Παγωτά, ζαμπόν, λουκάνικα, πατατάκια, συσκευασμένο ψωμί, δημητριακά πρωινού, μπισκότα, ανθρακούχα ποτά, σοκολάτες, γιαούρτια με γεύση φρούτων και ζάχαρη, έτοιμες μπάρες πρωτεΐνης, σούπες στιγμής, κοτομπουκιές, συσκευασμένες πίτσες και πίτες, ζαχαρωτά, έτοιμα γεύματα, κατεψυγμένα μπιφτέκια burger. Αλλά ακόμη και κάποιες έτοιμες σαλάτες, όπως το χούμους. Αυτά είναι τα υπέρεπεξεργασμένα τρόφιμα που βρίσκονται στην κορυφή της λίστας και θα πρέπει να αποκλείσουμε από τη διατροφή μας.
Μελέτη μάλιστα που δημοσιεύτηκε στο British Medical Journal με στοιχεία
που συλλέχθηκαν από σχεδόν 10 εκατομμύρια ανθρώπους, έδειξε πως τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα (UPF) συνδέονται άμεσα με 32 βλαβερές συνέπειες για την υγεία, συμπεριλαμβανομένου του υψηλότερου κινδύνου καρδιακών παθήσεων, καρκίνου, διαβήτη τύπου 2, επιβαρυμένης ψυχικής υγείας και πρόωρου θανάτου. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έρευνα αυτού του είδους στον κόσμο.
Γιατί ονομάζονται υπερεπεξεργασμένα και πώς τα διακρίνουμε
Πρόκειται για βιομηχανικά σκευάσματα που αποτελούνται κυρίως από χημικά τροποποιημένες ουσίες που εξάγονται από τρόφιμα, μαζί με πρόσθετα για τη βελτίωση της γεύσης, της υφής, της εμφάνισης και της διάρκειας, με ελάχιστη έως καθόλου συμπερίληψη ολόκληρων τροφίμων.
Παραδείγματα
Μερικά παραδείγματα που δίνουν το μέγεθος της επεξεργασίας των τροφών είναι τα εξής:
– Το καλαμπόκι είναι μια τροφή με ελάχιστη επεξεργασία. Η κονσέρβα με καλαμπόκι είναι ένα επεξεργασμένο προϊόν και τα πατατάκια από καλαμπόκι υπερεπεξεργασμένο.
– Το καρότο είναι ένα φυσικό λαχανικό, ο χυμός καρότου ένα επεξεργασμένο προϊόν
και το κέικ καρότου είναι υπερεπεξεργασμένο.
– Παρόμοιο παράδειγμα είναι το σιτάρι που μετατρέπεται σε αλεύρι και μετά σε
έτοιμο μπισκότο, ή το μήλο που γίνεται κρέμα μήλου και μετά ζελεδάκι με γεύση
μήλο
Με απλά λόγια, το υπερπεξεργασμένο τρόφιμο δεν θυμίζει την αρχή μορφή που είχε το
τρόφιμο, δηλαδή δεν διακρίνουμε τη βασική πρώτη ύλη. Παράλληλα έχουν πολλά λιπαρά,
ζάχαρη, αλάτι, χρωστικές και συντηρητικά και είναι φτωχά σε βιταμίνες και φυτικές ίνες.
Ωστόσο, συχνά τα υπέρεπεξεργασμένα τρόφιμα δείχνουν υγιεινές επιλογές. Γιαούρτια με
γεύση φρούτων, σούπες ψυγείου, μπάρες γκρανόλα, χυμοί, δημητριακά πρωινού, dressing
σαλάτας με χαμηλά λιπαρά, καρυκεύματα, υποκατάστατα βουτύρου, κράκερ ή βούτυρα
ξηρών καρπών είναι τέτοιες τροφές. Οι ειδικοί συνιστούν να διαβάζουμε πάντα τα
συστατικά.
Πόσο επικίνδυνα είναι για την υγεία μας
Στη σύνοψη της έρευνας αναφέρεται: Βρέθηκαν άμεσες συσχετίσεις μεταξύ της έκθεσης
σε εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα και 32 παραμέτρους υγείας που καλύπτουν τη θνησιμότητα, τον καρκίνο και τα ψυχικά, αναπνευστικά, καρδιαγγειακά, γαστρεντερικά και
μεταβολικά νοσήματα.
Τα στοιχεία της μελέτης έδειξαν ότι η υψηλότερη πρόσληψη υπέρ-επεξεργασμένων τροφίμων (UPF) συσχετίστηκε με περίπου:
-50% αυξημένο κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακή νόσο,
-48 έως 53% υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης άγχους και κοινών ψυχικών διαταραχών
-22% αυξημένο κίνδυνο κίνδυνο κατάθλιψης
-21% μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου από οποιαδήποτε αιτία και
-12% μεγαλύτερο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2.
Ειδικά ευθύνονται μεταξύ άλλων για καρκίνο του μαστού, του παγκρέατος, του προστάτη και του παχέος εντέρου, υπέρταση, άσθμα, χαμηλή HDL χοληστερόλη, παχυσαρκία, μεταβολικό σύνδρομο και άλλα.