Κώστας Τσάντας: Οι θύμησες του παλαιότερου μουσικού της Φιλαρμονικής
Το 1932 ιδρύεται ο Μουσικός Σύλλογος «Ορφεύς» Αγρινίου με την υποστήριξη του Δήμου Αγρινίου. Από το 1960 ο Δήμος και ο «Ορφέας» συνδιοικούν τη Φιλαρμονική Αγρινίου ως το 1995, οπότε ο Δήμος Αγρινίου αναλαμβάνει εξολοκλήρου τη λειτουργία της. Στην κατοχή ο «Ορφεύς» αρνούμενος να παιανίζει η Φιλαρμονική του στην έπαρση της σημαίας των κατακτητών, διαλύεται. Νέα αφετηρία το 1952. Τότε ήταν που γράφεται στο Σύλλογο ένα δεκάχρονο παιδί, ο Κώστας Τσάντας. Από τότε είναι συνεχώς βασικό μέλος της Φιλαρμονικής του Αγρινίου . Σήμερα μας μιλάει γι’ αυτό το μεγάλο, 60χρονο, μουσικό ταξίδι του.
Του Μάκη Γουβέλη
Πότε γραφτήκατε στην Φιλαρμονική του «Ορφέα»;
Γράφτηκα τον Σεπτέμβριο του 1952 σε ηλικία δέκα ετών.
Πήγατε μόνος σας ή σας πήγε κάποιος;
Πήγαινα στο 5ο Δημοτικό Σχολείο και με έστειλε η Δασκάλα μου να κάνω κάποιο θέλημα. Στο δρόμο συνάντησα τον τότε Μαέστρο, τον Κοσμά τον Κερκυραίο, που έψαχνε για παιδιά. Με κάλεσε στη Φιλαρμονική, πήγα και μου έδωσε όργανο και άρχισα τα μαθήματα.
Οι γονείς σας τι σας είπαν, όταν τους ρωτήσατε;
Δεν ήθελαν να πάω, ιδίως ο πατέρας μου, που φοβόταν τότε ότι θα χαλάσουν τα πνευμόνια μου. Αλλά εγώ επέμεινα και με άφησαν. Αυτές οι αντιρρήσεις ήταν στην αρχή. Μόλις εμφανίστηκα με την μπάντα, τότε πολύ το χάρηκαν και μου έλεγαν πολλά «μπράβο».
Αυτός ο πρώτος δάσκαλός σας, ήταν καλός Μαέστρος;
Ήταν ένας υπέροχος μουσικός, αλλά ήταν όλο νεύρα, ήταν σωστός με όλα τα παιδιά, αλλά δεν κάθισε πολλά χρόνια στο Αγρίνιο. Γύρισε στην Κέρκυρα.
Που στεγαζότανε η Φιλαρμονική τότε;
Στεγαζότανε επάνω από τον σημερινό αρτοποιείο του «Παπά» στην Παπαστράτου, στο ύψος της πλατείας Ειρήνης. Η είσοδος ήταν από την σημερινή οδό Τσικνιά από το πίσω μέρος της οικοδομής, από ένα στενό δρομάκι.
Πως ήταν ο χώρος;
Ήταν ένας μακρόστενος φτωχικός χώρος, με παράθυρα προς την Παπαστράτου. Όλες οι πρόβες γινότανε εκεί. Υπήρχε και μια μικρή σοφίτα, όπου έμενε ο εκάστοτε Μαέστρος.
Γιατί διαλέξατε ως όργανο την τρομπέτα;
Δεν ξεκίνησα με την τρομπέτα. Έπαιξα σχεδόν όλα τα όργανα. Ότι ανάγκη είχε η μπάντα την κάλυπτα εγώ. Είχαμε μεγάλες ανάγκες τότε. Έπαιξα κόντρα μπάσο κάποτε, έπαιξα κόρνο, που είναι πολύ γλυκό αλλά δύσκολο όργανο. Τρομπέτα ξεκίνησα και εκεί μένω μέχρι σήμερα, όταν γύρισα από τον στρατό.
Που κάνατε την θητεία σας;
Πήγα στην Αεροπορία και ήμουν στην Μπάντα της. Μια εξαιρετική μπάντα με σημαντικούς μουσικούς και εκεί έμαθα πάρα πολλά πράγματα για τη μουσική. Εκεί τελειοποιήθηκα μουσικά. Επί πλέον, είχα μαέστρους δύο Αγρινιώτες, τον Γιώργο Παππά και τον Χρήστο Λαμιώτη, εξαίρετοι και οι δύο, που με πρόσεξαν πάρα πολύ.
Μετά το στρατό σκεφθήκατε να κάνετε μουσική καριέρα;
Όχι δεν το επιδίωξα. Εγώ εργαζόμουνα ως οικοδόμος και δεν υπήρχαν τότε κίνητρα για μουσική καριέρα. Ήταν δύσκολα χρόνια τότε. Δεν υπήρχαν μαγαζιά να δουλέψουν μουσικοί, δεν υπήρχαν ωδεία, δεν υπήρχε δυνατότητα επαγγελματικής απασχόλησης.
Έχετε παιδιά και εγγόνια. Ασχολούνται με την μουσική;
Ναι ο γιός μου ο Δημήτρης παίζει και αυτός τρομπέτα στη μπάντα και η μικρή εγγονή μου η Ελευθερία μαθαίνει Πολοτίνο. Περιμένω να έρθει και αυτή στη μπάντα. Η κόρη μου η Μαρία έχει σπουδάσει πιάνο και μένει στη Θεσσαλονίκη.
Ποιοι ήταν οι Μαέστροι με τους οποίους συνεργασθήκατε όλα αυτά τα χρόνια;
Όπως σας είπα ξεκίνησα με τον Κοσμά, μετά ακολούθησε ένας Βλάχος από την Λευκάδα, ακολούθησε ένας Περατινός στρατιωτικός που όταν έφυγε κλαίγαμε όλοι οι μουσικοί με μαύρο δάκρυ. Τόσο καλός ήτανε. Μετά ήρθε ο Κούτνας την πρώτη φορά, ακολούθησε ο Κουρούκλης τον οποίο το 1967 τον συνέλαβε η Χούντα και τον έστειλε εξορία. Ύστερα επανήλθε ο Κούτνας, που τον διαδέχθηκε κάποιος Τόλιος Πατρινός. Αυτόν τον διαδέχθηκε ένας άθλιος μαέστρος στρατιωτικός ονόματι Πολύζος. Κατόπιν ήρθε ο Παπαδάκης πολύ καλός μαέστρος που τον διαδέχθηκε ο σημερινός Μαέστρος μας που έφερε την άνοιξη στην Φιλαρμονική μας και τον καμαρώνουμε όλοι μας.
Πέστε μας, ποιος από όλους τους Μαέστρους σας ενέπνεε , είχατε την καλύτερη σχέση;
Εγώ γενικά είχα πάντα καλές σχέσεις με όλους τους μαέστρους, τους σεβόμουνα όλους. Αλλά και όλοι οι μαέστροι με αγαπούσαν και με βοηθούσαν στην μουσική μου κατάρτιση. Έτσι δεν έχω κάποιον να ξεχωρίσω. Αν έπρεπε να ξεχωρίσω κάποιον, αυτός θα ήταν ο Βασίλης Κονίδας.
Το 1995 ο Δήμος αναλαμβάνει εξ ολοκλήρου την Φιλαρμονική και αυτή γίνεται Δημοτική Φιλαρμονική του Δήμου Αγρινίου. Πότε ήταν καλύτερα πριν ή τώρα;
Τώρα είναι χίλιες φορές καλύτερα. Σχεδόν δεν έχουμε κανένα πρόβλημα. Αυτό είναι ένας από τους λόγους που η Φιλαρμονική μας είναι πια μία από τις καλύτερες της χώρα. Βοήθησαν βέβαια και άλλοι παράγοντες .
Την περίοδο που ο «Ορφέας» ήταν Σύλλογος, ποιους προέδρους συναντήσατε εσείς στο Συμβούλιο;
Δεν άλλαζαν οι πρόεδροι του Συλλόγου τακτικά, δύο πρόεδροι πέρασαν όλα αυτά τα χρόνια και ήταν και οι δύο εξαιρετικοί. Ήταν ο δημοσιογράφος Παναγιώτης Βλαχόπουλος και ο καπνέμπορος Θανάσης Ροντήρης. Ο Βλαχόπουλος ήταν κάθε μέρα στην πρόβα, μας γνώριζε όλους, ήταν πάντα κοντά μας. Ο Ροντήρης ήταν σημαντική προσωπικότητα της πόλης μας και εξαιρετικός πρόεδρος. Ήταν πάντα κοντά μας και μας αγαπούσε όλους. Τον νοιώθαμε δικό μας γιατί ήταν και μέλος της Χορωδίας του Συλλόγου. Ήταν η ψυχή του «Ορφέα»
Πως νοιώθετε που παίζεται στη μπάντα με νεαρά παιδιά;
Νοιώθω πάρα πολύ καλά, όλα τα νέα παιδιά έχουν μια δυναμική σπουδαία και έναν ζήλο πάρα πολύ μεγάλο. Κι αυτό υπάρχει στην Μπάντα, γιατί το δημιούργησε ο σπουδαίος μαέστρος μας που έφερε ένα κλίμα συνεργασίας πρωτόγνωρο για μένα και εξαιρετικό για τα νέα παιδιά. Παίζω με τα νέα παιδιά με πολύ μεγάλη ευχαρίστηση. Άλλωστε ένα από αυτά είναι και ο Δημήτρης ο γιός μου.
Το 1998 δημιουργήθηκε εκτός από την μπάντα και η Ορχήστρα Ποικίλης Μουσικής. Σε ποιο σύνολο σας αρέσει να παίζετε καλύτερα;
Παίζω και στα δύο. Και τα δύο σύνολα είναι άριστα, μου αρέσουν και τα δύο. Είναι δύο διαφορετικά είδη μουσικής που έχουν και τα δύο μεγάλο μουσικό βάρος και σου δίνουν την δυνατότητα να εκφραστής μέσα σε ένα μεγάλο σύνολο και να χαρείς το τελικό ωραίο αποτέλεσμα.
Κάποια στιγμή άρχισαν τα ταξίδια της μπάντας στα φεστιβάλ του εξωτερικού. Πως νοιώσατε την πρώτη φορά αλλά και αργότερα;
Με αυτά τα ταξίδια αναγνωριστήκαμε σαν μπάντα, σαν σύνολο, σαν καλοί μουσικοί. Γίναμε γνωστοί σε όλα τα φεστιβάλ της Ευρώπης. Ήταν κάτι πρωτόγνωρο για μένα. Στην εμφάνισή μας δε στο οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, ένοιωσα ένα ρίγος και ένα δέος πρωτόγνωρο να με διαπερνάει. Ήταν μια παράσταση ανεπανάληπτη. Αναρωτιόμουν και ρώταγα τον εαυτό μου, που βρίσκομαι τώρα;
Βασίλης Κονίδας ο Μαέστρος σήμερα. Τι θα μας λέγατε γι΄ αυτόν;
Δεν θα μπορούσε κανείς άλλος να φτιάξει ότι έφτιαξε ο Μαέστρος μας σήμερα. Είναι εξαιρετικός μουσικός και μαέστρος. Αγαπάει όλα τα παιδιά ένα προς ένα. Είναι ακούραστος εργάζεται αμέτρητες ώρες για να γίνονται όλα τέλεια. Σε αυτόν οφείλεται η μεγάλη ανάπτυξη της Φιλαρμονικής στον καλλιτεχνικό τομέα.
Θα θέλατε να γίνεται μαέστρος κάπου;
Όχι , ποτέ. Δεν έχω τα αναγκαία προσόντα, ούτε τα μουσικά, ούτε τα εκπαιδευτικά. Έτσι δεν σκέφτηκα ποτέ μια τέτοια θέση.
Πως νοιώθετε όταν παίζετε με τον γιο σας;
Παίζουμε τρομπέτα δίπλα δίπλα και νοιώθω πάρα πολύ ευχάριστα και για να κάνουμε και λίγο χιούμορ, περιμένω την αγγόνα μου την Ελευθερία να μεγαλώσει και να παίξουμε και οι τρεις μαζί και μετά να σταματήσω.
Κλείνοντας, τί θα λέγατε στα νέα παιδιά της πόλης μας, όσον αφορά στη μουσική.
Τα προτρέπω να μάθουν μουσική. Να έρθουν εδώ στο μεγάλο μουσικό σχολείο της πόλης μας, γιατί η μουσική ομορφαίνει τη ζωή μας. Είναι πολιτισμός, είναι παγκόσμιο μέσο επικοινωνίας. Τέλος ο μουσικός παίζοντας μόνος του ή με άλλους μαζί, νοιώθει ελεύθερος άνθρωπος.
Τι λέει για αυτόν ο Βασίλης Κονίδας
Ο μαέστρος της Φιλαρμονικής του δήμου Αγρινίου Βασίλης Κονίδας λέει για τον Κώστα Τσάντα: «Ο Κώστας είναι πλέον ο παλαιότερος μουσικός στη Φιλαρμονική. Εγώ τον βρήκα όταν ήρθα εδώ παιδί ως μαθητευόμενος και τον ξαναβρήκα όταν ήρθα ως μαέστρος. Ομολογώ δε, ότι ήταν από τους ανθρώπους που στάθηκαν δίπλα μου και μαζί ξεκινήσαμε να οραματιζόμαστε κάποια μεγάλη εξέλιξη για το μέλλον. Είναι πολύτιμος συνεργάτης μου, με την τεράστια εμπειρία του, γιατί πιστεύω ότι η παλιά γενιά είναι πάντα χρήσιμη και απαραίτητη και να συμπορεύεται με την καινούργια, γιατί έτσι δημιουργείται η παράδοση, η ιστορία σε μια πόλη. Ιστορία χωρίς παρελθόν δεν υπάρχει, καθώς και Ιστορία χωρίς μέλλον δεν υπάρχει. Νοιώθω δε υπερήφανος για το γεγονός ότι υπηρετώ ένα από τα μεγαλύτερα και καλύτερα σύνολα της χώρας και νοιώθω διπλά υπερήφανος γιατί έχω να κάνω με συνεργάτες που έχουν τέτοιο ήθος και ποιότητα, σαν του σημαντικού μουσικού μας, του κ. Κώστα Τσάντα».