Γράφει ο Παναγιώτης Κοντονάσιος
Το δυστύχημα για τον Γ. Παπανδρέου ήταν ότι το πολίτευμα μέσα στο οποίο ανέλαβε την εξουσία τον Νοέμβριο 1963 και μάλιστα με τη «σχετικώς δεδηλωμένη» αρχικά, σύμφωνα με δική του, πρωτοφανή δήλωση αυτονομιμοποίησης, αφού δεν πήρε ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή, παρέμενε προβληματικό. Εξάλλου ο ίδιος δεν είχε συναινέσει στη βελτίωσή του μέσω της συνταγματικής αναθεώρησης που είχε εισηγηθεί η κυβέρνηση Κ. Καραμανλή τον Φεβρουάριο του ίδιου έτους. Το πόσο επίπλαστη ήταν η ομαλότητα έγινε αμέσως φανερό με την υπόθεση «ΑΣΠΙΔΑ» την Άνοιξη του1965. Επρόκειτο για τη δράση μιας ομάδας κατώτερων αξιωματικών του στρατού, αριστερών φρονημάτων, που προωθούσε και συντεχνιακά αιτήματα (π.χ. άνοδος στην ιεραρχία). Το ενδιαφέρον όμως ήταν ότι ως πολιτικός υποστηρικτής της ομάδας αυτής πρόβαλλε ο ίδιος ο γιος του πρωθυπουργού, ο Α. Παπανδρέου. Οι φιλοβασιλικοί κύκλοι της κυβέρνησης στράφηκαν εναντίον του, ενώ ο ίδιος ο Βασιλιάς ως εκ του Συντάγματος αρχηγός του στρατού καταθορυβήθηκε από την πιθανότητα και μόνο εκδήλωσης κινήματος στους κόλπους του, υποστηριζόμενου μάλιστα από τoν αριστερών πεποιθήσεων Α. Παπανδρέου, ο οποίος καθ’ ομολογία του ίδιου του πατέρα του «επηρεαζόταν από τους κομμουνιστές». Έτσι ξεκίνησαν έρευνες από τις ανακριτικές αρχές.
Ο πρωθυπουργός όμως θέλησε να απομακρύνει τον φιλοβασιλικό υπουργό Εθνικής Άμυνας, παλαιό συνεργάτη του αλλά και πρόσωπο της απόλυτης εμπιστοσύνης του Βασιλιά, Π. Γαρουφαλιά, και να αναλάβει ο ίδιος την ηγεσία του υπουργείου αυτού. Κάτι τέτοιο δεν έγινε δεκτό από τον Βασιλιά, προφανώς επειδή υποπτευόταν εύλογα ότι ο πατέρας δεν θα στρεφόταν ποτέ εναντίον του γιου του, ενώ ο ίδιος θεωρούσε ζωτικής σημασίας για τον δικό του ρόλο τον απόλυτο έλεγχο του στρατεύματος. Συνεπώς ο Γ. Παπανδρέου βρέθηκε στη θέση που είχε βρεθεί και ο Κ. Καραμανλής δυο χρόνια πριν: διαφώνησε με τον Βασιλιά και παραιτήθηκε αναγκαστικά.
Ο Παπανδρέου όμως δεν ήταν Καραμανλής, για να επιλέξει την αυτοεξορία ή έστω την παραίτηση από την πολιτική προς αποφυγή περαιτέρω οξύτητας. Αμέσως μετά τον ορισμό νέας κυβέρνησης από τον νεαρό άνακτα Κωνσταντίνο, αποτελούμενης από στελέχη του Κέντρου που συναγωνίζονταν για τη διαδοχή του Γ. Παπανδρέου με τον αριστερό γιο του, ο γηραιός πολιτικός εξαπέλυσε τον β΄ «ανένδοτο αγώνα» κατά των Ανακτόρων και των «αποστατών» της κυβέρνησης. Για ένα μακρό χρονικό διάστημα η χώρα παραδόθηκε στη βία και την αυθαιρεσία: οι βίαιες συγκρούσεις διαδηλωτών με την Αστυνομία, που οδήγησαν στον θάνατο του αριστερού φοιτητή Σ. Πέτρουλα και τον τραυματισμό δεκάδων, καθώς και το στήσιμο οδοφραγμάτων και η πυρπόληση του κέντρου της Αθήνας, έδιναν με ενάργεια την εικόνα του χάους στο οποίο είχε βυθιστεί η χώρα. Τέλος με την εξασφάλιση ψήφου εμπιστοσύνης από την κυβέρνηση Στ. Στεφανόπουλου, η ομάδα του οποίου μαζί με τον ίδιο είχε αποσχιστεί από την ΕΚ ιδρύοντας το ΦΙΔΗΚ (Φιλελεύθερον Δημοκρατικόν Κέντρον), φάνηκε να επικρατεί μια πρόσκαιρη πολιτική νηνεμία.
Ωστόσο στις 20 Δεκεμβρίου 1966 η ΕΡΕ ανακοίνωσε την άρση της εμπιστοσύνης της προς την κυβέρνηση Στεφανόπουλου, η οποία στη συνέχεια παραιτείται. Πίσω από την πρωτοβουλία αυτήν υπήρχε η συμφωνία του ηγέτη της ΕΡΕ, Π. Κανελλόπουλου, ενός πιο διαλλακτικού πια Γ. Παπανδρέου και του Βασιλιά για τη στήριξη μιας μεταβατικής κυβέρνησης υπό τον τραπεζίτη Ι. Παρασκευόπουλο με σκοπό την προετοιμασία και τη διεξαγωγή εκλογών με έναν αναλογικότερο εκλογικό νόμο. Γεγονός χωρίς προηγούμενο στην πολιτική ιστορία της χώρας ήταν ότι, για να πετύχει τη στήριξη του κόμματός του ο Γ. Παπανδρέου, χρειάστηκε να κάμψει πρώτα την κάθετη αντίθεση του γιου του Ανδρέα, ο οποίος έφτασε στο σημείο να προβεί σε έκκληση προς τους βουλευτές της ΕK μέσω του Τύπου να μην πειθαρχήσουν στην πρόταση του πατέρα του και να καταψηφίσουν την κυβέρνηση Παρασκευόπουλου, πράγμα που αρχικά συνέβη κιόλας. Αυτό στη συνέχεια οδήγησε στη διαγραφή του Α. Παπανδρέου από την ΕΚ, για να καταλήξει το θέμα με συμφιλίωση και υπερψήφιση της πρότασης Γ. Παπανδρέου.
Και ενώ φαινόταν ότι η χώρα οδηγούνταν προς την έξοδο από την κρίση και τις εκλογές, στις 15 Μαρτίου 1967 έφτασε στη Βουλή το εισαγγελικό αίτημα της άρσης της ασυλίας του Α. Παπανδρέου για την υπόθεση «ΑΣΠΙΔΑ». Την επομένη το στρατοδικείο καταδίκασε για την υπόθεση αυτήν πολλούς από τους κατηγορουμένους αξιωματικούς, γεγονός που προδίκαζε και την τύχη του Α. Παπανδρέου. Ο Π. Κανελλόπουλος αρχικά τάχθηκε κατά της άρσης, ενώ στη συνέχεια, πιεζόμενος ασφυκτικά από την εσωκομματική του αντιπολίτευση, υπαναχώρησε. Το αποτέλεσμα ήταν να παραιτηθεί στις 30 Μαρτίου η κυβέρνηση Παρασκευόπουλου, έχοντας απολέσει τη στήριξη του Γ. Παπανδρέου, που δεν ήθελε να παραπεμφθεί ο γιος του σε δίκη, και χωρίς να προλάβει να ψηφίσει τον αναλογικότερο εκλογικό νόμο.
Στη συνέχεια ο Βασιλιάς ανέλαβε την αμφιλεγόμενη πρωτοβουλία να αναθέσει την πρωθυπουργία με σκοπό την άμεση διενέργεια εκλογών στον Π. Κανελλόπουλο, τον ηγέτη του κόμματος που μειοψήφισε στις εκλογές του 1964, και ο Γ. Παπανδρέου τον χαρακτήρισε «κομματάρχη», μολονότι κάτι τέτοιο είχε ζητήσει και ο ίδιος για τον εαυτό του, όταν ήταν αντιπολίτευση, για τις εκλογές του 1963. Μέσα στο κλίμα γενικής ασυνεννοησίας των πολιτικών δυνάμεων και των επικίνδυνων ακροβατισμών του Στέμματος η νέα κυβέρνηση δεν αποπειράθηκε καν να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή, προφανέστατα γνωρίζοντας ότι δεν θα την ελάμβανε. Έτσι η χώρα βάδιζε φαινομενικά προς τις εκλογές της 28ης Μαΐου 1967 με ανοικτό το μείζον ζήτημα των πολιτικών ευθυνών του Α. Παπανδρέου για την υπόθεση «ΑΣΠΙΔΑ» και με έναν εκλογικό νόμο που θα την έφερνε στο σημείο από το οποίο ξεκίνησε η κρίση μερικά χρόνια πριν. Καλύτερη ευκαιρία από αυτή δεν θα μπορούσαν να φανταστούν οι επίδοξοι και αυτόκλητοι σωτήρες, οι οποίοι βρήκαν πρόσφορο το έδαφος για την επιβολή της δικτατορίας, τόσο στην κουρασμένη από τις ταραχές και την αστάθεια κοινωνία όσο και στις τάξεις του στρατού, όπου βασίλευε η ευνοιοκρατία.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες και χωρίς καμία συνεννόηση με εξωτερικούς παράγοντες, όπως ατεκμηρίωτα και προφανώς σκόπιμα έχει υποστηριχθεί από πολλούς, εκδηλώθηκε το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «ΑΥΓΗ» αυτής ακριβώς της ημέρας είχε τον εξής τίτλο: «Γιατί δεν θα γίνει Διδακτορία»! Προφανώς αναπάντητο θα μείνει και το ερώτημα αν τη μέρα που εμφανίστηκαν τα τεθωρακισμένα στο κέντρο της Αθήνας πέρασε από το μυαλό κάποιων πολιτικών, φίλα προσκείμενων προς αυτούς δημοσιογράφων αλλά και πολλών έξαλλων «δημοκρατικοκάπηλων» και «πνευματικών ανθρώπων» της εποχής η πρόταση του Κ. Καραμανλή για δημοκρατικότερο Σύνταγμα ήδη από το 1963.
Αν κάποιοι διέκριναν στην παραπάνω ιστορική αναδρομή πολλές ομοιότητες με αυτά που συνέβησαν στη χώρα μας μετά τον Δεκέμβριο του 2008 και μέχρι σήμερα, δεν θα έσφαλλαν. Στην πραγματικότητα η έμμεση επανάληψη των γεγονότων μετά το 1961 σε όσα συνέβησαν μετά το 2008 αποδεικνύει αυτό που πολύ εύστοχα έχει ειπωθεί, ότι δηλαδή όποιος δεν μαθαίνει από την ιστορία του είναι καταδικασμένος να κάνει τα ίδια λάθη. Φυσικά το 1967 το θύμα ήταν το προβληματικό πολίτευμα, ενώ σήμερα η προβληματική οικονομία. Σε κάθε περίπτωση όμως το πραγματικό θύμα είναι ο λαός που πληρώνει με τραγωδίες, εθνικές και προσωπικές, την ανευθυνότητα του κοινού αντιπάλου, που δεν είναι άλλος από τους εκάστοτε δημαγωγούς.
Κλείνοντας, θα ήθελα να επαναλάβω μία πολύ διδακτική φράση του Γάλλου φιλοσόφου Πεγκύ, που δεν πρέπει ποτέ να ξεχνούν οι πολίτες μιας δημοκρατίας: «Οι θρίαμβοι των δημαγωγών είναι εφήμεροι, αλλά τα ερείπια που αφήνουν πίσω τους είναι αιώνια».
*μέλος Επιστημονικής Επιτροπής Ινστιτούτου Δημοκρατίας «Κων. Καραμανλής».
6 Σχόλια
Κύριε Κοντονάσιε, ενδιαφέρουσα είναι η ιστορική προσέγγιση των γεγονότων που οδήγησαν στην Χούντα της 21ης Απριλίου 1967. Μάλιστα ο τρόπος που παραθέτετε τα διαδραματιζόμενα, από την παραίτηση του Γ. Παπανδρέου μέχρι την δικτατορά, θα θεωρούσε κάποιος ότι για όλα αυτά φταίνε ο ίδιος ο «Γέρος» και ο φιλοκομμουνιστής γιός του, Ανδρέας. Με ιδιαίτερο κομψό τρόπο αποσιωπάτε το ρόλο των αμερικανών, οι οποίοι από το 1947 είχαν κάνει το ελληνικό κράτος , δικό τους προτεκτοράτο και δεν κουνιόταν φύλλο χωρίς την έγκριση του εκάστοτε σταθμάρχη της CIA.
Με τίποτε δε θα μπορούσε ο νέος και άπειρος τότε βασιλιάς να πάει κόντρα στον εκλεγμένο και νόμιμο πρωθυπουργό, αν δεν είχε τη στήριξη των αμερικάνων και μάλιστα την ίδια μέρα της παραίτησης του Γ. Παπανδρέου, ήδη οι αποστάτες σχημάτισαν κυβέρνηση. Οι ίδιοι-οι αμερικάνοι- είχαν αποφασίσει να οδηγηθεί η χώρα στον γύψο όταν είδαν ότι στις επερχόμενες εκλογές ο Παπανδρέου θα έβγαινε πιο ισχυρός από πριν και ενώ είχαν παροτρύνει τον βασιλιά να κάνει ο ίδιος πραξικόπημα αυτοί εμπιστεύτηκαν την τύχη της Ελλάδας στο δικό τους παιδί, που από χρόνια είχαν εκπαιδεύσει , τον Γ. Παπαδόπουλο και τους υπόλοιπους ανισόρροπους. Επομένως η άποψη σας ότι «χωρίς καμία συνεννόηση με εξωτερικούς παράγοντες», έχει καταρριφθεί προ πολλού από τα αρχεία της CIA, που αναφέρουν τις συνομιλίες και τις κινήσεις των πρακτόρων εκείνης της εποχής, λαμβάνοντας υπόψη τα γεγονότα που συνέβαιναν στη Μέση Ανατολή με τον πόλεμο της Αιγύπτου με το Ισραήλ.
Τελικά αυτή η δικτατορία στοίχισε ακριβά στην Ελλάδα με αποκορύφωμα την προδοσία της Κύπρου και την τραγωδία που ακολούθησε και που ακόμη συνεχίζεται…….
Αγαπητέ κύριε Αλεξίου, αν οι Αμερικάνοι δεν είχαν επέμβει / παρέμβει το 1947 (ημερομηνία κορύφωσης του Συμμοριτοπόλεμου) με μια τεράστια οικονομική και στρατιωτική βοήθεια, η Ελλάδα θα ήταν το προτεκτοράτο της ΕΣΣΔ, και ο τελευταίος πρωθυπουργός μας πριν την πτώση του Κομμουνισμού θα διαφήμιζε αμερικάνικες πίτσες… Καλή σας όρεξη!
Αγαπητέ κύριε Ροδίτη, η τεράστια οικονομική βοήθεια που αναφέρεστε, πήγε κατά πλειοψηφία στα χέρια των λαμογιών εκείνης της εποχής, οι οποίοι οι περισσότεροι ήταν οι συνεργάτες των γερμανών, οι μεγαλοεφοπλιστές και όλοι αυτοί που σήμερα αποτελούν τα μεγάλα τζάκια. Ήταν σίγουρο ότι η Ελλάδα ποτέ δε θα μπορούσε να γίνει κομμουνιστικό κράτος, είτε με εμφύλιο έιτε με εκλογές, κάτι που ήδη ίχε προαποφασιστεί από τη συμφωνία της Γιάλτας. Απλά έπρεπε να γίνει ο εμφύλιος-στον οποίο έπεσε στην παγίδα η ηγεσία του ΚΚΕ, αλλά και εξαιτίας των διώξεων- για να ελέγχουν καλύτερα το ελληνικό προτεκτοράτο, οι ¨καλοί αμερικανοί¨, πρακτική που εφάρμοσαν σε πολλά άλλα κράτη, κυρίως της Νότιας Αμερικής. Άλλωστε γιατί η Ελλάδα δε θα μπορούσε να ξαναστηθεί στα πόδια της μετά τον πόλεμο με δημοκρατικές διαδικασίες, όπως η Ιταλία ή η Γαλλία. Και οι δύο χώρες είχαν αντάρτικο που η πλειοψηφία ήταν αριστεροί!!!
Κύριε Αλεξίου, η Ελλάδα βγήκε από τον πόλεμο κατεστραμμένη. Χρειαζόταν εισαγωγές αξίας 480 εκατομμυρίων δολαρίων για τροφή, καύσιμα και τις βασικές λειτουργίες της οικονομίας, αλλά είχε τη δυνατότητα απορρόφησης μόλις 150 εκατομμυρίων. Τα τραπεζικά αποθέματα ήταν σχεδόν ανύπαρκτα. Οι άνθρωποι έδιναν μάχη να επιβιώσουν. Τα πρώτα χρήματα από την Αμερική σίγουρα πήγαν σε χέρια πονηρών -και αριστερών- όχι μόνο στα μεγάλα τζάκια των «αστών». Φτάνει πια με το «ηθικό πλεονέκτημα»! Έτσι οι Αμερικάνοι πήραν στα χέρια τους την κατάσταση και έστειλαν επιτετραμμένους. Υπήρχε ένας Αμερικανός και ένας Έλληνας ειδικός στον κάθε τομέα, όπως π.χ. στη γεωργία, την ύδρευση κ.α. Ο Αμερικανός, που είχε και τα χρήματα, θεωρούσε ότι έπρεπε να υλοποιηθεί ένα έργο, αλλά μερικές φορές ο Έλληνας δεν μπορούσε να πάρει το «πράσινο φως» από το υπουργείο του λόγω της γραφειοκρατικής κωλυσιεργίας. Τελικά, η απόφαση υλοποιείτο μετά την παρέμβαση του Αμερικανού αξιωματούχου και έτσι έγιναν έργα που επηρεάζουν τη ζωή μας μέχρι σήμερα. Το Σχέδιο Μάρσαλ έβγαλε την Ελλάδα από την εξαθλίωση και έθεσε τα θεμέλια για μια ταχεία οικονομική ανάπτυξη που επέτρεψε στη χώρα να ενσωματωθεί στην ενιαία Ευρώπη. Αυτά για τους σίγουρα καλούς Αμερικάνους και αναμένω από τη πλευρά σας να μου υποδείξετε την έμπρακτη καλοσύνη προς τη χώρα μας άλλων χωρών.
Σχετικά με την «παγίδα» στην οποία έπεσε το ΚΚΕ, θα σας θυμίσω το σχέδιο των λιμνών και το «δικαίωμα του μακεδονικού λαού στην αυτοδιάθεση». Η συμφωνία της Γιάλτας ήταν γεγονός, αλλά ο Στάλιν ως γνήσιος κομμουνιστής τακτικιστής, υποστήριζε τον συμμοριτοπόλεμο μέσω των γειτονικών μας κομμουνιστικών χωρών (υπάρχει η αλληλογραφία με τον Ζαχαριάδη καθώς και άλλων στελεχών του κόμματος) με οπλισμό και τα γνωστά κέντρα εκπαίδευσης ανταρτών. Για αυτό τον λόγο και ο ΟΗΕ αναγνώρισε τον πόλεμο ως Συμμοριτοπόλεμο διότι υπήρξε εμπλοκή ξένης δύναμης. Ο όρος «Εμφύλιος» επινοήθηκε στη Μεταπολίτευση στα πλαίσια της εθνικής συμφιλίωσης. Τέλος, θυμηθείτε την 6η ολομέλεια της κεντρικής κπιτροπής του ΚΚΕ (16-10-1949) που οι αποφάσεις της συμπυκνώθηκαν στο σύνθημα «το όπλο παρά πόδα»…
Ο κύριος Αλεξίου και ο κύριος Κοντονάσιος φαίνεται πως έχουν διδαχθεί ορθά την Ιστορία και γι’ αυτό μιλάνε με ιστορικά επιχειρήματα.
Το ποιος εχει διαβασει μόνο την ιστορία που έγραψε ο Πλεύρης είναι πασιφανές.
Δυστυχώς για όλους μας η επέμβαση των Άγγλων και των Αμερικανών ήταν καθοριστική και ευεργετική για τους γερμανοτσολιαδες και δοσιλογους της κατοχής.
Όλοι τους έζησαν και έσπειραν παντού μούλικα που ορίζουν τις τύχες μας έως σήμερα.
Όπως και τότε έτσι και τώρα, υπάρχουν ένθερμοι υποστηρικτές των γερμανοτσολιάδων. Τότε σημάδευαν με μπογιές τα σπίτια των ανταρτών και τώρα σκορπίζουν την κοπριά τους στις ιστοσελίδες.
ΕΛΛΗΝΑ ΘΥΜΗΣΟΥ ΤΟ ΧΩΜΑ ΠΟΥ ΠΑΤΑΣ
ΛΕΥΤΕΡΩΣΕ Ο ΑΡΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΑΜ ΕΛΑΣ.
Κύριε Ροδίτη, οι αμερικάνοι θέλανε και θέλουνε να είναι οι καουμπόυδες του κόσμου. Ποτέ και σε καμμία χώρα δεν έδειξαν καλοσύνη, ότι έκαναν και συνεχίζουν να κάνουν ήταν για να ελέγχουν τις χώρες και τους λαούς τους. Υπήρχε από την μία ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμος και από την άλλη το κομμουνιστικό μπλοκ. Η Ελλάδα ήταν υποταγμένη και ελεγχόμενη απο τους αμερικανούς πράκτορες και δε σήκωναν καμμμία διάθεση για αυτοκυριαρχία, όπως κάποιες φορές πήγαν να εκδηλωθούν, (το 1958 και το 1965) έστω και ισχνά!! Όπως κάθε εποχή έχει τις αυτοκραορίες της έτσι και τα τελευταία 70 χρόνια ζούμε στην αμερικάνικη αυτοκρατορία. Όλα τα υπόλοιπα για σχέδια Μάρσαλ και καλοσύνες είναι για στυγνή κατανάλωση…….
Παρεπιπτόντως ποτέ δεν υπαινίχθηκα-για να μη παίξουμε το παιχνίδι ο καλός δεξιός κι ο κακός αριστερός- ότι θ έ’ιμασταν καλύτερα στο σοβιετικό μπλοκ. Όμως η επιλογή του εμφυλίου πολέμου-πες το όπως αλλιώς θέλεις, συμμοριτοπόλεμο, β΄αντάρτικο, δεν έχει καμμία αξία και δεν με ενδιαφέρει- ήταν μια καλοστημένη παγίδα που οργάνωσαν οι Άγγλοι, πριν ακόμη τελειώσει ο πόλεμος και η αριστερή ηγεσία έπεσε μέσα!!!