Γράφει η Κατερίνα Σχισμένου
Σήμερα είναι η «Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας», η οποία καθιερώθηκε το 2017, με την υπ. αριθμ. 17889 κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Εξωτερικών και Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων. Έτσι μέσα στις ατζέντες των εορτασμών της κοπής της πίτας του κάθε συλλόγου και γιορτής και μια παγκόσμια ημέρα της γλώσσας μας. Αυτής της τόσο αρχαίας και μακρινής γλώσσας που εμφανίστηκε στον ελληνικό τοπικό κορμό . Η ελληνική γλώσσα είναι μια από τις αρχαιότερες ευρωπαϊκές γλώσσες και υπάρχει μια μοναδική συνέχεια αιώνων που φτάνει έως τις μέρες μας.
Ανήκει επίσης στον βαλκανικό δεσμό και χώρο. Στην ελληνική γλώσσα, έχουμε γραπτά κείμενα ήδη από τον 15ο αιώνα π.Χ. Η γλώσσα του Ομήρου και του Ηροδότου, του Θουκυδίδη,του Ξενοφώντα και των τραγικών, η γλώσσα που ομολόγησε η Αντιγόνη τον έρωτα και την ηθική και ο Προμηθέας την κλοπή του. Η γλώσσα του διαλόγου του Σωκράτη , της διαλεκτικής του και των διαλόγων του Πλάτωνα, της Πολιτείας του, ο Αριστοτέλης των Πολιτικών του και αμέτρητες οι λέξεις του ευ ζην και θνήσκειν…. Η Ελληνική γλώσσα έχει λέξεις για έννοιες οι οποίες παραμένουν χωρίς απόδοση στις υπόλοιπες γλώσσες, όπως άμιλλα, θαλπωρή και φιλότιμο. Μόνον η Ελληνική γλώσσα ξεχωρίζει τη ζωή από το βίο, την αγάπη από τον έρωτα. Μόνο με την ελληνική ελάλησαν τα αηδόνια και μίλησαν οι άγγελοι. «Και πρέπει να προσθέσω πως νιώθει πάντα την ανάγκη ν’ ακούει τούτη την ανθρώπινη φωνή που ονομάζουμε ποίηση. Αυτή τη φωνή που κινδυνεύει να σβήσει κάθε στιγμή από στέρηση αγάπης και ολοένα ξαναγεννιέται. Κυνηγημένη, ξέρει πού να ‘βρει καταφύγιο· απαρνημένη, έχει το ένστικτο να πάει να ριζώσει στους πιο απροσδόκητους τόπους. Γι’ αυτή δεν υπάρχουν μεγάλα και μικρά μέρη του κόσμου.
Το βασίλειό της είναι στις καρδιές όλων των ανθρώπων της γης, θα πει ο Σεφέρης στην ομιλία του κατα την βράβευσή του στις 10 Δεκεμβρίου 1963, στην τελετή απονομής του Νόμπελ λογοτεχνίας που έγινε στη Στοκχόλμη. Και ακολούθως ο Οδ. Ελύτης, «Παρ’ όλ’ αυτά, μια γλώσσα που μιλιέται επί δυόμιση χιλιάδες χρόνια χωρίς διακοπή και μ’ ελάχιστες διαφορές. Η παράλογη αυτή, φαινομενικά, διάσταση, αντιστοιχεί και στην υλικο-πνευματική οντότητα της χώρας μου. Που είναι μικρή σε έκταση χώρου και απέραντη σε έκταση χρόνου. Μιλάμε καθημερινά τις ίδιες λέξεις που χρησιμοποιούσαν μία Σαπφώ ή ένας Πίνδαρος π.χ. -χωρίς ωστόσο να έχει το αντίκρυσμα που είχαν εκείνοι επάνω στην έκταση της πολιτισμένης τότε ανθρωπότητας. Εάν η γλώσσα αποτελούσε απλώς ένα μέσον επικοινωνίας, πρόβλημα δεν θα υπήρχε. Συμβαίνει όμως ν’ αποτελεί και εργαλείο μαγείας και φορέα ηθικών αξιών.Αποκτά η γλώσσα στο μάκρος των αιώνων ένα ορισμένο ήθος. Και το ήθος αυτό γεννά υποχρεώσεις. Χωρίς να λησμονεί κανείς ότι στο μάκρος εικοσιπέντε αιώνων δεν υπήρξε ούτε ένας, επαναλαμβάνω ούτε ένας, που να μην γράφτηκε ποίηση στην ελληνική γλώσσα. Να τι είναι το μεγάλο βάρος παράδοσης που το όργανο αυτό σηκώνει. Το παρουσιάζει ανάγλυφα η νέα ελληνική ποίηση.»
Και τελειώνοντας για την ελληνική γλώσσα του Νικ. Βρεττάκου
«Ὅταν κάποτε φύγω ἀπὸ τοῦτο τὸ φῶς
θὰ ἑλιχθῶ πρὸς τὰ πάνω ὅπως ἕνα
ρυακάκι ποὺ μουρμουρίζει.
Κι ἂν τυχὸν κάπου ἀνάμεσα
στοὺς γαλάζιους διαδρόμους
συναντήσω ἀγγέλους, θὰ τοὺς
μιλήσω ἑλληνικά, ἐπειδὴ
δὲν ξέρουνε γλῶσσες. Μιλᾶνε
μεταξύ τους μὲ μουσική.»
Ας θυμηθούμε και τη γλώσσα μας, γιατί αυτή είναι η ταυτότητά μας. «Μήγαρις έχω άλλο στο νού μου, πάρεξ ελευθερία και γλώσσα;» θα δηλώσει ο Διονύσιος Σολωμός. Και ο Αλ. Παπδιαμάντης «Καίτοι αγράμματη, η γραία μ’ εδίδαξεν ότι εις την ελληνικήν γλώσσαν, άλλως νοούμεν, άλλως ομιλούμεν και άλλως γράφομεν». Μια γλώσσα βαθιά, μια γλώσσα με μια μοναδική ιστορία και παράδοση που είπε και λάλησε μοναδικές στιγμές ανθρώπων και λαών.