Σήμερα 31 Μαΐου είναι η παγκόσμια ημέρα κατά του καπνίσματος. Καθιερώθηκε το 1988 με πρωτοβουλία του παγκόσμιου οργανισμού υγείας. Σκοπός της είναι να υπενθυμίζει στον κόσμο τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος στην ανθρώπινη υγεία και να παροτρύνει τους καπνιστές να το κόψουν.
Το κάπνισμα προκαλεί:
Το θάνατο 3,5 εκατομμυρίων ανθρώπων κάθε χρόνο.
Το 25% των θανάτων από καρδιοπάθεια.
Το 83% των θανάτων από χρόνια βρογχίτιδα και εμφύσημα.
Το 90% των περιφερειακών αγγειακών νόσων που συχνά οδηγούν σε ακρωτηριασμό.
Το 82% των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα.
Το 2030 σύμφωνα με μία έρευνα του παγκόσμιου οργανισμού υγεία το κάπνισμα θα επιφέρει το θάνατο σε ένα τρίτο παραπάνω άτομα από ότι τώρα.
Η Ελλάδα είναι μία από τις πρώτες χώρες στην Ευρώπη σε κατανάλωση τσιγάρων. Το 33% των εφήβων ηλικίας 12-18 ετών έχουν δοκιμάσει τσιγάρο. Οι θάνατοι από καρκίνο του πνεύμονα στη χώρα μας ξεπερνούν πλέον τους 6.000 ετησίως. Αυξάνονται όλο και περισσότερο οι νέες γυναίκες καπνίστριες. Δεν είναι τυχαίο ότι η πιθανότητα εμφράγματος αυξήθηκε κατά 50% τα τελευταία χρόνια στις γυναίκες σε σχέση με τους άντρες.
Η χώρα μας είναι επισήμως πρώτη στο παθητικό κάπνισμα. Το 64% των Ελλήνων εκτίθενται καθημερινά και παθητικά στον καπνό των καπνιστών όταν ο μέσος όρος έκθεσης στο παθητικό κάπνισμα στην Ευρώπη δεν ξεπερνά το 25%. Όταν είμαστε σε ένα πολυσύχναστο χώρο για περίπου δύο ώρες όπως ένα μπαρ που καπνίζουν, αυτό ισοδυναμεί με τέσσερα τσιγάρα.
Παθητικό κάπνισμα είναι η εισπνοή καπνού από τσιγάρα που καπνίζουν γύρω μας. Σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν καταγραφεί 150.000 θάνατοι παιδιών σε ετήσια βάση από το παθητικό κάπνισμα. Το παθητικό κάπνισμα αποτελεί μια σκληρή μορφή βίας και παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων που ασκείται σε όλους όσους υποχρεωτικά εκτίθενται στον καπνό τρίτων.
Συχνά οι καπνιστές θεωρούν πως αν κόψουν το τσιγάρο θα μπορέσουν να ανακτήσουν πλήρως την υγεία των πνευμόνων τους. Σύμφωνα με τους ειδικούς πνευμονολόγους αυτό είναι μόνο εν μέρει αλήθεια. Ενώ ορισμένα τμήματα των πνευμόνων μπορούν να θεραπευτούν, δυστυχώς όμως το μεγαλύτερο μέρος της καταστροφής είναι μόνιμο. Το κάπνισμα καταστρέφει τις μικροσκοπικές «τρίχες» στους πνεύμονες στους ανώτερους αεραγωγούς. Η κύρια λειτουργία τους είναι να προστατεύουν τους πνεύμονες από τις λοιμώξεις. Αυτό το σύστημα εν γένει καταστρέφεται από τον καπνό των τσιγάρων και έτσι μειώνεται η αποτελεσματικότητα του. Το κάπνισμα επίσης δημιουργεί και μόνιμες βλάβες στις κυψελίδες των πνευμόνων. Έτσι όσοι καπνίζουν είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ).
Οι καπνοβιομηχανίες ξοδεύουν δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο για διαφήμιση απεικονίζοντας τους ανθρώπους που καπνίζουν ως κάτι «μοντέρνο», «λαμπερό», με «μαγκιά», και με άλλα ελκυστικά γνωρίσματα χαρακτήρα. Τα τσιγάρα είναι εξαιρετικά εθιστικά λόγω της παρουσίας νικοτίνης στον καπνό.
Η καλύτερη στρατηγική για να σταματήσει κανείς το κάπνισμα είναι να το κάνει μια και έξω. Πολλοί άνθρωποι δεν μπορούν καν να διανοηθούν ότι το κόβουν τελείως και δεν καπνίζουν έστω λίγα τσιγάρα μέσα στη μέρα. Γι’ αυτούς είναι προτιμότερο από το να μην κάνουν τίποτα να το περιορίσουν έστω σε ένα βαθμό. Οι καπνιστές που επιθυμούν να κόψουν το κάπνισμα μπορούν να απευθύνονται στον πνευμονολόγο τους και τα ιατρεία διακοπής καπνίσματος όπου με την κατάλληλη υποστήριξη μπορούν να το πετύχουν. Παράλληλα το ηλεκτρονικό τσιγάρο δεν είναι φάρμακο, ούτε μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την διακοπή του καπνίσματος διότι διαιωνίζει την εξάρτηση από την νικοτίνη.
Η θέληση και η αποφασιστικότητα του καπνιστή αποτελούν τους σημαντικότερους παράγοντες για τη διακοπή του καπνίσματος.