθήκες, που διαμορφώνονται έχουν προκαλέσει την έντονη ανησυχία τόσο των αγροτών όσο και της μεταποίησης και των εξαγωγέων, οι οποίοι εκφράζουν στον ΟΤ τους φόβους τους για την επόμενη ημέρα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία το 2024 οι εξαγωγές ελληνικών ελιών προς τις ΗΠΑ ανήλθαν σε 201,6 εκατ. ευρώ, που αντιπροσωπεύουν περίπου το 26% των συνολικών εξαγωγών ελιάς (761 εκατ. ευρώ)
«Πρόκειται για ένα πρόβλημα το οποίο το περιμέναμε, χωρίς όμως να ξέρουμε τι διαστάσεις θα έχει ή και πόσο θα επηρεάσει τη ροή των εξαγωγών», λένε χαρακτηριστικά εκπρόσωποι της αγοράς στον ΟΤ, σημειώνοντας ότι αν και ακόμα είναι πολύ νωρίς για συμπεράσματα, το σίγουρο είναι ότι ο αντίκτυπος θα είναι αρνητικός.
Πάντως, η αγορά αναμένει την εξειδίκευση των μέτρων από την αμερικανική πλευρά, ευελπιστώντας ότι τα επιχειρήματα για την εξαίρεσή τους από τους δασμούς θα εισακουστούν.
Σε ό,τι αφορά τον πρωτογενή τομέα, όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν στον ΟΤ εκπρόσωποι των αγροτών, η νέα αυτή κατάσταση θα πιέσει ακόμα περισσότερα το εισόδημά τους, το οποίο έχει επιβαρυνθεί τόσο από το κόστος παραγωγής όσο και από την κλιματική αλλαγή, θέτοντας σε κίνδυνο τη βιωσιμότητά τους.
Το «χτύπημα» στην επιτραπέζια ελιά
Το νούμερο ένα ελληνικό εξαγώγιμο προϊόν σε αξία προς την αμερικανική αγορά είναι οι επιτραπέζιες ελιές, οι οποίες κατέχουν το 27,4% των συνολικών εξαγωγών του κλάδου των τροφίμων και ποτών προς την Αμερική.
Σύμφωνα με τα στοιχεία το 2024 οι εξαγωγές ελληνικών ελιών προς τις ΗΠΑ ανήλθαν σε 201,6 εκατ. ευρώ, που αντιπροσωπεύουν περίπου το 26% των συνολικών εξαγωγών ελιάς (761 εκατ. ευρώ). Την ίδια στιγμή, οι εξαγωγές ελιάς προς τις ΗΠΑ σημείωσαν αύξηση 39,1% σε σχέση με το 2023, γεγονός που υπογραμμίζει την αυξανόμενη ζήτηση και τη σταθερή παρουσία τους στην αμερικανική αγορά.
Πλήγμα για την εξαγωγική προοπτική του προϊόντος στην αμερικάνικη αγορά αποτελούν οι δασμοί 20%, καθώς, όπως αναφέρει στον ΟΤ ο πρόεδρος της ΠΕΜΕΤΕ Κώστας Ζούκας, «πρόκειται για μια δυσάρεστη εξέλιξη και ειδικά για τον κλάδο της ελιάς, καθώς έχουμε καταφέρει τα τελευταία χρόνια να διεισδύσουμε με πολύ δυναμικό τρόπο στην αμερικανική αγορά, με τις εξαγωγές να φτάνουν περίπου το 30%».
Στα 68 εκατ. ευρώ ανήρθαν σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία οι εξαγωγές ελληνικού έξτρα παρθένου ελαιόλαδου στην αμερικανική αγορά
Με τους δασμούς, όπως εξηγεί στον ΟΤ ο κ. Ζούκας, θα επιβαρυνθεί το κόστος του προϊόντος αλλά και η τιμή στον καταναλωτή, ενώ «η ζητούμενη ποσότητα θα μειωθεί και θα υπάρξει μια πίεση στις τιμές του προϊόντος είτε αυτό βρίσκεται στα χέρια των μεταποιητών είτε των παραγωγών».
Πάντως, όπως σημειώνει ο πρόεδρος της ΠΕΜΕΤΕ στον ΟΤ, το βασικό επιχείρημα που θα χρησιμοποιήσει ο κλάδος της επιτραπέζιας ελιάς στις συζητήσεις με τους αρμόδιους φορείς είναι ότι «το επιχείρημα του Τραμπ για στήριξη της εγχώριας αμερικάνικης παραγωγής δεν έχει έδαφος στην περίπτωση της επιτραπέζιας ελιάς, καθώς αυτή δεν παράγεται στην Αμερική και επιβάλλοντας δασμούς, στην ουσία επιβαρύνεται ο Αμερικανός καταναλωτής με ένα επιπλέον κόστος. Να σημειωθεί ότι μόνο στην Καλιφόρνια καλλιεργείται μόνο μια ποικιλία πράσινης ελιάς, η οποία είναι μικρής έκτασης και διεισδυτικότητας στην αμερικανική αγορά».
Πλήγμα και για το ελαιόλαδο
Στα 68 εκατ. ευρώ ανήρθαν σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία οι εξαγωγές ελληνικού έξτρα παρθένου ελαιόλαδου στην αμερικανική αγορά.
«Η αγορά των ΗΠΑ είναι μια από τις σημαντικότερες αγορές για το ελληνικό ελαιόλαδο και απορροφά περίπου το 25% των εξαγωγών επώνυμου προϊόντος μας. Τα τελευταία χρόνια έχουμε ξεπεράσει τους 13.000 τόνους, ποσότητα που δεν μας κάνει περήφανους αλλά ωστόσο αισιόδοξους για καλύτερα αποτελέσματα στο μέλλον», τονίζει στον ΟΤ ο Γιώργος Οικονόμου, σύμβουλος διοίκησης ΣΕΒΙΤΕΛ.
«Η επιβολή εισαγωγικών δασμών στο σημαντικό ποσοστό του 20% είναι προφανές ότι θα προκαλέσει αναστάτωση, τόσο στους εξαγωγείς μας όσο και στους εισαγωγείς αλλά και στους Αμερικάνους καταναλωτές. Είναι παρήγορο το γεγονός ότι δεν υπάρχει διάκριση μας μεταξύ των άλλων ελαιοπαραγωγικών χωρών (Ισπανία, Ιταλία κλπ) αλλά δημιουργεί πρόβλημα «αθέμητου» ανταγωνισμού το μειωμένο ποσοστό δασμών της Τουρκίας στο επίπεδο του 10%», σημειώνει στον ΟΤ ο κ. Οικονόμου.
Μάλιστα, όπως επισημαίνει ο κ. Οικονόμου «το θετικό είναι ότι κατά την τρέχουσα περίοδο η τιμή της πρώτης ύλης είναι πιο κάτω από τα επίπεδα των 2 προηγούμενων ετών και ελπίζουμε ότι οι καταναλωτές θα δείξουν μια σταθερότητα στην επιλογή των ελαιολάδων έναντι των ανταγωνιστικών σπορελαίων και δεν θα τους επηρεάσει η όποια αύξηση τιμής, παράλληλα με τις προσπάθειες περιορισμού ανατιμήσεων που θα κάνουν όλοι οι κρίκοι της αλυσίδας διανομής στην εν λόγω χώρα».
ΔΟΕΠΕΛ: έντονη ανησυχία και αβεβαιότητα στον κλάδο της επιτραπέζιας ελιάς
Σε ανακοίνωση της η Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Επιτραπέζιας Ελιάς αναφέρει:
Η ανακοίνωση της επιβολής Δασμών 20% των ΗΠΑ, από τον Πρόεδρο Τραμπ στα Ευρωπαϊκά προϊόντα, έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία και αβεβαιότητα στον κλάδο της επιτραπέζιας ελιάς της χώρας μας, με τους παραγωγούς, τους μεταποιητές και τους εξαγωγείς να προσπαθούν να εκτιμήσουν τις συνέπειες αυτής της εξέλιξης για το μέλλον τους.
Η επιτραπέζια ελιά έχει σχεδόν αποκλειστικά εξαγωγικό προσανατολισμό, είναι το πρώτο εξαγωγικό αγροτικό προϊόν της χώρας στις ΗΠΑ με εξαγωγές που αγγίζουν τα €214 εκατ. ετησίως, με μεγάλη διαφορά από το δεύτερο, καθιστώντας την αμερικανική αγορά τον σημαντικότερο προορισμό του προϊόντος, με το 30% της αξίας των εξαγωγών του να προέρχεται από αυτήν τη χώρα.
Η αύξηση της τιμής του προϊόντος λόγω των δασμών και το συγκριτικό πλεονέκτημα ανταγωνιστριών, τρίτων, ελαιοπαραγωγικών χωρών (Αίγυπτος, Τουρκία, Μαρόκο, Λατ. Αμερική, κ.ά.) που τους επιβλήθηκαν δασμοί 10%, θα πλήξουν την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιτραπέζιων ελιών στις ΗΠΑ και κατ’ επέκταση του κλάδου μας.
Η ανάγκη για διπλωματική παρέμβαση και υποστήριξη είναι επιτακτική για την προστασία των ελληνικών εξαγωγών και τη βιωσιμότητα του κλάδου. Είναι ζωτικής σημασίας να ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση αυτής της εξέλιξης και να αναζητηθούν λύσεις που θα επιτρέψουν στους Έλληνες παραγωγούς, μεταποιητές και εξαγωγείς να παραμείνουν ανταγωνιστικοί στην αμερικανική αγορά.
Χριστίνα Σταρακά: Άμεση η ανάγκη προστασίας των ελληνικών προϊόντων και των παραγωγών από τους δασμούς των ΗΠΑ
Η Βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, Χριστίνα Σταρακά μεταφέρει στη Βουλή την αγωνία των παραγωγών της Αιτωλοακαρνανίας και όλης της Ελλάδας συνυπογράφοντας ερώτηση προς τους Υπουργούς Οικονομικών, Ανάπτυξης και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με αίτημα την προστασία των ελληνικών προϊόντων και των παραγωγών από τους δασμούς των ΗΠΑ.
Όπως αναφέρεται στην ερώτηση, το ελαιόλαδο, οι ελιές, τα τυροκομικά προϊόντα, το κρασί, τα αποστάγματα, το μέλι και άλλα σημαντικά εξαγώγιμα αγαθά της χώρας μας, κινδυνεύουν να χάσουν τη θέση τους στη διεθνή αγορά, πλήττοντας χιλιάδες παραγωγούς και επιχειρήσεις.
Αξίζει να τονιστεί ότι ένα μεγάλο μέρος αυτών των εξαγώγιμων αγαθών αφορά αγροδιατροφικά προϊόντα που παράγονται στην Αιτωλοακαρνανία όπως το ελαιόλαδο, οι ελιές, και τα ιχθυηρά όπως είναι το λαβράκι, η τσιπούρα κτλ. με μεγαλύτερο θύμα ωστόσο τις ελιές Καλαμών, που ως γνωστόν η Αιτωλοακαρνανία παράγει τις μεγαλύτερες ποσότητες στην Ελλάδα απασχολώντας χιλιάδες ελαιοπαραγωγούς.
Από την άλλη οι Έλληνες εξαγωγείς, ειδικά στον αγροδιατροφικό τομέα και τη μεταποίηση, βρίσκονται αντιμέτωποι με έναν άνισο ανταγωνισμό, καθώς χώρες όπως η Τουρκία, το Μαρόκο ή ακόμα και ορισμένες ασιατικές αγορές μπορούν να διατηρήσουν χαμηλότερες τιμές και ευκολότερη πρόσβαση στην αμερικανική αγορά λόγω μικρότερων δασμών σε σχέση με τη χώρα μας.
Με αφορμή τα παραπάνω, που ήρθαν σαν κεραυνός εν αιθρία να προστεθούν στα ήδη υπάρχοντα προβλήματα του πρωτογενή τομέα σε συνδυασμό με την έλλειψη σχεδίου αντιμετώπισης τους από την κυβέρνηση, η Χριστίνα Σταρακά και σύσσωμη η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ καταθέτουν συγκεκριμένα ερωτήματα στους αρμόδιους Υπουργούς:
- Ποια είναι η στρατηγική της κυβέρνησης για την προστασία των ελληνικών αγροτικών προϊόντων από τους δασμούς των ΗΠΑ και πώς σκοπεύει να διεκδικήσει ευνοϊκότερους όρους για τις ελληνικές εξαγωγές;
- Προτίθεται η κυβέρνηση να υιοθετήσει πρακτικές άλλων χωρών που έχουν ήδη λάβει μέτρα ώστε να μην διαταραχθεί η εμπορική και παραγωγική ισορροπία στη χώρα μας;
- Υπάρχει σχέδιο για διπλωματικές ή εμπορικές διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ, ώστε να εξαιρεθούν συγκεκριμένα ελληνικά προϊόντα από τους επιβαρυντικούς δασμούς;
- Υπάρχει πρόβλεψη για στήριξη των πληγέντων παραγωγών και εξαγωγέων σε περίπτωση που οι δασμοί οδηγήσουν σε απώλειες εσόδων και μείωση της ανταγωνιστικότητας;
- Έχει εκπονηθεί κάποιο σχέδιο διαφοροποίησης των εξαγωγών και αναζήτησης εναλλακτικών αγορών σε περίπτωση που η κατάσταση επιδεινωθεί περαιτέρω;
- Ποιες συγκεκριμένες πολιτικές και μέτρα προτίθεται να εφαρμόσει η κυβέρνηση για να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των Ελλήνων εξαγωγέων, ειδικά στον αγροδιατροφικό τομέα, απέναντι σε χώρες που δεν πλήττονται από τους αμερικανικούς δασμούς ή έχουν υποστεί χαμηλότερες επιβαρύνσεις;
