Του Γιώργου Μαρκατάτου
Στα προηγούμενα σημειώματά μας για τα προγράμματα της ΚΓΠ είχαμε σημειώσει τις ετήσιες δαπάνες που αγγίζουν τα 55 δις € για το τρέχον έτος. Εκτός από τις δαπάνες αυτές και από άλλα προγράμματα μπορούν να εισρεύσουν πόροι και είναι στόχος του ΟΔΗΓΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ Ε.Ε. «να οδηγήσει» τους ενδιαφερόμενους να βρουν τους κατάλληλους τρόπου μεγιστοποίησης των ωφελειών από τη σύμπραξή μας με του άλλους εταίρους μας στην Ε.Ε. Ο νόμος της ισότητας πρέπει επιτέλους να γίνει εξ ίσου αποδοτικός και προς τους ασθενέστερους προϋπολογισμούς των κρατών μελών.
Μια νέα μελέτη της δεξαμενής σκέψης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αναφέρεται στην ανταγωνιστικότητα και βιωσιμότητα της ευρωπαϊκής γεωργίας. Υπογραμμίζει τον διττό ρόλο του εμπορίου ως πρόκληση και ευκαιρία για τον γεωργικό τομέα της ΕΕ. Από τη μία πλευρά, το εμπόριο ανοίγει νέες αγορές και παρέχει πρόσβαση σε βασικές εισροές, αυξάνοντας έτσι την παραγωγικότητα και την κερδοφορία. Από την άλλη πλευρά, εισάγει ανταγωνιστική πίεση και αστάθεια της αγοράς, απαιτώντας συνεχή καινοτομία και αποτελεσματικότητα. Η μελέτη προσδιορίζει «επιθετικούς» τομείς της γεωργίας της ΕΕ, υπό την έννοια της γρήγορης ανάπτυξης και επέκτασης, όπως τα αλκοολούχα ποτά και τα δημητριακά, που επωφελούνται από το εμπόριο. Επίσης, γίνεται αναφορά στους «αμυντικούς» τομείς, όπως το βόειο κρέας και τη ζάχαρη, που είναι ευάλωτοι στον διεθνή ανταγωνισμό. Συζητά επίσης τις ρυθμιστικές αποκλίσεις που αντιμετωπίζουν οι αγρότες της ΕΕ για τη διασφάλιση θεμιτού ανταγωνισμού. Το έγγραφο ολοκληρώνεται με συστάσεις για την υποστήριξη των αγροτών, την ενίσχυση των συνοριακών ελέγχων, την προώθηση των προτύπων της ΕΕ παγκοσμίως και τη μείωση της εξάρτησης από τις εισαγωγές, προκειμένου να βελτιωθεί η ανθεκτικότητα και η βιωσιμότητα του γεωργικού τομέα της ΕΕ. Εν τούτοις στη μελέτη αυτή δε γίνεται λόγος για εξειδικευμένα προϊόντα που αποτελούν αιχμή δόρατος για τις εξαγωγές της χώρας μας και αναφέρομαι ιδιαίτερα στο ελαιόλαδο και ορισμένα άλλα προϊόντα του γαλακτοκοκομικού τομέα ή του τομέα των κονσερβοποιημένων φρούτων. Και δυστυχώς για μια ακόμη φορά βλέπουμε τον παραγκωνισμό της κεντρικής εξουσίας στις Βρυξέλλες, που έκανε τα πάντα για τα βιομηχανικά προϊόντα, αφήνοντας κατά μέρος τα ευπαθή αγροτικά προϊόντα, παρά την ύπαρξη ενός μεγάλου παίχτη της ΕΕ, όπως είναι η Γαλλία.
Ευτυχώς που ανεστάλησαν για τρεις μήνες οι δασμοί του προέδρου Τραμπ και ελπίζω ότι οι διοικούντες θα συσκεφτούν για την πορεία των ελληνικών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ, μη αναμένοντας πλέον κάτι ιδιαίτερα θεαματικό από την πλευρά των Βρυξελλών.
Που και πως μπορεί ο ΟΔΗΓΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ Ε.Ε. να είναι χρήσιμος για το εξειδικευμένο αυτό σημείο:
Μπορεί και αναλύει σε βάθος τις περιπτώσεις των νομοθετημάτων που αφορούν τις εξελίξεις του αγροτικού τομέα (όπως εξάλλου και των άλλων τομέων πολιτικής). Υπάρχουν πλήθος παραδειγμάτων που μπορεί να αναφέρει κανείς. Ένα από αυτά τα παραδείγματα είναι ο Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1144/2014 σχετικά με τις ενέργειες ενημέρωσης και προώθησης που αφορούν τα γεωργικά προϊόντα και εφαρμόζονται στην εσωτερική αγορά και σε τρίτες χώρες.
Τι λέει λοιπόν ο κανονισμός αυτός:
Μεταξύ άλλων, η Ένωση μπορεί να υλοποιεί ενέργειες ενημέρωσης και προώθησης στην εσωτερική αγορά και σε τρίτες χώρες για τα γεωργικά προϊόντα και τις μεθόδους παραγωγής τους, καθώς και για ορισμένα προϊόντα διατροφής που έχουν ως βάση γεωργικά προϊόντα.
Οι ενέργειες ενημέρωσης και προώθησης θα πρέπει να αποσκοπούν στην αύξηση της ευαισθητοποίησης των καταναλωτών για τα πλεονεκτήματα των γεωργικών προϊόντων και των μεθόδων παραγωγής της Ένωσης και στην ενίσχυση της ευαισθητοποίησης και της αναγνώρισης ως προς τα συστήματα ποιότητας της Ένωσης.
Θα πρέπει επίσης οι ενέργειες να αποσκοπούν στην ενίσχυση της γνησιότητας των προϊόντων της Ένωσης, ώστε να ευαισθητοποιηθούν οι καταναλωτές όσον αφορά τις ιδιότητες των γνήσιων προϊόντων σε σχέση με τις απομιμήσεις ή τα παραποιημένα προϊόντα.
Ας σκεφτούμε λοιπόν, τι δυνατότητες γεννιούνται με τον ΟΔΗΓΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ Ε.Ε. για να αντιπαραθέσουμε στις δήθεν εξελίξεις καινοτομίας στην παραγωγή πρωτεϊνών από μαζική εκτροφή γρύλων, ακρίδων και κατσαρίδων, αλλά και βοδινού κρέατος εργαστηρίου, αντί του φυσικού τρόπου παραγωγής. Και ια τις δυο αυτές κατηγορίες έχουμε δημοσιεύσει σε προηγούμενα σημειώματά μας την πορεία εξέλιξης της παραγωγής τους και πρέπει να είμαστε σε γενική εγρήγορση.
Βέβαια, οι προσπάθειες των ιθυνόντων είναι να μειώνονται οι δαπάνες στη γεωργία ετησίως, και δυστυχώς την τάση αυτήν την έχουμε διαπιστώσει διαχρονικά τουλάχιστον τα τελευταία 50 χρόνια. Όμως εδώ μπορούμε να υποστηρίξουμε τις δυνατότητες που γεννά η καινοτομία για τη βελτίωση των συνθηκών παραγωγής, δεδομένου ότι αναμένεται να εισρεύσουν κονδύλια για τη γεωργία από τις ακόλουθες πρόσθετες Δράσεις και Μέτρα:
- Επενδύσεις σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας
- Ενίσχυση για Αναδασώσεις και Διατήρηση Δασών
- Εκπαίδευση Αγροτών σε Βιώσιμες Πρακτικές
- Προγράμματα για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής
- Δίκτυα και Συνεργασίες μεταξύ Αγροτών και Ερευνητικών Φορέων
Στο επόμενο σημείωμά μας για τον ΟΔΗΓΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ Ε.Ε. θα αναλύσουμε τις περιπτώσεις χρηματοδότησης δράσεων τόσο από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ), όσο και από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ).
1. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=CELEX%3A32014R1144 (ΕΕ L 317 της 4.11.2014, σ. 56)
