Έναν αιώνα μετά, μαζί με τέλεση του πανηγυρικού Εσπερινού στο εκκλησάκι της Υψηλής Παναγιάς, στην Μεγάλη Χώρα Αγρινίου, παραμονές της εορτής του Γενεσίου της Θεοτόκου, αναβίωσε το έθιμο των Αρματωμένων.
Μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου «Παλαιόκαστρο» της Νεάπολης Αγρινίου, του Συλλόγου Σαρακατσαναίων Βάλτου Ξηρομέρου Ευρυτανίας «Οι Σταυραετοί των Αγράφων» και του Πολιτιστικού Συλλόγου “Παναγία Βλαχερνών” Ελαιοφύτου αναβίωσαν το έθιμο το οποίο σύμφωνα με την παράδοση τελούταν κάθε έτος στις αρχές του Σεπτεμβρίου.
Την εκδήλωση ανέλαβαν να διοργανώσουν ο δήμος Αγρινίου σε συνεργασία με την κοινότητα Ελαιοφύτου. Πλήθος πιστών και κόσμου έδωσαν το «παρών».
Ο Αλέξιος Γ. Κατεφίδης, καθηγητής και ερευνητής ήταν αυτός που έδωσε ουσιαστικά το ερέθισμα για να κινητοποιηθούν οι εμπλεκόμενοι φορείς, με την αρωγή του αντιπροέδρου της ΔΕΥΑ Αγρινίου Κωνσταντίνου Κιτσοπάνου, που κατάγεται από την περιοχή, για την αναβίωση του εθίμου.
Σε ότι αφορά το ιστορικό πλαίσιο, τον Σεπτέμβριο του 1684, στη θέση “STURMILUS”, σημερινή περιοχή Όχθια, στη διάβαση του Αχελώου προς την Υψηλή Παναγία, έγινε μάχη των Ενετών του Μοροζίνι κατά των Οθωμανών.
Από το 1826 στα μέρη αυτά μετεγκαταστάθηκαν φάρες Σουλιωτών, με το έθιμο να διεξάγεται αδιάλειπτα μέχρι το 1910, συνοδεία ιππικών αγώνων, οπότε και σταμάτησε, στη «δίνη» των Βαλκανικών Πολέμων.
Στόχος πλέον να γίνει ξανά θεσμός…
Δείτε βίντεο και φωτογραφίες: