Του Γιώργου Μαρκατάτου
Οι εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα τον τελευταίο καιρό στα τεκταινόμενα στην διευρυμένη περιοχή Ευρώπης-Ασίας, με πρωταρχικό λόγο στη ρωσο-ουκρανική σύρραξη, αφήνουν μια πικρή γεύση στους Ευρωπαίους πολίτες. Η μετάβαση σε περίοδο οικονομίας του πολέμου οδηγεί σε αποφάσεις που έχουν επιβληθεί από το λόμπι των πολεμικών επιχειρήσεων της Ευρώπης, χωρίς μελέτη, με μοναδικό γνώμονα τη διενέργεια επενδύσεων προετοιμασίας πολέμων. Οι διάδρομοι των οργάνων της ΕΕ στις Βρυξέλλες λέγεται ότι βρίθουν από άγνωστες φυσιογνωμίες ανθρώπων που πηγαινοέρχονται με γρήγορο βηματισμό στα πλαίσια του γνωστού σλόγκαν «ο χρόνος είναι χρήμα».
Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων της ΕΕ έχουν πέσει ξαφνικά και εσκεμμένα πολλά θέματα μαζί. Τα συνοψίζουν οι καθημερινές εξελίξεις που πηγάζουν από τα δρώμενα α) της συνεχιζόμενης σύγκρουσης Ρωσίας Ουκρανίας, β) ενός ακατανόητου εμπορικού πολέμου που είναι το αποτέλεσμα των επιλογών του παρελθόντος μεταξύ ΗΠΑ και του υπόλοιπου κόσμου, γ) των αυξημένων αναγκών για σπάνιες γαίες, χωρίς τις οποίες δεν είναι δυνατή η συνέχιση του σημερινού μοντέλου ανάπτυξης, δ) του νέου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ) που θα περιλάβει και τις ορέξεις των πολεμικών επιχειρήσεων της Ευρώπης και μερικών άσπονδων φίλων, ήτοι κονδύλια για την τρέχουσα διαχείριση, αλλά και πρόσθετους πόρους για την άμυνα της ΕΕ με 800 δις €. Επανέρχονται με κάποιο τρόπο και οι Βρετανοί για να βοηθήσουν στα πλαίσια της άμυνας και του εμπορικού πολέμου των ΗΠΑ, και όλα αυτά δίνουν έναν ακατανόητο αχταρμά! Και στον απόηχο του νέου βιβλίου που δόθηκε στη δημοσιότητα από τον πρώην αντιπρόεδρο της Κομισιόν και πρώην πρωθυπουργό της Γαλλίας Μισέλ Μπαρνιέ, μαθαίνουμε ότι για όλα τα θέματα που έχουμε καταγγείλει στη θεματολογία των άρθρων μας η πρόεδρος της Κομισιόν έχει υπερβεί το ρόλο της.
Ας έλθουμε όμως στη συνέχιση της εν δυνάμει λανθασμένης πολιτικής που φέρει τη σφραγίδα πολιτικών στην κεντρική σκηνή, οι οποίοι έχουν απεμπολήσει κάθε αρχή που ένωσε ανθρώπους που βίωσαν την καταστροφή του τελευταίου πολέμου πριν 8 δεκαετίες! Οι αποφασισμένοι να οδηγήσουν σε περιπέτειες την Ευρώπη ταγοί, στο όνομα της ευμάρειας της πολεμικής βιομηχανίας τους, έλαβαν τις πρώτες αποφάσεις μετά την απόφαση του κονδυλίου των 800 δις € που μπορούν να εκταμιευθούν άμεσα. Και όπως έχουμε ήδη σημειώσει, πρόκειται για δυο κονδύλια, το ένα ύψους 150 δις € αφορά δανειοδοτικούς πόρους και το άλλο ύψους 650 δις € θα αποτελέσει προϊόν μόχθου των λαών, είτε θέλουν είτε δε θέλουν, για να αναπτυχθεί η πολεμική βιομηχανία, μήπως και οι Ρώσοι αποφασίσουν να εισβάλουν στην Ευρώπη!
Μέχρι στιγμής αποφασίσθηκαν οι δανειοδοτικοί πόροι. Για τα άλλα έχουμε ακόμη λίγους μήνες για να δούμε προς τα πού θα κλίνει η πλάστιγγα για το νέο ΠΔΠ.
Μόλις την περασμένη εβδομάδα υιοθετήθηκε ο κανονισμός για τη θέσπιση του μέσου δράσης για την ασφάλεια στην Ευρώπη (SAFE) μέσω της Ενίσχυσης της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Βιομηχανίας.
Οι αναλύσεις που έχουν δημοσιευθεί είναι αρκετές και έτσι δε θα αναλύσουμε παραπάνω τα συμπεριλαμβανόμενα.
Εν τούτοις πρέπει να θέσουμε το δάκτυλό μας στον τύπο των ήλων για να πεισθούμε ότι υπάρχει ανάγκη να γίνονται όλα αυτά. Οι κυβερνήσεις των πλέον αδύναμων προϋπολογισμών, όπως και η δική μας, πρέπει να βρίσκονται σε μερική κατάσταση πανικού για την ευκολία με την οποία τα γερμανικά κυρίως συμφέροντα, μαζί με ορισμένους Γάλλους αποτυχόντες πολιτικούς αποφασίζουν για τις τύχες 600 εκατομμυρίων Ευρωπαίων. Και δεν είναι τυχαία ότι μόλις σήμερα κυκλοφόρησε βιβλίο για τη βρετανική έξοδο από την ΕΕ με συγγραφέα τον Μισέλ Μπαρνιέ, όπως σημειώσαμε προηγουμένως, να κατηγορεί την πρόεδρο της Κομισιόν για το πώς έχει «καπελώσει» όλες τις εξουσίες και παίρνει ουσιαστικές αποφάσεις από μόνη της! Οι αναγνώστες μας θα θυμούνται πόσες φορές έχω αναφερθεί σε παρόμοια περιστατικά. Οι επίτροποι πλέον δρουν ως τεχνοκράτες και όχι ως πολιτικοί!
Και ο κανονισμός για την ασφάλεια στην Ευρώπη (SAFE) αφορά ένα συνονθύλευμα που στις μελέτες για το θέμα ονομάζουν με τον αγγλικό όρο Patchwork ήτοι σε ελεύθερη μετάφραση «πολύχρωμο μωσαϊκό» εθνικών στρατηγικών ασφάλειας.
Ένα αδύναμο γαλλο-γερμανικό κέντρο και ένα μωσαϊκό κρατών στη νότια και ανατολική πλευρά της ΕΕ ολοκληρώνουν την εικόνα. Οι ευρωπαϊκές χώρες ακολουθούν διαφορετικές εξωτερικές και εμπορικές πολιτικές απέναντι στη Ρωσία και την Κίνα. Η Τουρκία αναπτύσσεται ως περιφερειακός μεσολαβητής. Οι μη ευρωπαϊκές χώρες βλέπουν την Ευρώπη ως ένα αδύναμο μωσαϊκό στο οποίο μπορούν να επιδιώκουν τα γεωπολιτικά και γεωοικονομικά τους συμφέροντα.
Και για πρώτη φορά τα τελευταία τριάντα χρόνια, Έλληνας πολιτικός, ο πρωθυπουργός της χώρας έθεσε την άρση του casus belli (αιτία πολέμου) ως προϋπόθεση για να συμμετάσχει η Τουρκία (που επιθυμούν οι «φίλοι» Γερμανοί) και να επωφεληθεί από τη χρήση των δανειακών πόρων. Τρεις δεκαετίες πολιτικοί το άφηναν και πέρναγε . Το σημείο αυτό ελπίζουμε να το θέσει ως προτεραιότητα η κυβέρνηση για το άλλο σκέλος των κρατικών δαπανών για την άμυνα, διότι εδώ θα μιλούμε πλέον και για τους ελληνικούς πόρους που συμβάλλουν στο σύνολο του προϋπολογισμού της ΕΕ. Το πρόβλημα βέβαια με τον κανονισμό για τα 150 δις € δανειακούς πόρους δεν μπορεί να αποκλείσει την Τουρκία, διότι δεν πρόκειται για κρατικούς πόρους αλλά δανειακές συμβάσεις με πολεμικές βιομηχανίες, όπου οι συμπράξεις (consortia) που προϋπάρχουν του κανονισμού τους δίνουν την ευκαιρία άμεσων συνεργασιών.
Ως πρώτο συμπέρασμα στο σημερινό μας σημείωμα θα τονίσουμε ότι η Ευρώπη πρέπει να επικεντρωθεί στο μέλλον αλλά και να αναγνωρίσει τους περιορισμούς και τις αντιλήψεις από το παρελθόν. Το «κόστος της μη δράσης» στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας είναι υψηλό, δεδομένων των κινδύνων που προκύπτουν από το διεθνές περιβάλλον. Αλλά εργαλείο βάσης πρέπει να γίνει η αποσυμπίεση στην παρούσα κατάσταση που έχει δημιουργηθεί, και όχι να πρεσβεύουμε ό,τι είναι χρήσιμο στην πολεμική βιομηχανία, στα πλαίσια του αρχαίου ρητού «ο χρόνος είναι χρήμα».
