Με διπλή επετηρίδα Ειρηνοδικών- Πρωτοδικών, τη διάταξη των δικαστικών σχηματισμών ανά τη χώρα όπως την έχει παρουσιάσει το dikastiko.gr , δηλαδή τελικά με 3 περιφερειακά Πρωτοδικεία στην Αττική και 2 στον Πειραιά και μια απόφαση που θα ληφθεί πιθανότατα σήμερα σε ανώτατο επίπεδο για τα Πρωτοδικεία Βοιωτίας- Αιτωλοακαρνανίας, μπαίνει στην τελική ευθεία το σχέδιο για τον νέο δικαστικό χάρτη της χώρας.
Η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση, πιθανότατα η πιο ριζική στην ιστορία της Ελληνικής Δικαιοσύνης, αναμένεται πλέον οριστικά να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση τις αμέσως επόμενες μέρες καθώς πλέον δεν υπάρχει άλλος χρόνος καθυστέρησης. Κι αυτό για να είναι ένα από ορόσημα του Ταμείου Ανάκαμψης, γεγονός που σημαίνει πως θα πρέπει να ψηφιστεί άμεσα ώστε να αποδεσμευθούν συγκεκριμένοι πόροι προς τη χώρα.
Το σχέδιο για τον νέο δικαστικό χάρτη
Σύμφωνα με το σχέδιο ο δικαστικός χάρτης της χώρας θα τεθεί σε λειτουργία στις 16/9/2024, δηλαδή με την έναρξη του νέου δικαστικού έτους, αφού σύμφωνα με τον σχεδιασμό του Υπουργείου Δικαιοσύνης (Γ. Φλωρίδης, Ι. Μπούγας) το νομοσχέδιο μετά από εξαντλητικό διάλογο με τους φορείς (δικαστές, δικηγόρους, δικαστικούς υπαλλήλους και τοπικούς φορείς κάθε περιοχής) μπαίνει άμεσα σε δημόσια διαβούλευση. Μάλιστα υπάρχει δεδομένος χρονικός ορίζοντας εφαρμογής:
-Θα πρέπει έως τις 16/9/2024 να εφαρμοστεί το 40% της μεταρρύθμισης
-Να είναι πλήρως εφαρμοσμένη έως 31/12/2025
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, το τελικό σχέδιο είναι έτοιμο και θα τεθεί σε εφαρμογή, με επιμέλεια του υφυπουργού Δικαιοσύνης Ι. Μπούγα, κατά το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του με το νέο δικαστικό έτος. Μικρή εξαίρεση η Αττική, όπου θα λειτουργήσει κατά το μεγαλύτερο μέρος του άμεσα, αλλά ελλείψει κτιριακών εγκαταστάσεων, τα νέα περιφερειακά Πρωτοδικεία (3 τελικά) θα λειτουργήσουν ως τέτοια από το 2026. Το ίδιο θα συμβεί και για τον Πειραιά (2 τελικά Περιφερειακά Πρωτοδικεία).
Αθήνα- Πειραιάς
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, ειδικά για την Αθήνα και τον Πειραιά:
-Θα τεθεί άμεσα σε εφαρμογή ο διαχωρισμός του Πρωτοδικείου Αθηνών (υπό ενιαία διοίκηση) σε Ποινικό που θα στεγαστεί στην Ευελπίδων και Πολιτικό με έδρα στην Λουκάρεως στο κτίριο που στεγάζονται το Ειρηνοδικείο Αθηνών και τμήμα του Πρωτοδικείου.
-Στην Αθήνα (καταργούνται όλα τα Ειρηνοδικεία και) θα λειτουργήσουν τελικά 3 περιφερειακά Πρωτοδικεία, αλλά σε δεύτερο χρόνο δηλαδή από 31/12/2025. Μέχρι τότε θα λειτουργούν ως τέτοια, αλλά με αρμοδιότητα ύλης Ειρηνοδικείου (20.000 ευρώ) ώστε να λυθεί το κτιριακό ζήτημα. Όταν λυθεί θα λειτουργούν ως Πρωτοδικεία με πλήρη αρμοδιότητα.
-Στον Πειραιά (καταργούνται όλα τα Ειρηνοδικεία και) θα λειτουργήσουν τελικά 2 περιφερειακά Πρωτοδικεία, αλλά σε δεύτερο χρόνο δηλαδή από 31/12/2025. Μέχρι τότε θα λειτουργούν ως τέτοια, αλλά με αρμοδιότητα ύλης Ειρηνοδικείου (20.000 ευρώ).
-Έως 31/12/2025 θα πρέπει επίσης να υλοποιηθεί το σχέδιο βάσει του οποίου προβλέπεται ότι το σύνολο των δήμων του παραλιακού μετώπου της Αθήνας, η δικαστική αρμοδιότητα των οποίων ανήκει στην Αθήνα, μεταφέρεται στα δικαστήρια του Πειραιά (το Φάληρο, ο Άλιμος, η Γλυφάδα, η Βούλα, η Καλλιθέα, ο Ταύρος κ.λπ.). Συνολικά πάνω από ενάμισι εκατομμύριο πολίτες θα δικάζουν τις υποθέσεις τους στον Πειραιά (φεύγουν από την Αθήνα) οι υπηρεσίες του οποίου θα στεγαστούν σε νέο κτίριο. Αυτό όμως θα γίνει όταν είναι έτοιμο το νέο Δικαστικό Μέγαρο Πειραιά.
Πλήρης ένταξη
Από 16/9/2024 (μετά την ψήφισή του βέβαια) τίθεται σε εφαρμογή ο δικαστικός χάρτης και:
-Θα εφαρμοστεί ο βασικός πυλώνας της μεταρρύθμισης που είναι η ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας με την ένταξη περίπου 1.000 Ειρηνοδικών στην αρμοδιότητα των Πρωτοδικείων, τη μετατροπής τους σε μικρά περιφερειακά Πρωτοδικεία (με την επιλογή σε κάθε νομό να λειτουργεί ένα Κεντρικό- περιφερειακό Πρωτοδικείο) και την κατάργηση περίπου 100 Ειρηνοδικείων. Οι ειρηνοδίκες (και σε Αθήνα- Πειραιά) θα ανήκουν οργανικά στο κεντρικό Πρωτοδικείο, και θα δικάζουν όταν χρειάζεται στα περιφερειακά πρωτοδικεία.
Επετηρίδα
Η απόφαση του Υπουργείου Δικαιοσύνης , και μετά από συνάντηση με την Ένωση Δικαστών Εισαγγελέων που πραγματοποίησε σχετικό δημοψήφισμα , είναι να υπάρχουν δύο χωριστές επετηρίδες, Ειρηνοδικών και Πρωτοδικών, με τους πρώτους εφόσον το επιθυμούν να υποβάλλουν αίτηση προς το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο για μεταπήδηση στην επετηρίδα των Πρωτοδικών. Ερώτημα παραμένει αν θα μπαίνουν εμβόλιμα ή στο τέλος της επετηρίδας, με το δεύτερο ενδεχόμενο να μοιάζει πιο πιθανό. Όπως είχε γράψει άλλωστε στο dikastiko.gr ο υφυπουργός Δικαιοσύνης Ι. Μπούγας “η θέσπιση παράλληλης επετηρίδας Ειρηνοδικών και Πρωτοδικών”, αποσκοπεί “να διασφαλιστεί η υπηρεσιακή κατάσταση των Ειρηνοδικών με δυνατότητα μετακίνησης, έπειτα από αίτησή τους και απόφαση του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου, σύμφωνα με τις διατάξεις του Συντάγματος”.
Λύσεις
Λύθηκε επίσης το θέμα με 12-13 Ειρηνοδικεία που έδωσαν μάχη να μην καταργηθούν και να παραμείνουν ως περιφερειακά πρωτοδικεία προβάλλοντας αριθμητικά στατιστικά πλήθους υποθέσεων. Π.χ ο Λαγκαδάς που αναζητά κτίριο έως τις 16/9/24.
Επίσης σήμερα αναμένεται να δοθεί η τελική απάντηση για τη “μάχη” σε Βοιωτία και Αιτωλοακαρνανία για το που θα είναι το κεντρικό Πρωτοδικείο. Εν ολίγοις Θήβα vs Λιβαδειά και Μεσολόγγι vs Αγρίνιο. Η απόφαση θα ληφθεί σε ανώτατο επίπεδο, καθώς υπάρχουν σφοδρές αντιδράσεις και εκατέρωθεν επιχειρήματα.
Παναγιώτης Στάθης- dikastiko.gr