Γράφει ο Παναγιωτόπουλος Γιώργος*
«Το τέλος του αγροτικού τομέα είναι και το τέλος του πολιτισμού στην Ευρώπη», είπε αγρότης με αφορμή τις κινητοποιήσεις για την προστασία της ευρωπαϊκής παραγωγής έναντι των αθρόων και ανεξέλεγκτων εισαγωγών από την Ουκρανία και τρίτες χώρες.
Μια ζοφερή πραγματικότητα γεννιέται στον βωμό των γεωπολιτικών και οικονομικών συμφερόντων με επίκεντρο τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Κατάρρευση των τιμών διάθεσης δημητριακών τοπικής παραγωγής, σε επίπεδο κάτω του 60% του κόστους παραγωγής, οδηγεί σε απόλυτη καταστροφή τον αγροτικό κόσμο της Ευρώπης και της Ελλάδας.
Με εισαγωγές αφορολόγητων και χαμηλής ποιότητας ουκρανικών γεωργικών προϊόντων που δε χρειάζεται να πληρούν τα αυστηρά πρότυπα ποιότητας, που δε χρειάζεται να συμμορφώνονται με τους κανονισμούς και τις ρυθμίσεις που απορρέουν από την Κοινή Αγροτική Πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η τοπική παραγωγή κινδυνεύει με χρεοκοπία και αφανισμό.
Με την κατάργηση της αρχής της κοινοτικής προτίμησης, ως δομικού στοιχείου της ΚΑΠ, και την απελευθέρωση των εισαγωγών αγροτικών-κτηνοτροφικών προϊόντων τρίτων χωρών στην ΕΕ, εξανεμίζεται η ελπίδα για βιώσιμο πρωτογενή τομέα στην Ελλάδα και την Ευρώπη.
Χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκονται στη δίνη των αγροτικών κινητοποιήσεων με προτάγματα τα δίκαια αιτήματα και την αγωνία για το μέλλον της πρωτογενούς παραγωγής. Στον αντίποδα των κινητοποιήσεων, οι πολιτικές ηγεσίες των χωρών και το διευθυντήριο της ΕΕ, στέκουν άβουλα και παθητικά αντί να προχωρήσουν σε ενέργειες προστασίας της παραγωγικής βάσης και της πολύπαθης κοινωνικής ομάδας των παραγωγών.
Στο παρασκήνιο και πολλές φορές υπό το φως του ηλίου, γίνονται αντιληπτά τα αποτελέσματα της αβελτηρίας και αδιαφορίας των κρατούντων. Το «αυγό του φιδιού εκκολάπτεται» και πάλι στο θερμοκήπιο της αδράνειας ή αποτυχίας της ευρωπαϊκής πολιτικής. Ας το σκεφτούμε πριν είναι αργά. Αυτό όμως είναι μια ξεχωριστή δημόσια συζήτηση.
Ο παραγωγικός ιστός της χώρας φθίνει επικίνδυνα σε μια περίοδο, που λόγω των γεγονότων και εξελίξεων, έπρεπε να αποτελεί προτεραιότητα και στόχευση της πολιτικής για την εθνική επιβίωση.
Έγραφα πριν κάποιο διάστημα (τέλος του 2022) ότι: «Σύμφωνα με τα στοιχεία της τελευταίας απογραφής Γεωργίας-Κτηνοτροφίας το 2021 (έτος αναφοράς 2020), η συνολική χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση σε σχέση με την προηγούμενη απογραφή 2011 (έτος αναφοράς 2009), είναι μειωμένη κατά 6,5 εκατομμύρια στρέμματα περίπου, ενώ ο αριθμός των απασχολούμενων (κάτοχοι αγροτικών εκμεταλλεύσεων και μέλη των οικογενειών τους) έχει μειωθεί κατά 30% στους αποκλειστικά απασχολούμενους στον πρωτογενή τομέα και κατά 57% σε όσους έχουν και άλλες δραστηριότητες σε επίπεδο χώρας.
Στην περιφέρεια Δυτ. Ελλάδας, κατά το ίδιο διάστημα, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο αριθμός γεωργικών εκμεταλλεύσεων μειώθηκε κατά 22,5%, η χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση μειώθηκε κατά 20% και ο αριθμός των απασχολούμενων (κάτοχοι αγροτικών εκμεταλλεύσεων και μέλη των οικογενειών τους) έχει μειωθεί κατά 24% στους αποκλειστικά απασχολούμενους στον πρωτογενή τομέα και κατά 50% σε όσους έχουν και άλλες δραστηριότητες».
Αποτέλεσαν αυτά τα στοιχεία θέμα ουσιαστικού προβληματισμού, ανάληψης πρωτοβουλιών και ενεργοποίησης φορέων της πολιτικής και του κράτους;
Η απάντηση είναι, ΟΧΙ.
Η κατάσταση επιδεινώνεται. Τα χρέη των παραγωγών πολλαπλασιάζονται. Η δύσκολη πορεία ζωής μετατρέπεται σε πλήρη αδυναμία.
Η χώρα υποθηκεύει το μέλλον της στερούμενη τον διαχρονικό στυλοβάτη της κοινωνίας, τον πρωτογενή τομέα, ως αποτέλεσμα μιας αδιάφορης ή κατά πολλούς, μη πατριωτικής πολιτικής.
Αλήθεια, ισχύει ότι χιλιάδες τόνοι καλαμποκιού (πιθανόν αμφίβολης ποιότητας) εισήχθησαν δια του λιμανιού της Κυλλήνης προερχόμενοι από Ουκρανία ή τρίτες χώρες με αποτέλεσμα η τοπική παραγωγή να μένει στα αζήτητα;
Ισχύει ότι τεράστιες ποσότητες λαχανικών εισάγονται από Τουρκία αφήνοντας στα χωράφια την τοπική παραγωγή;
Ισχύει ότι ακολουθούν για εισαγωγή κτηνοτροφικά προϊόντα που θα δώσουν την χαριστική βολή στον ήδη πληγμένο κτηνοτρόφο;
Μάλλον οι παραπάνω δείκτες θα επιδεινωθούν με καταστροφικά αποτελέσματα. Μαζί τους η χώρα και η κοινωνία θα απωλέσει έναν από τους ελάχιστους και εναπομείναντες βασικούς πυλώνες.
Κάποιες ερωτήσεις,
- Τι έχουν να πουν για την εξέλιξη αυτή οι πολιτικοί και ειδικά της Ηλείας;
- Ποια είναι η θέση των αυτοδιοικητικών θεσμών για το αδιέξοδο που βιώνουν οι πολίτες τους;
- Ποιος θα απαντήσει για το «τέλος εποχής» του πρωτογενούς τομέα;
Μάλλον θα συνεχίσουν να κρύβονται και θα χειροκροτούν, εντός των σαλονιών τους, τις αποφάσεις για τα δις ευρώ σε τρίτους και «λίγες δραχμές» στον παρακατιανό αγρότη.
*Αν. καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών