Του Λίνου Υφαντή,
Ένα σπάνιο φωτογραφικό ντοκουμέντο σώζεται στην έκδοση “Έκφρασις-Αφιέρωμα στον καθηγητή Βασίλη Κατσαρό” που αφορά τον τρόπο μετακινήσεων στην Αιτωλοακαρνανία στις αρχές του 20ου αιώνα. Πρόκειται για φωτογραφία που ελήφθη κατά πάσα πιθανότητα το 1908 από τον αρχαιολόγο και γενικό γραμματέα της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας Γεώργιο Λαμπάκη κατά την επίσκεψη του για διάλεξη στην Αγία Ελεούσα της Κλεισούρας την ίδια χρονιά. Απεικονίζει άποψη του περάσματος της Κλεισούρας, καθ’ οδόν από το Μεσολόγγι προς το Αγρίνιο και προέρχεται από τα Ιστορικά και Φωτογραφικά Αρχεία του Βυζαντινού Χριστιανικού Μουσείου με αριθμό εύρεσης 6500, τα οποία δωρήθηκαν από την οικογένεια του αρχαιολόγου.
Η εικόνα αυτή έχει ιδιαίτερη αξία διότι είναι η πρώτη που απεικονίζεται με ευκρίνεια πρόσωπα διερχομένων ταξιδιωτών από το Αγρίνιο προς το Μεσολόγγι πριν από 115 περίπου χρόνια. Διακρίνουμε μια άμαξα με δύο άλογα όπου δεσπόζει η μορφή μιας γυναίκας με άσπρη ενδυμασία και καπέλο με φτερά που παραπέμπει σε ενδυμασία εύπορης κυρίας της εποχής. Την άμαξα οδηγεί ένστολος ενώ δεξιά της διακρίνεται άλλος ένας ένστολος καθώς και ένας χωρικός με σακάκι και καπέλο. Τέρμα αριστερά στη φωτογραφία στέκεται άλλος ένας άνδρας με παραδοσιακή ενδυμασία. Η αντιφατική αυτή εικόνα ίσως αποτυπώνει την ανθρωπογεωγραφία της Αιτωλοακαρνανίας αρχές του 20ου αιώνα.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι ο αμαξιτός δρόμος φαίνεται καλοσυντηρημένος και δε διαφέρει πολύ ως προς τη χάραξη με το σήμερα. Σημειωτέον ότι ο Λαμπάκης επισκέφτηκε πρώτη φορά την περιοχή το 1885 όπου ανακάλυψε επί της ουσίας τον Βυζαντινό ναό της Αγίας Τριάδας Μαύρικα νότια του Αγρινίου (δείτε εδώ σχετικά https://www.agrinionews.gr/1886-limni-dimosievma-anthropini-paremvasi-agia-triada-mavrika/).
Με πληροφορίες από:
Δημήτρης Π.Δρακούλης, Πασχάλης Ανδρούδης, Έκφρασις, Αφιέρωμα στον καθηγητή Βασίλη Κατσαρό, Θεσσαλονίκη: Κ.Μ.Σταμούλης, 2022.