Του Λίνου Υφαντή,
Η σάτιρα έστω και πικρόχολη δεν είναι σύντομο φαινόμενο. Υπήρχε και 200 χρόνια πριν. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Ακαρνάνα λόγιου Χριστόδουλου Παμπλέκη, ο οποίος κατάγονταν από την Μπαμπίνη Ξηρομέρου. Η στήριξη του στον Ευρωπαϊκό διαφωτισμό ενόχλησε πολλούς σκοταδιστές της εποχής, έλληνες δυστυχώς, μέσα στα μαύρα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Ένας από αυτούς, ο Διονύσιος εκ Πλαταμώνος σε έντυπο που εξέδωσε στη Βενετία το 1793 με τον τίτλο “Ακολουθία ετερόφθαλμου και Αντίχριστου Χριστόδουλου του εξ Ακαρνανίας”. Στη σελίδα 4 της ακολουθίας υπήρχε το παραπάνω σκίτσο ( ξυλογραφία). Παρουσιάζει τον λόγιο Ακαρνάνα Χριστόδουλο με καλογερικό ράσο, σκούφο, επίδεσμο, με χαλασμένο μάτι για να είναι τρομακτικός και γραφίδα στο χέρι. Από πάνω του έρχεται ο διάβολος και του λέει:
“Συνέλαβες πόνον και έτεκες ανομίαν λάκκον γαρ ώρυξας και εν αυτώ περιπέπτωκας” δηλαδή ” Κόπιασες και γέννησες ανομία, έσκαψες λάκκο και έπεσες μέσα”
Κάτω από το σκίτσο ο Ακαρνάνας λόγιος πληρώνει τα πιστεύω του στις νέες ιδέες των Γάλλων διαφωτιστών Βολταίρου και Ρουσσώ, οι οποίες καθόρισαν τη νεότερη ιστορία. Συγκεκριμένα γράφει:
” Νέκταρ εμοίσι οπαδοίς αθείης δωρούμαι, Βολτέροου, ήδε Ρουσσού, Φέρτερος Ευχόμενος” δηλαδή “Χαρίζω το νέκταρ στους δικούς μου οπαδούς της αθεϊας ευχόμενος να ξεπεράσεις το Βολταίρο και το Ρουσσώ.
Φυσικά οι βολές αυτές ενός ανθρώπου της Εκκλησίας, του Διονύσιου, κατά ενός άλλου ανθρώπου της εκκλησίας, του Χριστόδουλου Παμπλέκη, δεν αντιπροσωπεύουν όλη την Ορθόδοξη Χριστιανική θρησκεία. Υπήρξαν πολλοί “προοδευτικοί” ιερείς, οι οποίοι σήκωσαν στις πλάτες τους τον Ευρωπαϊκό Διαφωτισμό, τον επονομαζόμενο αλλιώς και Νεοελληνικό, προετοιμάζοντας έτσι την επανάσταση του 1821.
Με πληροφορίες από: Γ. Παπατρέχα, Χριστόδουλος Παμπλέκης ο Ακαρνάν, ο από Μπαμπίνης Ξηρομέρου 1733-1793.