Η ξήρανση ελάτης στην πλατεία του Θέρμου προκάλεσε έντονες αντιδράσεις καθώς αποδείχτηκε πως προκλήθηκε από ανθρώπινο παράγοντα. Το θέμα συζητήθηκε στην πρόσφατη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου που καταδίκασε την ενέργεια αποφασίζοντας να δώσει δημοσιότητα με στόχο την ευαισθητοποίηση των πολιτών για την προστασία των δένδρων. Αποφασίστηκε επίσης να υποβληθεί μήνυση κατά παντός υπευθύνου.
Ειδικότερα στην πρόσφατη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου Θέρμου ο Πρόεδρος του Σώματος έθεσε εκτός ημερήσιας διάταξης το θέμα της ξαφνικής ξήρανσης της ελάτης στην πλατεία, δίπλα στο μνημείο των Πεσόντων. Αιτιολογώντας το επείγον του θέματος τόνισε ότι η νέα Δημοτική Αρχή, από την αρχή της θητείας της, ενδιαφέρθηκε για την προστασία του περιβάλλοντος, τη διασφάλιση της προστασίας των υπεραιωνόβιων πλατανιών και όλου του οικοσυστήματος του κέντρου της πόλης και ανέθεσε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και στον τομέα Δασικής Παραγωγής-Προστασίας Δασών και Φυσικού περιβάλλοντος την επίβλεψη των δένδρων και την εκπόνηση μελέτης για τις παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν, ώστε να μην υπάρξουν ατυχήματα από πτώσεις κλαδιών και τμημάτων των δένδρων.
Την επιμέλεια της μελέτης, ανέλαβε ο καθηγητής κ. Θεοχάρης Ζάγκας που μετά από πολλές επισκέψεις στο Θέρμο, αξιολόγησε την κατάσταση των δένδρων, ανάμεσα στα οποία ήταν και η ελάτη που παρουσίασε, ξαφνικά, ξήρανση της φυλλωσιάς της, ενώ το Φεβρουάριο του 2015, δεν παρουσίαζε κανένα απολύτως πρόβλημα. Ενημέρωσε το Δημοτικό Συμβούλιο ότι η Δημοτική Αρχή ανέθεσε ξανά στον ανωτέρω καθηγητή την αξιολόγηση του δένδρου και την αναζήτηση των αιτιών της ξαφνικής ξήρανσης. Ο καθηγητής το εξέτασε στις 16 Νοεμβρίου 2015. Τα αποτελέσματα των εργαστηριακών αναλύσεων έδειξαν ότι έγινε βίαιη καταστροφή και ξήρανση του δένδρου, εξαιτίας τοξικότητας ουσίας ή παρασκευάσματος.
Το δημοτικό Συμβούλιο, μετά την εισήγηση του προέδρου, ομόφωνα δέχθηκε να συζητηθεί το θέμα εκτός ημερήσιας διάταξης.
Στη συνέχεια ο Πρόεδρος έθεσε υπόψη του Συμβουλίου τα αποτελέσματα των εργαστηριακών αναλύσεων που πραγματοποίησε ο Επίκουρος καθηγητής Δασικής Εδαφολογίας κ. Αθανάσιος Παπαϊωάννου του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού περιβάλλοντος του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στα οποία αναφέ-ρεται λεπτομερώς η έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε δείγματα εδάφους και δείγ-ματα φυτικών ιστών που απέδειξαν την προσθήκη τοξικού παρασκευάσματος στο έδαφος γύρω από τον κορμό του.
Στο θέμα τοποθετήθηκε ο Δήμαρχος κ. Σπύρος Κωνσταντάρας που πρότεινε την καταδίκη της ενέργειας, τη δημοσίευση της έρευνας, για την ευαισθητοποίηση των πολιτών σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και τη δημιουργία μητρώου ιστορικών δένδρων. Ο Αρχηγός της μείζονος Αντιπολίτευσης κ. Θόδωρος Κασόλας, επίσης, καταδίκασε την ενέργεια και πρότεινε τη δρομολόγηση των διαδικασιών για την κήρυξη ορισμένων ιστορικών δένδρων ως μνημείων της φύσης. Μίλησαν επίσης ο Αρχηγός της ελάσσονος Αντιπολίτευσης κ. Γιάννης Τριανταφυλλάκης και δημοτικοί Σύμβουλοι που όλοι καταδίκασαν απερίφραστα την ενέργεια καταστροφής του δένδρου.
Ακολούθησε διαλογική συζήτηση και το Δημοτικό Συμβούλιο ομόφωνα αποφάσισε:
1. Καταδικάζει την ενέργεια ξήρανσης του δένδρου της ελάτης. Η απόφαση αυτή να δημοσιευτεί στον τύπο και τα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρω-σης.
2. Να αναρτηθούν τα αποτελέσματα των εργαστηριακών αναλύσεων του Πανε-πιστημίου Θεσσαλονίκης στον πίνακα ανακοινώσεων του Δήμου.
3. Να δημοσιευτεί η έρευνα και τα αποτελέσματα της στις τοπικές εφημερίδες, με στόχο την ευαισθητοποίηση των πολιτών για την προστασία των δένδρων.
4. Να προχωρήσει ο Δήμος στην καταγραφή των δένδρων και στη δημιουργία μητρώου ιστορικών δένδρων που θα συμπεριλάβει όλα τα δένδρα των πλατειών και των κοινοχρήστων χώρων του Δήμου. Επίσης, να ακολουθηθεί η διαδικασία για την κήρυξη των πιο ιστορικών δένδρων ως μνημείων της φύσης.
5. Να υποβληθεί μήνυση κατά παντός υπευθύνου, στον κ. Εισαγγελέα Πρωτοδικών για την ξήρανση της ελάτης της πλατείας, δίπλα στο Μνημείο των Πεσόντων, με ταυτόχρονη κατάθεση όλης της υπάρχουσας αλληλογραφίας που υπάρχει στο Δήμο για το συγκεκριμένο δένδρο.
Τα αποτελέσματα της έρευνας για τα αίτια ξήρανσης της ελάτης όπως δόθηκαν στη δημοσιότητα:
ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Την 16η Νοεµβρίου 2015 επισκέφθηκα µετά από πρόσκληση του ∆ηµάρχου Θέρµου κ. Σπύρο Κωνσταντάρα την πόλη Θέρµου, µε σκοπό να εξετάσω δένδρο ελάτης µεγάλου µεγέθους (ύψους 23 µ.) το οποίο βρίσκεται παραπλεύρως της κεντρικής πλατείας και παρουσίασε αιφνιδίως καθολική ξήρανση της κόµης του (φυλλωσιάς του).
Το δένδρο αξιολογήθηκε από µένα ως προς τη ζωτικότητά του και τη σταθερότητά του τον Σεπτέµβριο του 2014 και τον Φεβρουάριο του 2015 και δεν παρουσίαζε κανένα α-πολύτως πρόβληµα.
Η εικόνα η οποία αντίκρισα την 16η Νοεµβρίου ήταν απο-καρδιωτική. Το δένδρο παρουσίαζε καθολική ξήρανση κόµης, κατάσταση η οποία δυστυχώς δεν είναι αντιστρε-πτή στα κωνοφόρα και ειδικότερα στην ελάτη. Με σκοπό τη διερεύνηση ενδεχόµενης δολιοφθοράς, λήφθηκαν δύο δείγµατα εδάφους του επιφανειακού ορίζοντα (0-15 εκ.) από τη δενδροδόχο του δένδρου και ένα δείγµα φυτικών ιστών (κλαδιών) του δένδρου.
Τα δείγµατα παραδόθηκαν στο συνεργάτη µου Επίκουρο Καθηγητή ∆ασικής Εδαφολογίας Αθανάσιο Παπαϊωάννου, µε εντολή να διερευνήσει τυχόν διαπότιση
του εδάφους µε κάποια τοξική ουσία, ξεκινώντας µε τη µέτρηση της αντίδρασης (pH) του εδάφους.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΑΝΑΛΥΣΕΩΝ
Αθανάσιος Παπαϊωάννου
Επικ. Καθηγητής ∆ασικής Εδαφολογίας
Κατά την εργαστηριακή εξέταση δύο επιφανειακών δειγµάτων εδάφους και ενός δείγµατος φυτικών ιστών, που πραγµατοποιήθηκε στο εργαστήριο της ∆ασικής
Εδαφολογίας του τµήµατος ∆ασολογίας και Φυσικού Περι-βάλλοντος, διαπιστώθηκε:
α) Βίαιη καταστροφή και ξήρανση του υπέργειου τµήµατος ατόµου ελάτης, εξ αιτίας της τοξικότητας ουσίας ή παρασκευάσµατος. β) Ανιχνεύθηκε προσθήκη παρασκευάσµατος στο ανόργανο έδαφος µε βασικές ιδιό-τητες (pH) και σαπωνοειδή υφή, γεγονός που επέφερε την τοξικότητα και κατά συνέπεια την ξήρανση της ελάτης. γ) Η προσθήκη του βασικού παρασκευάσµατος τεκµηριώνεται από την αύξηση της αντίδρασης στο ανόργανο έδαφος (pH 9,4). Ακόµα και στα ασβεστολιθικά πετρώµατα, το pH του εδάφους δεν µπορεί να υπερβαίνει τις τιµές από 7,8 έως 8, λαµβανοµένου υπόψιν ότι η επίδραση των φυτικών υπολειµµάτων της ελάτης προκαλεί όξινο περιβάλλον (µείωση του pH). ∆εν µπορούµε να προσδιορίσουµε µε ακρίβεια την προέλευση του τοξικού παρασκευάσµατος. Για τον ακριβή προσδιορισµό απαιτείται εντονότερη δειγµατοληψία σε όλη την κατανοµή του
εδάφους.
Θεσσαλονίκη, 26/11/2015
Ο Συντάκτης
Θ. ∆. Ζάγκας
Καθηγητής Α.Π.Θ.
Πρόεδρος Τµήµατος ∆ασολογίας
και Φυσικού Περιβάλλοντος