Αλλάζει η διασκέδαση μαζί με τα οικονομικά μας…
Πως επηρεάζονται οι συνήθειές μας και τα μελλοντικά σχέδια των ιδιοκτητών χώρων διασκέδασης από τα στριμωγμένα οικονομικά μας;
Γράφει ο Γιάννης Συμψηρής
Μια βόλτα το βράδυ στο Αγρίνιο μετά τις…9 η ώρα θα πείσει και τον πιο δύσπιστο. Γίναμε Βρυξέλλες! Κυριολεκτικά στα διάφορα καφέ της πόλης δεν κουνιέται φύλλο, ασφαλώς με τις δυο τρεις εξαιρέσεις που είναι κατανοητές για μια πόλη που ο πληθυσμός της είναι γύρω στις 100 χιλιάδες.
Το φαινόμενο ούτε είναι τωρινό ούτε μοιάζει να είναι κάτι παροδικό. Κυρίως γιατί φαίνεται να αλλάζει μαζί με μια ολόκληρη εποχή ξενοιασιάς και η ψυχολογία του κόσμου αλλά και αυτή των επαγγελματιών του χώρου. Οι τελευταίοι αναζητούν εναλλακτικές ώστε να μην εξαρτώνται από τη νύχτα που σχεδόν έχει εκλείψει.
Αλλαγή κατεύθυνσης
Οι υπολογιστές έχουν πάρει φωτιά και οι επαγγελματίες έχουν διαπιστώσει εδώ και καιρό ότι δεν είναι δυνατόν πλέον να περιμένουν την επιβίωσή τους πουλώντας ότι και πριν από είκοσι χρόνια. Δηλαδή καφέ το πρωί και ποτό το βράδυ. Γνωστοί επαγγελματίες του κέντρου μάλιστα έχουν εντοπίσει και την πηγή του προβλήματος. «Γίνονται παράλληλα δυο μεγάλες αλλαγές» μας έλεγε πρόσφατα ένας εξ αυτών, συμπληρώνοντας: «Από τη μια ο κόσμος, κόβει την έξοδό του και την περιορίζει μια φορά την εβδομάδα κι από την άλλη ο καφές δεν φαίνεται ικανός να σηκώσει το βάρος των ενοικίων και των τρελών εξόδων που έμαθε να πληρώνει ο επαγγελματίας. Ο λόγος είναι, από τη μια, τα πολλά έξοδα αλλά και το γεγονός πως ο καφές μπορεί να κρατήσει μια παρέα στο μαγαζί και δύο ώρες με συνολικό κόστος τα 7,5 ευρώ. Γιατί οι πελάτες έχουν μάθει να «αράζουν» έχοντας πολύ χρόνο στη διάθεσή τους. Φυσικά δεν μπορεί να τους κατηγορήσει κανείς από τη στιγμή που ο καφές είναι πλέον η τελευταία απόλαυση που συνδυάζεται με μια έξοδο, ακόμη και για γονείς με παιδιά».
Από την άλλη δεν είναι υπερβολή να ειπωθεί ότι το ποτό είναι…πεθαμένο. Οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες καταστημάτων κάβας πλέον συγκεντρώνονται άτυπα για να δουν τι μπορεί να κάνουν από πλευράς τιμών, ώστε να ξαναπροσελκύσουν τα μαγαζιά που σερβίρουν αλκοόλ και άλλα ποτά. Γιατί είναι διαπιστωμένο ότι δίνουν τόσο μικρές ποσότητες που ψωνίζουν μετά από τα σούπερ-μάρκετ για επανατροφοδοσία!
Ακόμη και το τελευταίο αποκούμπι των πόλεων σαν το Αγρίνιο, οι φοιτητές, είναι κοινό μυστικό πως είτε θα πάνε σε κάποιο πολύ φτηνό στέκι για να συνδυάσουν λίγο φαγητό με κάτι να πιούν, είτε θα προτιμήσουν τις συγκεντρώσεις σε σπίτια και τα υποτυπώδη πάρτυ μιας και είναι γνωστό ότι το χαρτζιλίκι έχει περιοριστεί στο ελάχιστο. Φυσικά η παρουσία των φοιτητών έχει άλλα ευεργετικά αποτελέσματα στην κινητικότητα της αγοράς αφού αρκεί η παρουσία τους και η παραμονή τους π.χ. στην πλατεία για να μην δείχνει η πόλη νεκρή. Τώρα τι θα συμβεί στην ψυχολογία μας αν μας θυμηθεί ο…Καλλικράτης της εκπαίδευσης είναι ένα μεγάλο ζήτημα…
Το ψάξιμο κοινού και επαγγελματιών
Εδώ πρέπει να ληφθεί υπόψιν και η διεθνής εμπειρία που φυσικά δεν μπορεί να εφαρμοστεί ακριβώς στην Ελλάδα. Ακόμη και το τσιγάρο που από αρκετούς θεωρείται ένας ακόμη παράγοντας που έχει πέσει η δουλειά, τουλάχιστον μέχρι να εντατικοποιηθούν οι έλεγχοι(πιθανότατα πιο ομαλά από ότι υπολογιζόταν με «μαξιλάρι» την άνοιξη και την βοήθεια του ελληνικού καιρού, ίσως και από φθινόπωρο…),πρέπει να θεωρηθεί ότι ίσως δείξει την τάση της διασκέδασης ή καλύτερα της εξόδου, σε άλλη βάση από αυτή που ξέραμε. Ήδη επαγγελματίες προσανατολίζουν τις αλλαγές στα μαγαζιά τους υπολογίζοντας και τον μη-καπνιστικό παράγοντα που αλλάζει και την ψυχολογία των πελατών τους. Εδώ το μεγαλύτερο πρόβλημα μάλλον θα το έχουν τα καφενεία με τους παλιούς πελάτες που ίσως πάψουν να έχουν και λόγο ύπαρξης.
Για όλους τους υπόλοιπους όμως υπάρχει το εξής δίλημμα: Πώς να μεταφέρουν μόδες από το εξωτερικό όταν για παράδειγμα εκεί τα καφέ είναι για περαστικούς που δουλεύουν; Όταν το μεσημεριανό δεν είναι αφορμή για…κατάνυξη αλλά είτε διάλλειμα είτε η αποφόρτιση από τη δουλειά; Ή όταν η έξοδος το βράδυ γίνεται είτε για κλαμπ έξω από την πόλη και σε επιλεγμένους χώρους, είτε κατ’ εξαίρεση για ένα ποτό; Ειδικά η συνήθεια του καφέ είναι σπαζοκεφαλιά καθώς μόνο στη χώρα μας ο καφές κρατάει δυο ώρες και ακόμη και χώρες σαν την Ισπανία μόλις τελειώσεις τον καφέ σου έρχονται και σου παίρνουν το φλυτζάνι ή το ποτήρι από το τραπέζι!
Η…live περίοδος
Η απάντηση ακόμη δεν είναι ξεκάθαρη. Προς το παρόν το Αγρίνιο ζει την… live περίοδό του με κάποια σχετική καθυστέρηση από την υπόλοιπη Ελλάδα. Έστω κι ετεροχρονισμένα-καθώς τη φάση αυτή την πέρασαν οι πιο «ζωντανές» πόλεις περίπου 5 χρόνια πριν-η πόλη διαθέτει πλέον τέσσερις μουσικές σκηνές! «Emileon», «Οz» , «Ανδρομέδα» και τώρα η «Αποθήκη» που είναι και το πιο πρόσφατο και φιλοξενεί αποκλειστικά συναυλιακά γεγονότα. Οι τρεις πρώτες σκηνές είναι ένας συνδυασμός ζωντανή μουσικής με τον υπάρχοντα χώρο ενώ η τελευταία και πιο πρόσφατη είναι μια πρόσκληση σε σχήματα στο Παπαστράτειο Μέγαρο της ΓΕΑ και μάλιστα μόνο με μπύρα και χωρίς τσιγάρο!
Σε όλα τα παραπάνω προσθέστε και τα δεκάδες live που γίνονται σε μικρά μαγαζιά ακόμη και εκτός του γνωστού κέντρου της πόλης, όπου για λίγες ώρες το καφέ μετατρέπετε σε ζωντανή σκηνή. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι ακριβώς το ότι τα μαγαζιά και το κοινό έχουν συμφωνήσει, πια, πως μόνο ένα Σάββατο μπορεί να βγει έξω ο πολύς πληθυσμός και απλά να πιει ένα ποτό… Το φαινόμενο μάλιστα έχει αρχίσει να έχει επίδραση και στον ίδιο τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον παλιό όρο του μπαρ, καθώς όλο και πιο πολλοί φτιάχνουν ένα υβρίδιο από ποτό και φαγητό σερβίροντας μεζέδες μαζί με το ποτό, κάτι που μέχρι πρότινος ήταν αποκλειστικότητα των ουζερί. Ο συναγωνισμός έχει, μάλιστα, ήδη αρχίσει να αποδίδει καλά και «ψαγμένα» αποτελέσματα. Παρόμοια τάση είναι και η μετατροπή σε μπιστρό κάποιων εστιατορίων, ώστε να δοθεί η αίσθηση του μεζεδοπωλείου και να μην νιώθει ο καταναλωτής το φόβο ότι έχει βγει για φαγητό, με ότι αυτό σημαίνει για την επιβάρυνσή του. Ανάλογα και τα εστιατόρια που έχουν ανοίξει πιο πρόσφατα είτε συνδυάζουν το φαγητό με παράδοση κατ’ οίκον, είτε κάνουν βραδιές με γευσιγνωσία και δοκιμές σε κρασιά και ποτά, είτε κάνουν βραδιές με μαθήματα μαγειρικής… Όλα στην υπηρεσία μια ποικιλίας και ενός συνδυασμού.
Μακριά από τα φώτα φυσικά και ξέχωρα από τα κανονικά καταστήματα αναψυχής και εστίασης υπάρχει και ο παράλληλος κόσμος της πιο…σκοτεινής διασκέδασης εκεί που θεωρείται σημαντικό το τι είδους γυναικείος πληθυσμός συχνάζει για να κάνει παρέα στους θαμώνες, μια πρακτική που στις πιο μεγάλες πόλεις της χώρας συνοδεύεται κατά κανόνα από τα ανάλογα σόου και από… προχωρημένα θεάματα. Εδώ λόγω ένδειας το ανάλογο κοινό βολεύεται με ότι υπάρχει και μάλλον σε «ανεπίσημο» επίπεδο, αλλά δείχνει την τάση που λέει ότι «αν είναι να βγούμε και να πληρώσουμε δεν φτάνει η παλιά καλή κονσομασιόν».
Εναλλακτικές
Ταυτόχρονα αλλάζουν και οι συνήθειες των γονιών καθώς εγκαταλείπονται όλο κι πιο πολύ παιδότοποι και κέντρα εκδηλώσεων που αντικαθίστανται από μια βόλτα ή από επίσκεψη σε ανοιχτούς χώρους για κούνιες και παιχνίδι πολλές φορές με τον καφέ στο χέρι. Αναλόγως παρατηρείται και πάλι η παλιά καλή συνάθροιση σε πλατείες κλπ θυμίζοντάς μας ότι η έξοδος-όπως σε μεγάλο κομμάτι του κόσμου-δεν είναι απαραίτητο να συνοδεύεται από κατανάλωση, ενώ όταν αυτό γίνεται, μια μέση οικογένεια το αντέχει μια-δυο φορές το 10ήμερο. Την ίδια στιγμή παρέες σε σπίτια. λέσχες μπριτζ και σκακιού, μέρη για τράπουλα ανθούν. Στον παρανομαστή πρέπει να μπουν από δω και στο εξής δυνατά και τα μέρη όπου θα επανέλθουν τα τυχερά παιχνίδια(ανθεί το σπορ σε καιρούς χαλεπούς και η απελευθέρωση της αγοράς ήρθε κι έδεσε) αλλά και τα προποτζίδικα που αποτελούν και χώρο για να περάσουν κάποιοι το χρόνο τους πλέον.
Ακόμη και τα σινεμά της πόλης φαίνεται να αποτελούν εναλλακτική στις μέρες μας. Η πρωτοβουλία του «Άνεσις» που σαν δημοτικό σινεμά υιοθέτησε τις Παρασκευές την είσοδο δυο ατόμων με ένα εισιτήριο είχε μεγάλο επιτυχία καθώς στο Οσκαρικό «Ο λόγος του Βασιλιάς» η αίθουσα ήταν κατάμεστη μετά από καιρό. Ανάλογη επιτυχία έχουν και οι δωρεάν παιδικές παραστάσεις κάθε δεύτερο Σαββατοκύριακο, αλλά και γενικότερα οι συλλογικές δράσεις που δεν ζητάνε λεφτά από τον πολίτη.
Εν κατακλείδι, μοιάζει να συντελείται μια κοσμογονική αλλαγή σε πράγματα που τα είχαμε μάθει με ένα τρόπο και καλούμαστε να τα μάθουμε αλλιώς. Οι επιχειρηματίες αρχίζουν να προσαρμόζονται έστω και με αργά βήματα. Οι ιδιοκτήτες και όσοι παρέχουν χώρους έναντι ενοικίου οφείλουν να κατεβάσουν τις απαιτήσεις τους ίσως και κάτω από το μισό. Όσοι τώρα ξεκινούν να ανοίξουν ένα μαγαζί γνωρίζουν ότι ένα ακόμη καφέ-μπαρ δεν έχει κάτι να δώσει εκτός κι αν πρόκειται για ήδη υπάρχον με δικό του κοινό. Γνωρίζουν όμως; Γιατί περιέργως ακόμη και όταν τα πράγματα είναι τόσο ξεκάθαρα κάποιοι επιμένουν σε παλιές συνταγές που δεν φαίνεται να έχουν μέλλον…