Γράφει ο Σταύρος Η. Λαϊνάς*
Οι ωκεανοί καταλαμβάνουν πάνω από το 70% της επιφάνειας της γης και έχουν συνδεθεί από αρχαιοτάτων χρόνων με την ανθρώπινη εξέλιξη. Συνάμα ο τζίρος των οικονομικών δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τους ωκεανούς ξεπερνά τα 500 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως.
Η παγκόσμια ημέρα ωκεανών γιορτάζεται ήδη απ΄ το 1992. Ορίστηκε στις 8 Ιουνίου της ίδιας χρονιάς κατά τη διάρκεια της Συνόδου για τη Γη στο Ρίο Ντε Τζανέιρο, όταν υπεγράφη η συνθήκη για τη βιοποικιλότητα στην προσπάθεια προστασίας σπανίων ειδών τόσο του ζωικού όσο και του φυτικού βασιλείου.
Στις μέρες μας, η θαλάσσια ζωή και η βιοποικιλότητα στους ωκεανούς απειλούνται απ΄ την υπεραλίευση, τη μόλυνση και επίσης από το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Αν και η χώρα μας δεν περιβάλλεται από ωκεανούς, είναι εν τούτοις στενά συνδεδεμένη με το θαλάσσιο στοιχείο.
Είναι γεγονός πως η άνοδος της στάθμης της θάλασσας ποικίλλει ανάλογα με την περιοχή. Ήταν ήδη κατά μέσο όρο 20 εκατοστά τον 20ο αιώνα και συνεχίζεται με περίπου 3,3 χιλιοστά τον χρόνο, ρυθμός που μοιάζει να επιταχύνεται. Το χειρότερο ενδεχόμενο θα ήταν μια αύξηση ενός μέτρου μέχρι το τέλος του αιώνα σε σχέση με την περίοδο 1986-2005. Μια πρόσφατη επιστημονική μελέτη κάνει λόγο για υπολογισμό της ανόδου της στάθμης μεγαλύτερη του ενός μέτρου ακόμη κι αν η ανθρωπότητα καταφέρει να περιορίσει την άνοδο της θερμοκρασίας στους +2 βαθμούς Κελσίου.
Εξίσου ανησυχητικές είναι και οι διαπιστώσεις για άλλους δείκτες.
Η άνοδος της θερμοκρασίας στην επιφάνεια του ωκεανού, η άνοδος της θερμοκρασίας στο σύνολο του ωκεανού , η επιτάχυνση της οξίνισης που βλάπτει κυρίως τα κοράλια και τέλος οι «νεκρές ζώνες», όπου το υπερβολικά χαμηλό ποσοστό οξυγόνου εμποδίζει τη θαλάσσια ζωή.
Όλα αυτά επειδή ο ωκεανός απορροφά περίπου το 30% των εκπομπών CO2 που ωφείλονται στον άνθρωπο και περισσότερο από το 90% της επιπλέον θερμότητας που προκαλείται από τις εκπομπές αυτές, περιορίζοντας τις συνέπειες για την ανθρωπότητα.
Οι υπερασπιστές των ωκεανών ελπίζουν πως θα καταστεί δυνατό να συνειδητοποιηθεί ο άρρηκτος δεσμός ανάμεσα στη θάλασσα και το κλίμα.
Πρόσφατα ο Πίτερ Τόμσον, ειδικός απεσταλμένος του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ για το κλίμα, επιμένει στον ρόλο του πνεύμονα που διαδραματίζει ο ωκεανός μαζί με τα δάση.
«Μια αναπνοή στις δύο οφείλεται στο οξυγόνο που παράγεται από τον ωκεανό. Είναι λοιπόν καιρός για μας να κάνουμε ριζικές αλλαγές!!!» προσθέτει.
*Βιολόγος – Ιχθυολόγος
Περιβαλλοντολόγος