Στην τελευταία συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου το βασικό θέμα που απασχόλησε, πλην της ανακοίνωσης Κατσιφάρα για την αποχώρηση του από περιφερειακός σύμβουλος, ήταν η ενημέρωση για την έγκριση του νέου ΕΣΠΑ 2021-27 της Δυτικής Ελλάδας ύψους 636 εκ. ευρώ, που πρόκειται άλλωστε να αποτελέσει και το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο της περιοχής.
Ο προβληματισμός ωστόσο ήταν διάχυτος καθώς για υποδομές προβλέπονται ελάχιστα, μόλις το 7%, πράγμα που σημαίνει ότι ο σχεδιασμός για υλοποίηση έργων καθίσταται αντικειμενικά δύσκολος.
Ο ίδιος βέβαια ο Περιφερειάρχης ανέφερε ότι θα αναζητηθούν και άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία, ωστόσο αυτό που λίγοι ίσως αποκωδικοποίησαν ήταν η αναφορά του Νεκτάριου Φαρμάκη ότι θα πρέπει να τρέξουν οι διαδικασίες για τις προσκλήσεις του ΕΣΠΑ, προκειμένου να μην υπάρξει χρηματοδοτικό κενό τους επόμενους μήνες και να γίνει άμεσα εφικτή η διάχυση των πόρων προς τις τοπικές κοινωνίες.
Αυτός άλλωστε είναι και ο μεγάλος φόβος, όχι μόνο της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, αλλά γενικότερα της αυτοδιοίκησης. Πιο συγκεκριμένα, οι λόγοι είναι οι εξής:
– Το προηγούμενο ΕΣΠΑ 2014-20 έχει σχεδόν ολοκληρωθεί, επομένως δεν προβλέπεται η απορρόφηση πόρων από εδώ για έργα και δράσεις.
– Το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων εμφανίζει ήδη καθυστερήσεις στις πληρωμές, με αποτέλεσμα να υπάρχει και υστέρηση στην ολοκλήρωση των χρονοδιαγραμμάτων. Σε αυτό προστίθεται και το ότι τους επόμενους μήνες η έμφαση από την πολιτεία και την κυβέρνηση θα δοθεί στην αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και της ανακούφισης των νοικοκυριών, επομένως ίσως να μην υπάρχει διαθεσιμότητα πόρων προς την αυτοδιοίκηση, άρα και πάγωμα στις συγχρηματοδοτούμενες δράσεις.
– Από αρχές του 2023 η χώρα μπαίνει σε μια μακρά προεκλογική περίοδο, με τις εθνικές εκλογές να προβλέπονται στα τέλη Απριλίου και Ιούνιο εάν επαναληφθούν. Με δεδομένο ότι οι αυτοδιοικητικές εκλογές θα διεξαχθούν τον Οκτώβριο του 2023, πρόκειται πλέον για μια περίοδο 10 μηνών, όπου είθισται στη χώρα τα μολύβια να κατεβαίνουν και ο προγραμματισμός να βρίσκεται στον αέρα, ιδίως από πλευρά κυβερνητικών φορέων.
– Τέλος, προβληματισμός υπάρχει σχετικά με τη δομή του ίδιου του ΕΣΠΑ και αυτό διότι ενώ στα προηγούμενα δινόταν προτεραιότητα σε υποδομές και ανάπτυξη, στο νέο ΕΣΠΑ την πρωτοκαθεδρία έχουν τομείς όπως η κοινωνική πρόνοια, η ψηφιακή διακυβέρνηση, αλλά και η Ενέργεια και το Περιβάλλον.
Τομείς στους οποίους θα διατεθούν η πλειοψηφία των νέων πόρων, αλλά αποτελούσαν και περιορισμένα, μέχρι πρότινος, πεδία για τη χώρα. Ιδίως για την ενέργεια, το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή και την πράσινη επιχειρηματικότητα στη Δυτική Ελλάδα προβλέπονται πόροι μεταξύ 130 έως 180 εκ. ευρώ, που αποτελεί και το μεγαλύτερο ποσοστό του νέου ΕΣΠΑ!
Το ενθαρρυντικό όμως είναι ότι τα παραπάνω είχαν συνυπολογιστεί στο σχεδιασμό από την Περιφερειακή Αρχή εδώ και αρκετό καιρό, για αυτό άλλωστε υπήρχαν και ταχείς διαδικασίες στην προετοιμασία, προκειμένου η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας να είναι από τις πρώτες που έχουν πλέον εγκεκριμένο ΕΣΠΑ.
Ωστόσο, καταλυτικές για αυτό ήταν και έγκαιρες προσπάθειες που κατέβαλε ο αντιπεριφερειάρχης Βιώσιμης Ανάπτυξης, Ενέργειας και Περιβάλλοντος κ. ΛάμπροςΔημητρογιάννης , καθώς επίσπευσε όλες τις απαραίτητες περιβαλλοντικές γνωμοδοτήσεις για το σύνολο των ευρωπαϊκών και κρατικών προγραμμάτων που εμπλέκεται η Περιφέρεια.
Ο ρόλος του κ. Δημητρογιάννη αναμένεται να είναι τους επόμενους μήνες κομβικός, καθώς όπως ήδη αναφέρθηκε, το μεγαλύτερο μέρος του νέου ΕΣΠΑ αφορά τις αρμοδιότητές του, ενώ παράλληλα προγραμματίζονται και συγκεκριμένες πρωτοβουλίες. Μεταξύ αυτών:
– Σε σύντομο χρονικό διάστημα αναμένεται να υπάρξει ευρεία ενημέρωση σε όλους τους φορείς για το Περιφερειακό Σχέδιο Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή. Το συγκεκριμένο σχέδιο είναι σχεδόν ολοκληρωμένο, ωστόσο απόφαση της Περιφερειακής αρχής είναι εκτός της ενημέρωσης να τεθούν και προτεραιότητες για το μέλλον. Η σημασία του είναι πολύ σπουδαία, καθώς θα αποτελέσει και τον οδηγό για υλοποίηση νέων έργων και δράσεων, όπως τα αντιπλημμυρικά και η διαχείριση αποβλήτων.
– Ετοιμάζεται γοργά το Περιφερειακό Παρατηρητήριο Ενέργειας, μια καινοτόμα πανελλαδική πρωτοβουλία, που θα χρησιμεύσει ως φορέας καταγραφής των ενεργειακών δεδομένων της περιοχής, θα παρέχει σημαντικές πληροφορίες για τη διαχείριση της ενεργειακής κρίσης, θα συνδράμει στη διαμόρφωση στρατηγικών ενεργειακών πολιτικών και θα υλοποιεί δράσεις αντιμετώπισης της ενεργειακής φτώχειας.
– Προγραμματίζονται το επόμενο διάστημα συναντήσεις με Δήμους και θεσμικούς φορείς, ώστε να τεθούν επί τάπητος οι προτεραιότητες των Δήμων σε περιβαλλοντικά ζητήματα. Με αυτό τον τρόπο επιδιώκεται η επίσπευση των απαραίτητων προσκλήσεων ώστε οι Δήμοι να υποβάλλουν έγκαιρα και έγκυρα τις προτάσεις τους.
– Είναι ήδη σε υλοποίηση δράσεις που αφορούν πιλοτικά έργα για τη διάβρωση των ακτών, την αποκατάσταση των πυρόπληκτων περιοχών και την αντιπλημμυρική θωράκιση. Οι συγκεκριμένες δράσεις θα αποτελέσουν και παράδειγμα για αντίστοιχες δράσεις στο μέλλον.
– Σημαντικότατες επίσης είναι οι δράσεις που έχουν ήδη ανακοινωθεί και ξεκινούν να υλοποιούνται, για την προστασία και ανάδειξη των υδάτων, ιδίως των πέντε φυσικών λιμνών της Αιτωλοακαρνανίας.
– Το επόμενο διάστημα αναμένονται και οι γνωμοδοτήσεις της Περιφέρειας για σημαντικότατα ζητήματα όπως τα αντιπλημμυρικά της Ιόνιας Οδού, τον αγωγό EASTMED που θα διέλθει και του νομού καθώς και του μεγάλου έργου Αντλιοταμιεύσης στο Βάλτο.
Στα παραπάνω να συμπεριληφθεί ότι η Περιφέρεια συνεχίζει να εμφανίζει εντυπωσιακούς δείκτες στην αύξηση πράσινων επιχειρήσεων αλλά και στις ήπιες μορφές ενέργειας, ενώ για πρώτη φορά αναμένεται να εγκριθεί στην περιοχή η λειτουργία μονάδων αποθήκευσης ενέργειας, κάτι το οποίο προσδίδει άμεσα οφέλη σε πολλά επίπεδα. Σαφώς και παραμένει πάγια η εναντίωση της Περιφέρειας στα αιολικά έργα λόγω χωροταξικού, κάτι το οποίο ενίοτε προκαλεί και το μειδίαμα κυβερνητικών στελεχών.
Τέλος, σε καθημερινή βάση μια ομάδα στελεχών της Περιφερειακής αρχής με επικεφαλής τον ίδιο τον Περιφερειάρχη, έχει αναλάβει το δύσκολο έργο της υλοποίησης του project των Ενεργειακών Κοινοτήτων, προκειμένου να επιταχυνθούν οι σχετικές διαδικασίες.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι εντός του μήνα θα δοθούν οι απαραίτητες εγκρίσεις, για αυτό άλλωστε το τελευταίο διάστημα έχουν πυκνώσει οι συναντήσεις εργασίας στην Αθήνα, τόσο του Νεκτάριου Φαρμάκη, όσο και του Λάμπρου Δημητρογιάννη. Προσφάτως άλλωστε, το συγκεκριμένο έργο τέθηκε και επίσημα από την κυβέρνηση ως έργο πρώτης προτεραιότητας πανελλαδικά από την αυτοδιοίκηση.