Του Λίνου Υφαντή,
Αν και η συγκεκριμένη φωτογραφία του Woodhouse από τα τέλη του 19ου αιώνα παραπέμπει σε μια προσεγμένη πόλη, το Αγρίνιο μάλλον δεν ήταν τόσο εξιδανικευμένο ιδίως πριν τη Δημαρχία του Μ. Μπέλλου. Τουλάχιστον έτσι το παρουσίαζε η εκδιδόμενη εφημερίδα στην Αθήνα “Αχελώος” από τον Αγιοβλασίτη υπομοίραρχο Φώτη Μαυρογόνατο το 1888. Ο εκδότης στο φύλλο της 4ης Απριλίου του ίδιου έτους παρουσίαζε το Αγρίνιο πριν την αναμόρφωση του από τον Μιχαήλ Μπέλλο και συγκεκριμένα τη δεκαετία του 1880.
Το παρουσιάζε τόσο χάλια όσο “η φαντασία και η γραφίς ημών αδυνατεί να εξεικονίσει”. Το εμφάνιζε με ρυμοτομία λαβυρινθώδη, όπως οι τουρκικές πόλεις. Οι δε δρόμοι του ήταν “γεμάτοι δηλητηριώδη χόρτα όπως χούχουτα ( το αρχαίον κώνειον), γαλατσίδα και αγζιά, τα οποία φυτρώνουν στα έλη συνήθως βρίσκουμε κοντά στα τουρκικά ερείπια που εξακολουθούσαν να υπάρχουν εντός της πόλης”. Η βλάστηση ήταν τόσο πυκνή που δεν φαίνονταν ο διαβάτης των δρόμων και δεν μπορούσε να περάσει εξαιτίας της “βαριάς οσμής” και των φιδιών που…σφύριζαν στα πόδια του. Ανάμεσα σε αυτή την άσχημη εικόνα βρωμιάς και εγκατάλειψης, ο Μαυρογόνατος ξεχώριζε τους δρόμους, την αγορά και τα περικαλλή εμπορικά και δημοτικά καταστήματα, τα οποία έγιναν-κατά τον ίδιον-μετά τη Δημαρχία του Μιχαήλ Μπέλλου.
Το μεγαλύτερο θέμα που απασχολούσε την πόλη ήταν η υδροδότηση της και η έλλειψη νερού. Για αυτό ο αρθογράφος εμπνεύστηκε ένα “φαραωνικό” σχέδιο μεταφοράς του νερού από τον Αχελώο μέσω μεταλλικών σωλήνων από τη θέση Ξυλοπέραμα ή Προύλπο της τωρινής λίμνης Καστρακίου και του τότε ποταμού Αχελώου στο ύψος του Αγίου Βλασίου και να φτάνει στο Αγρίνιο μέσω σημερινής Ποταμούλας ( τότε Λάτα) και αφού “αναβιβάζονταν από το λόφο της Βελάουστας ( Πυργί).
Βέβαια χρειάστηκαν να περάσει ένας αιώνας περίπου ώστε να υλοποιηθεί το όραμα του Μαυρογόνατου, όταν κατασκευάστηκε ο αγωγός ύδρευσης τη δεκαετία του 70 λίγο πιο χαμηλά στη λίμνη Καστρακίου λύνοντας έτσι το θέμα της ύδρευσης και της υγιεινής της πόλης.
Με πληροφορίες από:
Εφημερίδα Αχελώος, Απρίλιος 1888.