Του Λίνου Υφαντή,
Η 14η Σεπτεμβρίου 1944 καταγράφεται ως η σύγχρονη ημερομηνία απελευθέρωσης του Αγρινίου από τις κατοχικές δυνάμεις. Εκείνη την ημέρα η Εθνική Αντίσταση, ο ΕΛΑΣ εισήλθε στο Αγρίνιο αναίμακτα χωρίς να συγκρουστεί με τα Τάγματα Ασφαλείας. Πολλοί “χρεώνουν” την αναίμακτη αυτή συμφωνία μεταξύ ΕΛΑΣ και Ταγμάτων Ασφαλείας στον παπά Αποστόλη Φαφούτη που μεσολάβησε και στον Θεόδωρο Καλλίνο-Αρμάμπεη καπετάνιο της 8ης Μεραρχίας του Ε.ΛΑ.Σ. (δείτε εδώ παλαιότερη αναφορά https://www.agrinionews.gr/o-anthropos-pou-diapragmateftike-tin-apeleftherosi-tou-agriniou/).
Ενδιαφέρον παρουσιάζει όμως μια μαρτυρία ενός Άγγλου ασυρματιστή ονόματι Ινράιτ, η οποία διασώζεται στο βιβλίο του Λουκιανού Χασιώτη «Γεια σας, εγγλεζάκια!»: Βρετανοί στρατιώτες στην Ελλάδα 1941-45″.(Μεταίχμιο, 2019) Σύμφωνα με τον Ινράιτ, έπαιξα καθοριστικό ρόλο στο να εμπιστευτεί η ηγεσία των Ταγμάτων Ασφαλείας τους ΕΛΑΣιτες για τη ζωή τους και να μην προχωρήσει σε αιματηρή άμυνα η οποία θα στοίχιζε πολλές ζωές ήταν η παλαιά γνωριμία του επικεφαλής των ταγμάτων Ασφαλείας Γ. Τολιόπουλου με έναν εκ των σημαντικών στελεχών του ΕΛΑΣ. Πρόκειται για μια ηγετική μορφή, τον Στάθη Αρέθα, ο οποίος διακρίθηκε στη μάχη της Αμφιλοχίας. Διετέλεσε στρατιωτικός διοικητής και ταγματάρχης της VIIης Ταξιαρχίας που υπάγονταν στην VIII Μεραρχία του ΕΛΑΣ. Ήταν επιτελικός διοργανωτής της Μάχης της Αμφιλοχίας και των ευρύτερων πολεμικών επιχειρήσεων το 1944. Το σχέδιο Μάχης της Αμφιλοχίας καταρτίστηκε από τον ίδιο και τον ταγματάρχη Γεώργιο Κατεμή (Αραχναίος) και εγκρίθηκε από το στρατηγό Γεράσιμο Αυγερόπουλο. Μετά την μάχη προήχθηκε από το Γενικό Αρχηγείο του ΕΛΑΣ στο βαθμό του Αντισυνταγματάρχη.
Ο Αρέθας γεννήθηκε στην Ήπειρο και υπήρξε μόνιμος αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού. Ο Ινράιτ ισχυρίζεται ότι ο Αρέθας έτυχε να υπάρξει συμμαθητής με τον επικεφαλής των Ταγμάτων Ασφαλείας στη σχολή Αξιωματικών πριν φυσικά την έναρξη του Ελληνοιταλικού πολέμου και αυτό έπαιξε ρόλο , πέρα από τις παρεμβάσεις του Παπαποστόλη, του Στρατηγείου της Μέσης Ανατολής και του Καλλίνου Αρμάμπεη, στο να αποφευχθεί η αιματοχυσία και να παραδώσουν τα Τάγματα Ασφαλείας τον οπλισμό τους εμπιστευόμενοι τους ΕΛΑΣιτες ότι δεν θα τους πειράξουν αφού ολοκληρωθεί η παράδοση των όπλων.
Την μαρτυρία πάντως του Ινράιτ δεν επιβεβαίωσε πάντως ο Τολιόπουλος στην έκθεση του και δεν ανέφερε καθόλου τον Αρέθα ως έναν από τους διαπραγματευτές που πέτυχε την αναίμακτη παράδοση η του Αγρινίου. Όπως και να έχει, η αποφυγή της αιματοχυσίας στο Αγρίνιο του 1944 αποτελεί αποτέλεσμα πολλαπλών παραγόντων και συγκυριών που χρήζουν διερεύνησης.