Αγιογράφος, ζωγράφος και γλύπτης ο Αντώνης Ναστούλης έχει δώσει τα διαπιστευτήρια του. Ο Αγρινιώτης δημιουργός μιλάει σήμερα για την τέχνη της αγιογραφίας με αφορμή και την αγιογράφηση στο εκκλησάκι του Αγίου Ευστράτιου στα Κοκκινοπήλια .
Του Μάκη Γουβέλη
Έχετε αγιογραφήσει το εκκλησάκι του Αγίου Ευσταθίου στα Κοκκινοπήλια Αγρινίου. Πως προέκυψε αυτή η αγιογράφηση;
Ο κ. Γεώργιος Καράτσαλος ,που έκτισε το εκκλησάκι το 2010, μου ανέθεσε την αγιογράφηση. Μετά από κουβέντα που κάναμε, αποφασίσαμε να γίνει η αγιογράφηση με νωπογραφίες. Όμως υπήρχε ένα πρόβλημα, επειδή το εκκλησάκι ήταν ήδη σοφατισμένο και δεν μπορούσαμε να κάνουμε την αγιογράφηση σε νωπογραφία. Έτσι αναγκαστήκαμε να επεξεργαστούμε ξανά όλους τους τοίχους, για να κατασκευαστούν και να «σταθούν» οι νωπογραφίες σύμφωνα με την βυζαντινή τεχνική.
Τι ακριβώς είναι η Νωπογραφία;
Οι Βυζαντινοί δεν έκαναν τις αγιογραφίες σε μουσαμά και μετά να τις κωλύσουν στους τοίχους ,όπως σήμερα. Τις έκαναν επάνω σε νωπό επίχρισμα των τοίχων και τις άφηναν μετά να στεγνώσουν. Έτσι δεν υπήρχαν αλλοιώσεις και φθορές στα χρώματα. Έχει δε πολύ μεγάλη δυσκολία αυτό να γίνει γιατί αν κάνεις κάποιο λάθος δεν διορθώνεται, επίσης πρέπει να γίνει η Εικόνα πριν στεγνώσει ο τοίχος. Είναι μια τεχνική που είναι δύσκολη και απαιτεί την εμπειρία του αγιογράφου.
Ασχολείστε πολλά χρόνια με την αγιογραφία , πως ξεκινήσατε;
Ασχολούμαι από το 1977 όπου σπουδαστής στην Αθήνα μαθήτευσα κοντά στον μεγάλο αγιογράφο Γιάννη Βασιλόπουλο. Τότε αγιογραφούσαμε Ναούς στην Αθήνα και στην επαρχία, αλλά κάναμε και πολλές φορητές εικόνες.
Πως βρεθήκατε κοντά στον Δάσκαλο της Αγιογραφίας;
Ήμουν κάπως τυχερός, με πήρε κοντά του, όταν ένας βασικός βοηθός του είχε ένα μικρό ατύχημα και δεν μπορούσε να δουλέψει κάποιους μήνες και από τότε έμεινα κοντά του.
Τι ακολούθησε στην καλλιτεχνική σας πορεία;
Εγώ πάντα ζωγράφιζα, έτσι μπήκα το 1978 στην Σχολή Καλών Τεχνών. Το 1981 αναγκάστηκα να την σταματήσω λόγω θανάτου του πατέρα μου, και τα οικονομικά προβλήματα που ακολούθησαν. Γύρισα στο Αγρίνιο και από τότε εργάζομαι εδώ, ως αγιογράφος και ζωγράφος.
Είναι η πρώτη εκκλησία που αγιογραφήσατε;
Όχι, Στο Νομό μας είναι η τρίτη. Έκανα το 1984 τον Παντοκράτορα και όλες τις ουράνιες δυνάμεις στο Ναό στην Στάνου Αμφιλοχίας και αργότερα, έκανα όλες τις εικόνες στο τέμπλο του Ιερού Ναού στο πολεμικό αεροδρόμιο της Αεροπορίας. Εκτός Νομού, έκανα τον Άγιο Γεώργιο στην Τρίπολη στο άλσος της πόλης, τον Άγιο Αθανάσιο στην Βλαχερνά και τον Άγιο Παντελεήμονα στην Βυτίνα, Φυσικά όλα τα χρόνια έχω φτιάξει δεκάδες φορητές εικόνες για πολλούς Ναούς σε πάρα πολλά μέρη του Νομού μας και εκτός Νομού.
Η αγιογραφία χρειάζεται ειδικές γνώσεις σε σχέση με την ζωγραφική;
Ναι, πριν μερικά χρόνια δεν υπήρχε ούτε στην Σχολή Καλών τεχνών. Πέρναγε από γενιά σε γενιά και από τον δάσκαλο στον μαθητή. Φυσικά όμως σε ανθρώπους που είχαν το χάρισμα της ζωγραφικής. Είναι μια ιδιαίτερη Τέχνη. Από τον 17ο αιώνα και μετά είναι Λαϊκή Τέχνη.
Υπάρχουν όμως και πολλές παραλλαγές, πως έγινε αυτό;
Κατά τόπους δημιουργήθηκαν πολλές Σχολές, δηλαδή τρόποι παρουσίασης των εικόνων. Η σχολή του Χάνδακα στην Κρήτη, η Μακεδονική σχολή στην Θεσσαλονίκη και το Άγιο Όρος και άλλες σε διάφορα μέρη της χώρας μας. Έτσι υπάρχουν κάποιες μικροδιαφορές έκφρασης από σχολή σε σχολή. Φυσικά όλες οι σχολές ξεκίνησαν από το Βυζάντιο και από την Βενετία, μετά την πτώση της Πόλης.
Ένας ζωγράφος δεν μπορεί να αγιογράφησει;
Φυσικά μπορεί, έχει το χάρισμα, αλλά πρέπει να ασχοληθεί, να μάθει κάποια μυστικά, να διαβάσει ή να πάει κοντά σε ένα μάστορα. Χρειάζεται- με μια λέξη- εμπειρία πάνω στην αγιογραφία. Είναι άλλα τα χρώματα της ζωγραφικής και άλλα τα χρώματα για την αγιογραφία. Η γνώση για την κατασκευή του «Φρέσκου» είναι απαραίτητη για την αγιογραφία και μόνο με εμπειρία κοντά σε αγιογράφο μαθαίνεται.
Διδάσκετε ζωγραφική σε νέους ζωγράφους. Που διδάσκετει;
Από το 2005 διδάσκω στο Εικαστικό Εργαστήρι του Δήμου Αγρινίου και από το 2009 παράλληλα και στον Δήμο Ινάχου και τώρα Δήμο Αμφιλοχίας.
Ποιες είναι οι εμπειρίες σας, ενδιαφέρονται τα νέα παιδιά για την Ζωγραφική;
Στα εργαστήρια των δήμων, διδάσκονται, ζωγραφική, αγιογραφία και κεραμική. Το ενδιαφέρον των παιδιών είναι πολύ μεγάλο και αυτό φαίνεται και από την ετήσια έκθεση που γίνεται με έργα παιδιών των Εργαστηρίων. Το ευχάριστο είναι ότι πολλά παιδιά ξεχωρίζουν με το ταλέντο τους.
Έχετε κάνει και γλυπτά έργα;
Ναι, έκανα το γλυπτό σύμβολο του Δήμου Νεάπολης στο Δημαρχείο, Στο Δήμο Ινάχου το Μνημείο των πεσόντων στην πλατεία του Χαλκιόπουλου. Είναι εξάλλου έτοιμο ένα Μνημείο για τις Χαμένες Πατρίδες, που θα στηθεί στην πλατεία του Μπαμπαλιού από τον Δήμο Ινάχου. Επίσης πολλές προτομές κατόπιν παραγγελίας ανθρώπων που έχουν χάσει τους δικούς τους.
Που μπορεί κάποιος να σας βρει;
Το Εργαστήριό μου είναι στην οδό Ιωνίας 41 στην Ερυθραία και βρίσκομαι εκεί πρωί και απόγευμα. Όποιος θέλει να με συναντήσει μπορεί να έρθει εκεί