Κωνσταντίνος Καβάφης(1863-1933)
άρθρο του Παναγιώτη Δρέλλια(panagd@otenet.gr)
«Μονοτονία» ,ένα διαχρονικό και επίκαιρο ποίημα του Κ. Π. Καβάφη
Τη μια μονότονην ημέραν άλλη
μονότονη, απαράλλακτη ακολουθεί. Θα γίνουν
τα ίδια πράγματα, θα ξαναγίνουν πάλι
οι όμοιες στιγμές μάς βρίσκουνε και μας αφήνουν.
Μήνας περνά και φέρνει άλλον μήνα.
Αυτά που έρχονται, κανείς εύκολα τα εικάζει.
Είναι τα χθεσινά, τα βαρετά εκείνα.
Και καταντά το αύριο πια σαν αύριο να μη μοιάζει.
(Πηγή: «Μεγάλη Ελληνική Ανθολογία της Ποιήσεως», του Μιχάλη Περάνθη)
Το 2013, καθώς συμπληρώνονται 150 χρόνια από τη γέννηση του σπουδαίου Αλεξανδρινού ποιητή Κωνσταντίνου Π. Καβάφη και 80 χρόνια από το θάνατό του, οι ετοιμασίες απ’ όλους τους φορείς πολιτισμού του τόπου μας για τον τιμητικό εορτασμό αυτής της επετείου βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη.
Σημαντική πρωτοβουλία για τη μεγαλύτερη ανάδειξη του -παγκόσμιας σημασίας- έργου του Καβάφη έχει αναλάβει το Ίδρυμα Ωνάση, το οποίο στο πλαίσιο της κοινωφελούς του δράσης απέκτησε και το πολύτιμο αρχείο του ποιητή.
Στόχος του Ιδρύματος είναι το αρχείο να αποτελέσει σημείο αναφοράς και ανοιχτής πρόσβασης για το ευρύ κοινό, υποστηρίζοντας το διεθνή χαρακτήρα της προσωπικότητας του Καβάφη.
Η ιδιότυπη αξία της καβαφικής ποίησης συνίσταται στην επιβλητική – υποβλητική παρουσία της πεζολογικής – αντιλυρικής γραφής του μεγάλου Αλεξανδρινού, η οποία εστιασμένη σε μια δραματική και τραγική ειρωνεία κατόρθωσε να υπερβεί τις καθιερωμένες τεχνοτροπίες και να του χαρίσει την αιώνια υστεροφημία.
Δεν υπάρχει γλώσσα στην οποία να μην έχει μεταφραστεί ο Καβάφης, γεγονός που προσδίδει στην περίπτωσή του μοναδικότητα, ανάλογη της οποίας ποτέ δεν συναντήσαμε στη νεότερη Ελληνική Γραμματεία.
Ζώντας και δημιουργώντας σ’ ένα περιβάλλον κοινωνικών, πληθυσμιακών και πολιτισμικών συσχετισμών (Αλεξάνδρεια – Κωνσταντινούπολη – Λονδίνο), μετέπλασε σε ποιητικό αποτέλεσμα τις λεπτομέρειες του καθημερινού βίου, ενώ ταυτόχρονα απογύμνωσε τα μεγαλόσχημα ιδανικά των πρωταγωνιστών της Ιστορίας.
Ο Κώστας Π. Καβάφης- στους σύγχρονους εξουθενωτικούς καιρούς μας-εξακολουθεί να διαβάζεται και να λειτουργεί λυτρωτικά με τον ιδιάζοντα ποιητικό του λόγο, ένα φαινόμενο που οφείλεται κυρίως στη διαρκή επικαιρότητα της ειρωνικής θέασης των πραγμάτων, μιας οπτικής απόλυτα συμβατής με τον άκρατο σχετικισμό της μεταμοντέρνας εποχής μας (οι τρέχουσες δυσμενείς συγκυρίες της οικονομικής έκβασης των πραγμάτων στην Ελλάδα αποτελούν μια ζωντανή πτυχή της απόγνωσης του σύγχρονου ανθρώπου).
Η πρόβλεψη του ίδιου του Κώστα Καβάφη: «η ποίησή μου, ελκύει προς τη διανοητική συγκίνηση, και θα την εκτιμήσουν περισσότερο οι γενεές του μέλλοντος, παρακινημένες από την πρόοδο των ανακαλύψεων και την λεπτότητα του νοητικού μηχανισμού των», αποδείχθηκε ορθή και αρκετά προφητική.
Πολύ εύστοχα, ο αείμνηστος Ευάγγελος Παπανούτσος (1900 – 1982), ένας από τους εγκυρότερους ερμηνευτές του έργου του, έγραψε:
«Αισθησιακός, ιστορικός, ελεγειακός, διδακτικός ο Καβάφης είναι σύγχρονός μας ποιητής. Έλληνας και μαζί Ευρωπαίος, προκαλεί αμέσως αίσθηση σ’ όλα τα γεωγραφικά πλάτη του πολιτισμένου κόσμου. Η Ελλάδα έδωσε ακόμη μια φορά τη φωνή της για να εκφραστεί ποιητικά ο άνθρωπος κάθε ιστορικής στιγμής».