Του Λίνου Υφαντή,
Ο χάρτης του κτηματολογίου αποκαλύπτει άγνωστα και ξεχασμένα τοπωνύμια του Αγρινίου που έχουν τη δική τους διαδρομή στο χρόνο. Ονομασίες που παραπέμπουν στην Τουρκοκρατία όπως “Καρασμαήλ, Τουρκομνήμα” ή σε θυμηδία (Γουρνόλακα σε Μπούζι Αγρινίου, Καλύβια, Παραβόλα ) πολλές φορές κρύβουν τη δική τους ιστορία.
Η θέση “Καρασμαήλ” βρίσκεται στον Αιτωλικό κάμπο μεταξύ Αγγελοκάστρου, Δοκιμίου και Καλυβίων. Διαβάζουμε από το συγγραφέα Νίκο Δ. Μήτση σε παλαιότερο άρθρο του με τίτλο “Ηπειροσουλιώτες στο Αγρίνιο” (δείτε εδώ περισσότερα) ότι γίνεται αναφορά για τη θέση αυτή το 1851. Συγκεκριμένα αναφέρεται ότι άνηκε στην Οθωμανίδα Πάσαινα και ότι κτήμα που συνόρευε με αυτό καταγγέλλεται ότι το διεκδικούσε ο Ιωάννης Στάικος.
Η θέση “Τουρκομνήμα” απαντάται και στη συνοικία Βελούχι του Αγρινίου, στην περιοχή των Θεστιέων αλλά και στη Δ. Ε. Παναιτωλικού μεταξύ Σιτομένων και Κερασιάς. Για το “Τουρκομνήμα” Θεστιέων έχει γραφτεί εκτενές αφιέρωμα από τον Βασίλειο Φουντούλη του Μιχ., Δάσκαλο, Πρ. Δήμαρχο Θεστιέων (http://thestieishistory.blogspot.com/2016/06/blog-post_90.html και https://www.agrinionews.gr/nekrotafeio/ ). Η συχνή αναφορά του τοπωνύμιου αυτού σίγουρα παραπέμπει σε επεισόδια μεταξύ Οθωμανών και Ελλήνων, τα οποία χάνονται μέσα από την ασθενή προφορική παράδοση που διέσωσε μόνο τα τοπωνύμια. Αντίστοιχα τοπωνύμια που παραπέμπουν σε Οθωμανούς κτήτορες καταγράφονται μεταξύ Παναιτωλίου και Αβόρανης από την πλευρά της Ερμίτσας ( Ομέρ Αγά), στο Καινούργιο ( Πασέικα, Καλαμάκ Χότζα) και αλλού.
Σε κάθε περίπτωση οι θέσεις που καταγράφονται στο κτηματολόγιο κάποιες φορές αποκαλύπτουν παλιούς κτήτορες ή λειτουργούν ως “παρατσούκλια” και τις μαθαίνει κάποιος όταν έχει κάποια είδους συναλλαγή ή περιουσιακή μεταβολή που αφορούν τις συγκεκριμένες τοποθεσίες.